Verður ísland án krabbameinslækna árið 2020? Að þessu spyrja sex íslenskir læknar sem hafa nýlokið eða eru í sérnámi í krabbameinslækningum í aðsendri grein í Fréttablaðinu í dag. Höfundarnir sex eru búsettir í Bandaríkjunum, Danmörku og Svíþjóð.Þau segjast öll gjarnan vilja snúa heim til Íslands að loknu sérnámi en ef þau geti hvorki séð fyrir sér og sinnt fjölskyldum sínum á sambærilegan máta og sambærilegar stéttir með styttra háskólanám að baki –að ljúka sérnámi í krabbameinslækningum tekur um 15 ár – og þaðan af síður sinnt sjúklingum á mannsæmandi hátt, eigi þeir erfitt með að sjá fyrir sér að slík endurkoma muni eiga sér stað.
Í grein þeirra kemur fram að þriðjungur af íslensku þjóðinni muni greinast með krabbamein á lífsleiðinni og muni þurfa á að halda læknisaðstoð skurð- og/eða krabbameinslæknis. Læknarnir segja að svo verulega hafi hallað undan fæti í íslenska heilbrigðiskerfinu að ekki verði annað hægt að segja en að neyðarástand ríki í krabbameinslækningum.
Voru 13 árið 2008, eru nú sjö
Í grein þeirra segir: „Á sama tíma og fjöldi sjúklinga hefur aukist, hefur starfandi krabbameinslæknum á Íslandi fækkað verulega. Árið 2008 voru 13 krabbameinslæknar starfandi á Íslandi sem var ekki talið fullnægjandi á þeim tíma en í dag eru þeir sjö talsins. Þetta stafar bæði af því að sérfræðingar hafa kosið að flytja ekki heim að loknu sérnámi og sumir hafa kosið að flytja aftur frá landinu eftir að hafa kynnst starfsaðstæðum á Íslandi í nokkur ár. Því hefur álagið aukist óheyrilega á þá sem enn standa vaktina og augljóslega má lítið út af að bregða til að þeir sem eftir starfa hreinlega kikni undan álaginu og krabbameinslækningar eins og þær leggja sig hrynji. Hvert hafa stjórnvöld þá hugsað sér að senda krabbameinssjúklinga til meðferðar?
Íslenskir læknar hafa í gegnum tíðina þurft að ná sér í sína sérfræðingsmenntun í öðrum löndum og flutt út eftir að hafa lokið grunnnáminu og komið heim að sérnámi loknu. Síðastliðin 5-10 ár hefur sú breyting orðið á að sérfræðilæknar ílengjast úti þar sem þeim þykja aðstæður á Íslandi ekki aðlaðandi.“
Erum ekki með framúrskarandi heilbrigðiskerfi
Læknarnir sex segja það blasa við að það framúrskarandi heilbrigðiskerfi sem íslenskir stjórnmálamenn hreyki sér oft af sé ekki til staðar og að réttast sé að það verði viðurkennt. Það sé svo á ábyrgð Alþingis að ákveða hver forgangsröðun skuli vera til framtíðar.
„Einn möguleikinn er hreinlega að lýsa því yfir að héðan í frá sé ekki stefnt að því að íslenskir sjúklingar fái sambærilega þjónustu og gerist erlendis. Hinn möguleikinn er að reyna að snúa þessari óheillaþróun við. Ef sú verður ekki raunin ætti öllum að vera ljóst að þegar kerfið hrynur sem mun eflaust gerast þegar næsti krabbameinslæknir hættir, þá er það á ábyrgð stjórnvalda þegar krabbameinssjúklingar þurfa að fara utan til að leita sér læknisaðstoðar.“
Höfundar greinarinnar eru Einar Björgvinsson, Helga Tryggvadóttir, Ólöf K. Bjarnadóttir, Sigurdís Haraldsdóttir, Vaka Ýr Sævarsdóttir og Örvar Gunnarsson.
Grein læknanna má lesa í heild sinni hér.
