Samningar milli stjórnvalda og þrotabús Landsbankans um lengingu á skuld nýja Landsbankans við það eru langt komnar. Náist ekki að semja mun nýi bankinn neyðast til að minnka efnahagsreikning sinn. Þetta segir Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, í samtali við Bloomberg fyrr í dag.
Í frétt Bloomberg um málið er haft eftir Má að framlenging skuldabréfa upp á 226 milljarða króna, sem nýi Landsbankinn skuldar þrotabúi þess gamla og eiga að greiðast upp í október 2018, séu á lokastígi. „Málið er að leysast og ég held að það sé nálægt því að vera klárað,“ sagði Már í viðtali sem tekið var í morgun. Viðræður hafa átt sér stað milli Seðlabankans og fyrirsvarsmanna þrotabús Landsbankans vegna málsins.
Í viðtalinu segir Már einnig að náist ekki samkomulag gæti það þýtt að nýi Landsbankinn þurfi að minnka efnahagsreikning sinn. Augljóslega þurfi þó að taka tillit til annarra þátta sem tengjast afnámi fjármagnshafta áður en Landbankanum er veitt undanþága. "En eigum við ekki að álykta að við munum komast að lendingu í málinu, á einn eða annan hátt, fljótlega," segir Már að lokum.
Greiðsla fyrir eignir sem voru færðar
Í desember 2009 var samið um uppgjör milli þrotabús gamla Landsbankans og nýja Landsbankans vegna þeirra eigna sem færðar voru þar á milli eftir bankahrunið. Í samkomulaginu fólst meðal annars að íslenska ríkið eignaðist nýja bankann utan lítils hlutar sem myndi renna til starfsmanna hans. Á móti gaf þrotabúið út uppgjörsskuldabréf sem nýi bankinn átti að greiða vegna þeirra eigna sem hann tók yfir.
Skuldabréfin voru upp á mörg hundruð milljarða króna í erlendum gjaldmiðlum og lokagreiðsla átti að vera innt af hendi í október 2018, tíu árum eftir fall Landsbankans. Því var ljóst að nýi Landsbankinn þurfti að verða sér úti um mikið magn af gjaldeyri til að standa við greiðslurnar.
Fljótt varð ljóst að svona miklar útgreiðslur á gjaldeyri, á jafn skömmum tíma, myndu ógna greiðslujöfnuði þjóðarbúsins verulega. Því var þrýst verulega á að fyrirkomulaginu yrði breytt.
228 milljarðar í erlendum gjaldeyri
Þann 8. maí síðastliðinn var tilkynnt um að samkomulag hefði náðst milli Landsbankans og þrotabús gamla Landsbankans um breytingar á skilmálum skuldabréfanna, en eftirstöðvar eru um 228 milljarðar króna. Samkomulagið snérist um að lengt yrði í greiðslum af skuldabréfunum til ársins 2026 gegn því að vaxtakjör myndu hækka eftir árið 2018. Það var hins vegar bundið því að Seðlabanki Íslands myndi veita undanþágur frá lögum um gjaldeyrismál, enda höft á fjármagnsflutninga í gildi í landinu.
Ekki hefur tekið að ná samkomulagi um slíkar undanþágur og Landsbankinn hefur ítrekað framlengt einhliða lokafresti sem hann hefur gefið út. Sá nýjasti gildir til 17. nóvember.
Ekki samstíga á stjórnarheimilinum
Samkvæmt fjölmörgum heimildum Kjarnans er ástæða þess að Seðlabanki Íslands og fjármálaráðuneytið hafa ekki lagt fyrir þrotabú Landsbankans tillögur um skilyrði sem þrotabúið þarf að mæta til að undanþágurnar verði veittar er einföld, það er ekki eining um að semja við kröfuhafa með þessum hætti innan ríkisstjórnarinnar.
Æðstu stjórnendur Seðlabanka Íslands og Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsmálaráðherra, eru sagðir vera hlynntir því að semja við þrotabúið um framlengingu á skuldabréfinu með ákveðnum breytingum á fyrirliggjandi samkomulagi. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, forsætisráðherra, og nánustu samstarfsmenn hans eru sagðir algjörlega á móti þessari niðurstöðu.
Sigmundur Davíð andstæður sérlausnum
Sigmundur Davíð lýsti raunar yfir andstöðu við lengingu á gjalddögum skuldabréfa Landsbankans í ræðu á Alþingi í maí síðastliðnum. Þar sagði hann meðal annars:„Það að lengja í þessu bréfi og það á hærri vöxtum er hins vegar ekkert augljóslega góður kostur. Þegar einhver skuldar eitthvað sem hann getur ekki borgað leysir það ekki öll mál að hækka vextina og láta þá tikka í lengri tíma.
Það sem snýr hins vegar að stjórnvöldum í þessu máli er hvort forsvaranlegt sé að veita undanþágu frá gjaldeyrishöftunum bara fyrir þessa aðila á meðan aðrir verða áfram lokaðir hér innan hafta. Það getur ekki verið forsvaranlegt að veita undanþágu fyrir einn eða tvo tiltekna aðila til þess að sleppa út með gjaldeyri, jafnvel niðurgreiddan gjaldeyri, gjaldeyri sem yrði þá niðurgreiddur af þeim sem eftir sætu í höftum og þar með talið íslenskum almenningi, hugsanlega með varanlegri skerðingu á raungengi krónunnar sem þýðir einfaldlega lakari lífskjör í landinu til framtíðar. Slík niðurstaða væri alltaf óásættanleg og þar af leiðandi gætu stjórnvöld ekki heimilað undanþágu frá höftunum sem leiddi til slíks.“
