Hæstiréttur telur hleranir lögreglu í lagi

hlerun-1.jpg
Auglýsing

Hæsti­réttur seg­ist ekki fá séð hvernig lög­regla gæti almennt hagað sím­hler­unum á annan hátt en hún gerði í Al-T­hani mál­inu. Þetta kemur fram í dómi rétt­ar­ins yfir Hreið­ari Má Sig­urðs­syni, Sig­urði Ein­ars­syni, Magn­úsi Guð­munds­syni og Ólafi Ólafs­syni.

Hinir ákærðu fóru fram á frá­vísun máls­ins, meðal ann­ars á grund­velli þess að lög­reglan hafi tekið upp sím­töl þeirra við verj­endur sína. Sér­stakur sak­sókn­ari hefur við­ur­kennt að fjórum sím­tölum milli Hreið­ars Más og verj­anda hans hafi ekki verið eytt á réttum tíma, en hefur ávallt neitað því að hlustað hafi verið á upp­tökur á milli sak­born­inga og verj­enda.

Í málsvörn ákærðu kom fram að lög­reglu­mann sem hafi hlustað á sím­töl hljóti að hafa þurft að hlusta á öll sam­töl í heild eða að hluta, þótt þeir hafi svo átt að hætta að hlusta ef sam­töl væru við verj­anda. Þannig hafi ­réttur sak­born­inga til trún­aðar um sam­töl við verj­enda verið skert­ur.

Auglýsing

Hæsti­réttur segir í dómi sínum að ekk­ert sem teng­ist sím­tölum ákærðu og verj­enda þeirra hafi verið lagt fram í mál­inu. Þannig sé það alls kostar ljóst að slík gögn hafi á engan hátt verið nýtt til sönn­unar fyrir dómi. Engin rök hafi verið færð fyrir því að upp­tök­urnar hafi haft áhrif á rann­sókn máls­ins, eða að hætta hafi verið á því.

Ekki hægt að láta aðra um hler­anir



Fyrir dómi sögðu verj­endur að lög­reglan hefði átt að haga hlustun á annan veg til að tryggja að trún­aður sak­born­inga við verj­endur sína væri virt­ur, til dæm­is­ ­með því að aðrir en starfs­menn lög­regl­unnar hefðu gengið úr skugga um hvort sam­töl væru við verj­endur áður en lengra yrði hald­ið.

Hæsti­réttur segir hins vegar að ekki verði séð hvernig lög­reglan gæti hagað hlustun öðru­vísi en gert var. Lög­reglan geti ekki séð það fyrir hvort sím­tal sak­born­ings kunni að vera við verj­anda fremur en ann­an, og að lög­reglan hafi enga heim­ild til þess að láta aðra um „fram­kvæmd þess inn­grips í frið­helgi einka­lífs manna að hlusta á sím­töl þeirra.“

Kærðu hler­anir til rík­is­sak­sókn­ara



Hörður Felix Harð­ar­son, lög­maður Hreið­ars Más, kærði málið til rík­is­sak­sókn­ara sínum tíma, eftir að í ljós kom að fjögur sím­töl þeirra á milli voru meðal varð­veittra sím­tala hjá sér­stökum sak­sókn­ara. Þetta fékk Hörður Felix upp­lýst í bréfi frá sér­stökum sak­sókn­ara í lok árs 2011. Hann kærði málið til rík­is­sak­sókn­ara 11. mars 2013. Í bréf­inu frá sér­stökum sak­sókn­ara kom fram að ekki hefði verið hlustað á sím­tölin á milli Hreið­ars Más og Harðar Fel­ix. Sagði sér­stakur sak­sókn­ari þá að fyrir mis­tök hafi sím­töl­unum fjórum ekki verið eytt eins og skylt var að gera sam­kvæmt lög­um.

Rík­is­sak­sókn­ari tók skýr­ingar sér­staks sak­sókn­ara gild­ar, og taldi ekki ástæðu til frek­ari rann­sókn­ar. Líkt og kemur fram hér að framan hefur Hörður Felix byggt á því að á öll sím­töl sem tekin voru upp hafi verið hlustað að ein­hverju marki, þótt hlustun hafi verið hætt þegar í ljós hafi komið að um sam­töl við verj­anda væri að ræða.

Hörður fór fram á það að Ólafur Þór Hauks­son, sér­stakur sak­sókn­ari, og fimm starfs­menn emb­ætt­is­ins kæmu fyrir dóm og skýrðu hler­an­ir. Hæsti­réttur hafn­aði því.

Mikil umræða um hler­anir



Mikið hefur verið rætt um fram­kvæmd hler­ana hjá emb­ætti sér­staks sak­sókn­ara, ekki síst eftir að greint var frá umfangi hler­ana, en dóm­stólar veittu 875 leyfi til hler­ana á árunum 2008 til 2012. Aðeins sex beiðnum var hafn­að.

Í dómi hér­aðs­dóms í svoköll­uðu Imon-­máli í júní í fyrra var vikið að hler­unum emb­ættis sér­staks sak­sókn­ara á sím­tölu ákærðu, Elínar Sig­fús­dótt­ur, fyrr­ver­andi fram­kvæmda­stjóra fyr­ir­tækja­sviðs Lands­bank­ans, Sig­ur­jóns Árna­son­ar, fyrr­ver­andi banka­stjóra og Stein­þórs Gunn­ars­son­ar, fyrr­ver­andi yfir­manns verð­bréfa­miðl­un­ar. Þar sagði:

„Með vísan til 1. mgr. 36. gr. laga um með­ferð saka­mála bar rann­sak­anda að láta af sím­hlustun og stöðva upp­töku þegar ljóst var að um var að ræða sam­tal milli ákærðu og verj­enda þeirra. Sam­kvæmt loka­máls­lið 1. mgr. 85. gr. sömu laga bar jafn­framt að farga upp­tökum sím­tal­anna þegar í stað. Hvor­ugt var gert og fólu fram­an­greindar rann­sókn­ar­að­gerð­ir, eins og að þeim var stað­ið, í sér brot gegn til­vitn­uðum ákvæðum laga um með­ferð saka­mála.“

Þá kom Jón Óttar Ólafs­son, fyrr­ver­andi starfs­maður hjá emb­ætt­inu, fram í Frétta­blað­inu í sept­em­ber síð­ast­liðnum og sagði að lög­brot væru stunduð við sím­hler­anir og að hann hefði bent rík­is­sak­sókn­ara á það árið 2012. Hann sak­aði hana um að hafa látið undir höfuð leggj­ast að rann­saka ábend­ingar hans, en því vís­aði hún á bug. Hún sagð­ist jafn­framt hafa leit­ast við að koma á eft­ir­liti með hlust­un­um.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent
None