Blaða­manna­fé­lag Íslands hvetur fjár­laga­nefnd til að end­ur­skoða fyr­ir­ætl­anir um tveggja pró­senta lækkun fram­lags til styrkja til einka­rek­inna fjöl­miðla. Þess í stað leggur félagið til að styrkir til einka­rek­inna fjöl­miðla verði auknir í sam­ræmi við auknar fjár­veit­ingar til Rík­is­út­varps­ins (RÚ­V), eða um átta pró­sent. Það þýðir aukn­ing styrkupp­hæðar um 30 millj­ónir króna í stað sam­dráttar um átta millj­ónir króna.

Þetta kemur fram í umsögn Blaða­manna­fé­lags­ins um fjár­laga­frum­varp rík­is­stjórn­ar­inn­ar. 

Þar er bent á sama tíma og styrkir til einka­rek­inna fjöl­miðla verði skertir milli ára er aukn­ing á fram­lagi til Rík­is­út­varps­ins upp á 430 millj­ónir sem er hærri upp­hæð en allir styrkir til einka­rek­inna fjöl­miðla á Íslandi sam­an­lagt. „Lækkun styrkja til einka­rek­inna fjöl­miðla milli ára er jafn­framt í hel­beru ósam­ræmi við stöðu einka­rek­inna miðla, sem eru í meiri krísu en nokkurn tím­ann hefur þekkst. “

Hækkun til RÚV 40 millj­ónum meiri en allir styrkir til hinna

Miðað við fjár­lög 2021 er aukn­ingin í fjár­laga­frum­varpi 2022 vegna skuld­bind­andi samn­inga vegna fjöl­miðla, sem eru fram­lög til Rík­is­út­varps­ins, 430 millj­ónir króna. Fram­lög til Rík­is­út­varps­ins eiga því að fara úr 4.655 þús­und krónum á fjár­lögum 2021 í 5.085 þús­und krónur sam­kvæmt fjár­laga­frum­varpi árs­ins 2022. 

Í umsögn Blaða­manna­fé­lags­ins segir að þó þessi aukn­ing sé fjár­mögnuð með 2,5 pró­sent hækkun útvarps­gjalds skjóti það skökku við að á sama tíma og ríkið telji að nauð­syn­legt sé að hækka fram­lög til Rík­is­út­varps­ins um 430 millj­ónir króna sé gerð aðhalds­krafa upp á tvö pró­sent til styrkja til einka­rek­inna fjöl­miðla. „Til þess að setja þessa hækkun fram­laga til Rík­is­út­varps­ins í sam­hengi má benda á að hún er um 40 millj­ónum krónum meiri en sam­an­lagðir styrkir til allra einka­rek­inna fjöl­miðla lands­ins á árinu 2022.“

Í umsögn­inni segir að starfs­fólki í fjöl­miðlum hafi fækkað um 45 pró­sent á árunum 2018 til 2020, eða um 731 alls. „Reynslan af þeim tveimur árum sem einka­reknir fjöl­miðlar hafa fengið opin­bera styrki hefur sýnt að þeir skipta gríð­ar­lega miklu máli fyrir fjöl­miðla­fyr­ir­tæki í vexti og sem eru að þróa sjálf­bæran rekstur og hafa jafn­vel leitt til fjölg­unar starfa á þeim miðl­um. [...] Til að mynda má benda á að á árinu 2020 fékk útgáfu­fé­lag Stund­ar­innar styrk upp á 17,8 millj­ónir króna en tekjur þess juk­ust um 38,8 millj­ónir króna, eða 21 pró­sent. Á sama ári fékk útgáfu­fé­lag Kjarn­ans styrk upp á 9,3 millj­ónir króna en tekjur þess juk­ust um 18,3 millj­ónir króna á því ári, eða 31 pró­sent. Í til­felli þess­ara miðla sést skýrt að hver króna í styrk leiðir af sér aðra krónu í nýjum tekj­um. Þær tekjur umbreyt­ast svo í ný störf.“

Í til­felli stærri fjöl­miðla­fyr­ir­tækja, sem treysta að uppi­stöðu á aug­lýs­inga­tekj­ur, þá hafi styrkirnir mildað það högg sem kór­ónu­veiru­far­ald­ur­inn veitti þeim ásamt breyttum for­sendum á aug­lýs­inga­mark­aði og gert þeim kleift að forð­ast fjölda­upp­sagn­ir.“

Vilja að rík­is­stjórnin grípi til enn frek­ari aðgerða

Í nið­ur­lagi umsagn­ar­inn­ar, sem Sig­ríður Dögg Auð­uns­dóttir fom­aður Blaða­manna­fé­lags Íslands skrifar und­ir, segir að félagið árétti að til þess að standa við áform sín um að ráð­ast í aðgerðir til að tryggja fjöl­breytni á fjöl­miðla­mark­aði og öfl­ugt almanna­út­varp þurfi rík­is­stjórn­in, og fjár­laga­nefnd, að taka til skoð­unar að grípa til enn frek­ari aðgerða en beinna styrkja til einka­rek­inna fjöl­miðla. „Bendir Blaða­manna­fé­lagið í því sam­hengi á áskorun félags­ins til stjórn­mála­flokka sem send var út fyrir síð­ustu kosn­ingar þar sem félagið leggur til stuðn­ings  einka­rek­inna fjöl­miðla.“

Kjarn­inn er einn þeirra fjöl­miðla sem upp­­­­­­­­­­­­­fyllir þau skil­yrði sem sett eru fyrir stuðn­­­­­­­ings­greiðsl­­­­­um úr rík­is­sjóði.