Þetta gerð­ist mjög hratt. Til­boð Síld­ar­vinnsl­unnar í útgerð­ar­fyr­ir­tækið Vísi barst aðeins tveimur vikum áður en gengið var frá söl­unni. Stjórn­endur Síld­ar­vinnsl­unnar sáu „upp­gang­inn í okkar land­vinnslu,“ segir Pétur Haf­steinn Páls­son, fram­kvæmda­stjóri Vís­is, „þeir sáu sér leik á borði og nálg­uð­ust okk­ur.“

Til­boðið var „mjög sann­gjarnt“ segir hann við Vík­ur­fréttir um þessi rúm­lega 30 millj­arða króna við­skipti sem vakið hafa upp mikla umræðu um sam­þjöppun í íslenskum sjáv­ar­út­vegi.

Gunn­þór Ingva­son, for­stjóri Síld­ar­vinnsl­unn­ar, segir að með kaup­unum verði „dans­að“ sitt hvorum megin við kvóta­þakið en lög segja að tengdir aðilar megi ekki halda á meira en tólf pró­sent af úthlut­uðum kvóta á hverjum tíma.

En hvað hafa stjórn­mála­menn sagt um kaupin í fjöl­miðlum síð­ustu daga?

Katrín Jak­obs­dóttir for­sæt­is­ráð­herra og for­maður Vinstri grænna

„Ég hef á­hyggjur af þess­ari miklu sam­­þjöppun í sjáv­ar­­út­­­veg­i.“

Og:

„Nú er þetta auð­vitað ekki gengið í gegn. Sam­keppn­is­eft­ir­litið er með þetta til skoð­unar og Fiski­stofa sömu­leiðis með það verk­efni að meta hvort að þessar afla­heim­ildir fari yfir kvóta­þak­ið. En það er mín skoðun að það þurfi að end­ur­skoða það reglu­verk, bæði hvað varðar kvóta­þakið og tengda eig­end­ur.“

Og:

„Það þarf að ræða gjald­­tök­una, ekki síst þegar við sjáum þennan til­­­flutn­ing á auð­­magni milli aðila.“

Og:

„Þetta er grund­vallar­á­stæðan fyrir því að svo margir eru ósáttir við kvóta­kerf­ið. Því að á sama tíma og við skil­greinum auð­lindir hafs­ins sem þjóð­ar­eign, þá sjáum við sam­þjöppun í sjáv­ar­út­vegi og gríð­ar­legan auð safn­ast á fárra manna hend­ur. Þetta er líka til skoð­unar hjá mat­væla­ráð­herra og varðar gjald­tök­una og líka þegar um er að ræða svona til­færslu á auð­magni eins og sést í þessu dæmi.“

Og:

„Síðan eðli­lega hefur maður áhyggjur af áhrifum á byggð­ar­lög­in. Við erum auð­vitað með sögu þar sem við höfum oft séð að hag­ræð­ing hefur ráðið för en ekki sjón­ar­mið um sam­fé­lags­lega ábyrgð eða byggða­festu. Þannig að ég hef líka áhyggjur af því.“

Og:

„Aukin sam­­þjöppun eykur ekki sátt um grein­ina.“

Bjarni Bene­dikts­son fjár­mála­ráð­herra og for­maður Sjálf­stæð­is­flokks­ins

„Í Grinda­vík er vel rek­in, um­fangs­­mikil starf­­semi. Það er engin á­stæða til að ætla annað en að svo verði á­fram.“

Og:

„Það eru margir sem ala á sundr­ung vegna kerf­is­ins.“

Og:

„Frá því fram­salið var gefið frjálst og ef við horfum á sam­ein­ingar svona þrjá­tíu ár aftur í tím­ann þá hafa þær heilt yfir séð verið til þess fallnar að auka arð­semi veið­anna sem er mik­il­vægt fyrir þjóð­ar­búið í heild. Varð­andi sam­þjöpp­un­ina þá eru lög og reglur sem gilda og sam­keppn­is­sjón­ar­mið sem verður horft til. Nú fer þetta í þann far­veg og ég vænti þess að það taki tíma og ég fylgist með eins og aðrir hvað kemur út úr þeirri athug­un.“

Og:

Þótt „sár­s­­auki hafi fylgt eig­enda­­skiptum áður fyrr þegar ekki var sam­ræmi milli af­kasta­­getu flota og fiski­miða séu aðrir tím­ar. Nú fer þetta bara í venju­­legan far­­veg sam­­kvæmt þeim at­hug­unum sem um það gilda.“

Sig­urður Ingi Jóhanns­son inn­við­a­ráð­herra og for­maður Fram­sókn­ar­flokks­ins

„Ég myndi segja að þetta hafi nú komið mér svo­lítið á óvart.“

Og:

„Við höfum séð stöðuga sam­þjöppun á þessum mark­aði en við höfum líka séð tals­verðan fjöl­breyti­leika. Það er þó þannig að þessi fyr­ir­tæki eru að keppa á stórum mark­aði úti í heimi og maður skilur alveg að þessi fjöl­skyldu­fyr­ir­tæki sem hafa kannski verið í rekstri í fjöru­tíu, fimm­tíu ár séu farin að velta því fyrir sér hvað ger­ist næst.“

Og:

„Ég held að þetta breyti svo­lítið þessum hugs­un­ar­hætti um að við séum með fjöl­breytta útgerð ef við verðum fyrst og fremst með mjög fáa mjög stóra aðila sem allir banka í kvóta­þakið að þá hlýtur það að kalla á ann­ars konar gjald­töku.“

Oddný Harð­ar­dótt­ir, þing­maður Sam­fylk­ing­ar­innar í Suð­ur­kjör­dæmi

„Og eftir því sem fleiri svona dæmi, eins og við erum að horfa upp á núna eiga sér stað, því meiri gremja kraumar und­ir.“

„Kvót­inn erf­ist, fer á milli kyn­slóða og safn­ast á fárra manna hend­ur. Þetta verður til þess að sam­fé­lags­gerðin okkar þró­ast í óæski­lega átt. Við erum að færa stór­út­gerð­inni sem malar gull auð­lind­ina okkar á silf­ur­fat­i.“

Og:

„Sam­þjöpp­unin und­an­farin ár hefur sífellt auk­ist á meðan kvóta­kerfið er lokað þ.e. nýliðun í grein­inni er nán­ast ómögu­leg. Það er bara dag­ljóst hvert svona þróun leiði: Það er verið að búa til elítu í land­inu sem hagn­ast á auð­lindum þjóð­ar­inn­ar.“

Og:

„Stór­út­gerðin malar gull, sem væri ágætt ef hún skil­aði þá sann­gjörnum hlut til þjóð­ar­innar en veiði­gjöldin eru þannig að þau eru til skammar, leyfi ég mér að segja.“

Þor­gerður Katrín Gunn­ars­dótt­ir, for­maður Við­reisnar

„Ég vil meina það að það sé meiri­hluti á þingi fyrir því að fara í þessar breyt­ing­ar, til þess að auka gegn­sæi, til þess að tryggja réttan hlut þjóð­ar­innar – til að taka á þess­ari sam­þjöpp­un.“

Og:

„Meðan að VG er búin að binda trúss sitt við skip minni­hlut­ans, sem hefur engar áhyggjur af þess­ari þróun þá mun ekk­ert breyt­ast. Sam­fé­lags­lega ábyrgðin felst í því að rík­is­stjórn­in, með VG í broddi fylk­ing­ar, vill ekki neinar breyt­ing­ar.“

Guð­brandur Ein­ars­son, þing­maður Við­reisnar í Suð­ur­kjör­dæmi

„Sporin hræða í raun og veru. Í ljósi þess að það hefur ýmis­legt gerst hérna á Suð­ur­nesjum sem hefur orðið þess vald­andi að kvót­inn hefur horfið af svæð­inu – við þekkjum sög­una – Kefla­vík var einu sinni stór útgerð­ar­bær en það er ekki til sporður hér leng­ur.“

Vil­hjálmur Árna­son, þing­maður Sjálf­stæð­is­flokks­ins í Suð­ur­kjör­dæmi

„Nei, ég ótt­ast ekki um störfin [í Grinda­vík] heldur lítum við þetta bara björtum aug­um, að svona öflug fyr­ir­tæki séu að veðja á okkur til upp­bygg­ing­ar.“

Og:

„Það sem að við búum vel við [í Grinda­vík] er að við erum með mikla þekk­ingu og öfl­ugt starfs­fólk í fisk­vinnsl­unni og í sjáv­ar­út­vegs­mál­um. Við erum vel stað­sett varð­andi útflutn­ings­markað og annað slíkt. Þá hefur Vísir fjár­fest mikið í land­vinnsl­unni sinni hér og það er erf­ið­ara að flytja hana eitt­hvert heldur en að sigla tog­ur­un­um. Þannig að þetta all saman róar mann og gefur manni von um að hér verði frek­ari upp­bygg­ing heldur en ann­að.“

Dagur B. Egg­erts­son, borg­ar­stjóri í Reykja­vík og odd­viti Sam­fylk­ing­ar­innar í borg­inni

„Fréttir og við­töl af kaupum Síld­ar­vinnsl­unnar á Vísi í Grinda­vík er eins og sena úr Ver­búð­inni. Bók­staf­lega.“

Og:

„Grein­ing [Þórðar Gunn­ars­sonar í grein á Vísi] á kaup­verð­inu bendir ein­dregið til þess að kaup­verðið taki EKKI mikið mið af rekstri eða rekstr­ar­ár­angri Vísis heldur skýrist fyrst og fremst af hlut­deild Vísis í þorsk­kvót­anum - einmitt, kvót­anum sem er eða á að heita þjóð­ar­eign.“

Og:

„Helstu fyr­ir­tæki lands­ins í sjáv­ar­út­vegi eru með öðrum orðum að lýsa því yfir með verð­lagn­ing­unni að ekk­ert sé að marka orð og fyr­ir­heit stjórn­mál­anna um að inn­heimta eigi eðli­legan arð af auð­lind­inni þannig að þeir fjár­munir renna til þjóð­ar­inn­ar. Og að engar breyt­ingar á því séu lík­leg­ar. Á sama tíma horfum við upp á van­fjár­magnað heil­brigð­is- og vel­ferð­ar­kerfi án þess að lausnir á því séu í sjón­máli. Er eðli­legt að við­brögð stjórn­mál­anna tak­mark­ist við umræðu um kvóta­þak og sam­keppn­is­sjón­ar­mið? Á þetta bara að vera svona?“