Alls höfðu 637 ein­stak­lingar fengið leið­rétt­ingu búsetu­hlut­falls hjá Trygg­inga­stofnun (TR) þann 7. maí síð­ast­lið­inn og 536 ein­stak­lingar til við­bótar hafa fengið bréf tengt búsetu­leið­rétt­ingu. Vinnsla þeirra mála er hafin en nið­ur­staða liggur ekki fyr­ir.

Þetta kemur fram í svari félags- og barna­mála­ráð­herra, Ásmundar Ein­ars Daða­son­ar, við fyr­ir­spurn frá Hall­dóru Mog­en­sen, þing­manni Pírata, um leið­rétt­ingu búsetu­hlut­falls örorku­líf­eyr­is­þega.

Trygg­inga­stofnun þurfti að end­ur­skoða og leið­rétta örorku­líf­eyri í kjöl­far álits umboðs­manns Alþingis vegna leið­rétt­ingar búsetu­hlut­falls ein­stak­linga sem búsettir hafa verið erlend­is. End­ur­skoðun búsetu­hlut­falls náði til 1. júní 2014 hjá örorku­líf­eyr­is­þegum sem hafa verið búsettir í öðru EES/EFTA landi.

Leið­rétt­ing ekki hafin hjá 224 ein­stak­lingum

Í svari ráð­herra kemur jafn­framt fram að ekki sé hafin leið­rétt­ing hjá 224 ein­stak­ling­um. „Þar af eru 96 látnir en mál 128 ein­stak­linga sem eru búsettir erlendis en eiga ein­hver rétt­indi hjá TR eru í skoðun þar sem um er að ræða vafa­mál og því ekki unnt að hefja leið­rétt­ingu búsetu­hlut­falls,“ segir í svar­inu.

Enn fremur segir að frá 20. júní 2018 hafi 3.404 ein­stak­lingar fengið sam­þykkt 75 pró­sent örorku­mat. Þar af hafi 401 ein­stak­lingur ekki öðl­ast fullan rétt til greiðslna á grund­velli búsetu hér á landi en 40 þeirra fengið greitt miðað við hlut­falls­legan fram­reikn­ing. 213 ein­stak­lingar muni fá tíma­bundið greiddan örorku­líf­eyri miðað við hlut­falls­legan fram­reikn­ing á meðan leyst sé úr því við hvaða búsetu­hlut­fall skuli miða.

Skerð­ingin ekki í sam­ræmi við lög

Fyrir rúmum tveimur árum síðan hóf TR vinnu við end­ur­skoð­un­ina en stofn­unum gerði ráð fyrir að leið­rétt­ing­unni yrði lokið á árinu 2021.

For­saga máls­ins er sú að þús­undir ein­stak­lingar sem bjuggu erlend­is, en innan EES-­svæð­is­ins, höfðu orðið fyrir skerð­ingu á rétti sínum til örorku­líf­eyris vegna túlk­unar Trygg­inga­stofn­unar á ákveðnum ákvæðum í lögum um almanna­trygg­ing­ar.

Umboðs­­maður Alþingis komst hins vegar að þeirri nið­­ur­­stöðu sum­arið 2018 að slíkt væri ekki í sam­ræmi við lög. Í á­lit­inu segir að að lækkun greiðslu­hlut­­falls líf­eyris vegna búsetu erlendis hafi ekki verið í sam­ræmi við lög. Vel­­ferð­­ar­ráðu­­neyt­ið lýsti í kjöl­farið þeirri afstöðu sinni að það væri sam­­mála nið­­ur­­stöðu umboðs­­manns Alþingis og óskaði eftir því að Trygg­inga­­stofnun end­­ur­­reikn­aði greiðslur til hlut­að­eig­andi ein­stak­l­inga og leið­rétti þær sem van­greiddar hafi ver­ið, ásamt vöxt­u­m.