Sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækin Ísfé­lagið í Vest­manna­eyjum og Rammi, sem er með höf­uð­stöðvar sínar í Fjalla­byggð en landar einnig í Þor­láks­höfn, hafa til­kynnt um sam­ein­ingu. Nýja félagið mun heita Ísfé­lagið hf. Stefán Frið­riks­son, núver­andi fram­kvæmda­stjóri Ísfé­lags Vest­manna­eyja hf., mun stýra því með aðsetur í Vest­manna­eyjum og Ólafur H. Mart­eins­son, núver­andi fram­kvæmda­stjóri Ramma hf., verður aðstoð­ar­fram­kvæmda­stjóri með aðsetur í Fjalla­byggð. 

Sam­kvæmt til­kynn­ingu var sam­eig­in­leg velta fyr­ir­tækj­anna tveggja um 28 millj­arðar króna í fyrra og búist sé við að heild­ar­afla­hlut­deild sam­ein­aðs félags verði tæp­lega átta pró­sent af úthlut­uðu afla­marki. Í Morg­un­blað­inu í dag er svo haft eftir Ein­ari Sig­urðs­syni, stjórn­ar­manni í Ísfé­lag­inu, að til standi að skrá sam­einað félag á mark­að. Félagið

Fjöl­skylda Ein­ars er langstærsti eig­andi Ísfé­lags­ins og verður stærsti eig­andi sam­ein­aðs félags í gegnum ÍV fjár­fest­ingar ehf. með um tvo þriðju hluta­fjár. Hún er líka stærsti eig­andi Árvak­urs, útgáfu­fé­lags Morg­un­blaðs­ins. Auk þess á fjöl­­skyld­an, sem leidd er af Guð­björg Matth­í­as­dóttur móður Ein­ars, meðal ann­­ars hluti í ýmsum skráðum félög­um, allt hlutafé í ÍSAM, einu stærstu inn­­­­­­­flutn­ings- og fram­­­­leiðslu­­­­fyr­ir­tækis lands­ins og fjöl­margar fast­­eign­­ir.

Nýjar tölur um sam­þjöppun kvóta liggja ekki fyrir

Fiski­stofa hefur ekki birt upp­færðar tölur um kvóta­stöðu stærstu útgerða lands­ins. Sam­kvæmt lista hennar sem birtur var í byrjun nóv­em­ber í fyrra héldur tíu stærstu útgerðir lands­ins á 67 pró­sent af öllum úthlut­uðum kvóta. Bæði Ísfé­lagið og Rammi voru á þeim lista, en saman héldu útgerð­irnar á 12,91 pró­sent af úthlut­uðum kvóta. Að óbreyttu hefði það þýtt að sam­einað fyr­ir­tæki héldi á yfir tólf pró­sent af kvóta, en sam­kvæmt lögum má hópur tengdra aðila ekki  halda á meira sem þeim mörkum nem­ur. Þau mörk eiga að koma í veg fyrir of mikla sam­­­þjöppun í sjá­v­­­­ar­út­­­­­vegi á meðal þeirra fyr­ir­tæki sem fá að vera vörslu­að­ili fiski­mið­anna, sem eru sam­­­kvæmt lögum þó ekki eign þeirra heldur þjóð­­­ar­inn­­­ar. 

Þær kvóta­tölur lit­ast þó mjög á risa­stórum loðnu­kvóta sem úthlutað var í fyrra, alls 904 þús­und tonn­um. Þá hafði engum kvóta í loðnu verið úthlutað í tvö ár og úthlut­unin í fyrra var sú stærsta í tvo ára­tugi. Hún reynd­ist á end­anum allt of umfangs­mik­il, var skert og íslensku útgerð­irnar veiddu 76 pró­sent af því sem þeim var úthlut­að. 

Þrjú fyr­ir­tæki fengu 56,5 pró­­­sent af þeim loðn­­u­kvóta sem var úthlut­að. Ísfé­lag Vest­­­manna­eyja fékk mest, 19,99 pró­­­sent. Síld­­­ar­vinnslan og tengd félög komu þar á eftir með 18,5 pró­­­sent og Brim var í þriðja sæti með um 18 pró­­­sent.

Ráð­gjöf Haf­rann­­sókna­­stofn­un­ar vegna yfir­stand­andi loðnu­ver­tíðar nem­ur 218.400 tonn­um en tæp­­lega 80 þús­und tonn­um af þessu renn­a til norskra, fær­eyskra og græn­­lenskra skipa. Í hlut íslenskra útgerða féllu því tæp­lega 132 þús­und tonn í stað þeirra 686 þús­und tonna í fyrra sem íslenskar útgerðir máttu veiða í fyrra eftir skerð­ing­ar. 

Þessi skerta loðnu­veiði útskýrir því af hverju hlut­fall Ísfé­lags­ins í heild­ar­kvóta lækkar skarpt milli ára, en útgerðin stundar fyrst og síð­ast upp­sjáv­ar­veiðar á meðan að Rammi sér­hæfir sig í bol­fisksvinnslu. 

Mikil sam­þjöppun í ár

Ef af skrán­ing­ar­á­formum verður mun Ísfé­lagið verða þriðja útgerð­ar­fyr­ir­tækið sem skráð verður á mark­að. Fyrir eru Brim og Síld­ar­vinnslan, sem hafa bæði verið í ytri stækkun á árinu sem er að líða. Brim keypti kvóta og tog­ara af Útgerð­ar­fé­lagi Reykja­vík­ur, fyr­ir­tækis í eigu Guð­mundar Krist­jáns­sonar for­stjóra og stærsta eig­anda Brims, í nóv­em­ber á 12,4 millj­arða króna.

­Síld­ar­vinnslan keypti útgerð­ar­fyr­ir­tækið Vísi í Grinda­vík af sex systk­inum á upp­hæð sem átti að vera 31 millj­arður króna þegar greint var frá við­skipt­unum í sum­ar. Kaup­verðið skipt­ist í yfir­­­töku skulda upp á ell­efu millj­­arða króna, sex millj­­arða króna greiðslu í reiðufé og 14 millj­­arða króna sem greið­­ast með hluta­bréf­­um. Sam­keppn­is­eft­ir­litið þurfti að sam­­þykkja söl­una áður en hún yrði frá­­­gengin og því gerð­ist það ekki fyrr en 1. des­em­ber síð­ast­lið­inn. Frá því að greint var frá áformunum hækk­uðu hluta­bréf í Síld­­ar­vinnsl­unni umtals­vert í verði, og verð­mið­inn söm­u­­leiðis hækk­­að, alls um 23 pró­sent. Virði þeirra hluta­bréfa sem syst­k­ina­hóp­­­­ur­inn sem seldi Vísi fékk sem afgjald fyrir fyr­ir­tækið jókst um 3,2 millj­­­­arða króna frá til­kynn­ingu um við­skipt­in, upp í 17,2 millj­­­­arða króna. 

Þetta voru önnur risa­við­­skipti Síld­­ar­vinnsl­unnar á skömmum tíma. Í vor var til­­kynnt um kaup á 34,2 pró­­sent hlut í norska lax­eld­is­­fé­lag­inu Arctic Fish Hold­ing AS fyrir um 13,7 millj­­arða króna. Það félag á allt hlutafé í Arctic Fish ehf. sem er eitt af stærstu lax­eld­is­­fyr­ir­tækjum á Íslandi og rekur eld­is­­stöðvar á Vest­­fjörðum þar sem félagið er með rúm­­lega 27 þús­und tonna leyfi fyrir eldi í sjó.

Síld­ar­vinnslan velti um 30 millj­örðum króna í fyrra. Mark­aðsvirði fyr­ir­tæk­is­ins um síð­ustu ára­mót var um 186 millj­arðar króna. Miðað við þá stöðu má ætla að virði hins sam­ein­aða Ísfé­lags, þrátt fyrir skertan loðnu­kvóta, fari auð­veld­lega yfir eitt hund­rað millj­arða króna. Eig­endur þess munu því geta inn­leyst mik­inn hagnað þegar þeir selja hluti sína í sam­ein­uðu Ísfé­lagi í aðdrag­anda skrán­ing­ar.