Verj­endur ákærðu í máli emb­ættis sér­staks sak­sókn­ara gegn fyrr­ver­andi starfs­mönnum lands­bank­ans, Sig­ur­jóni Árna­syni, fv. for­stjóra, Ívar Guð­jóns­syni, fyrr­ver­andi for­stöðu­manni eigin við­skipta, og Júl­íusi Heið­ars­syni og Sindra Sveins­syni, starfs­mönnum eigin við­skipta, þrá­spurðu Magnús Krist­inn Ásgeirs­son, lög­fræð­ing Kaup­hallar Íslands, út í bréfa­skrif milli Kaup­hallar Íslands og Fjár­mála­eft­ir­lits­ins í morg­un, ásamt fleiri atrið­um. Spurn­ing­arnar snéru ekki síst að því hvernig eft­ir­liti með við­skiptum í kaup­höll­inni væri hátt­að, hvernig við­skipti færu fram og hver væri mein­ingin að baki texta sem finna mátti í bréfum milli Kaup­hallar Íslands og Fjár­mála­eft­ir­lits­ins, þar sem gefið var í skyn að um meinta mark­aðs­mis­notkun hefði verið að ræða.

Kom fram í máli Helga Sig­urðs­sonar hrl., lög­manns Júl­í­us­ar, að þetta væri lyk­il­vitni í mál­inu, og því þyrfti hann að spyrja hann tölu­vert út í mál­ið. Sam­kvæmt upp­haf­legri áætlun var áformað að hann þyrfti að vera 10 mín­útur í vitna­stúku en raunin varð tæp­lega 90.

All­ir eru þeir ákærðir fyr­ir mark­aðs­mis­­­not­k­un á tíma­bil­inu 1. nóv­­em­ber 2007 til 3. októ­ber 2008 og eru þeir sak­aðir um að hafa hand­­stýrt verð­mynd­un hluta­bréfa í Lands­­bank­an­um og með því blekkt „fjár­­­festa, kröf­u­hafa, stjórn­­völd og sam­­fé­lagið í heild,“ eins og það er orðað í ákæru.

Grun­semdir í Kaup­höll­inni

Á um­ræddu tíma­bili keyptu eig­in fjár­­­fest­ing­ar 2.325.395.153 hluti af þeim 4.801.255.966 hlut­um í Lands­­bank­an­um sem við­skipti voru með í sjálf­­virk­um pör­un­­ar­við­skipt­um, eða 48,4% af heild­ar­velt­unni. Í ljósi þess hvernig ákæran er orð­uð, og að hverju hún beinist, skiptir skipu­lag við­skipta og eft­ir­lits í Kaup­höll Íslands miklu máli fyrir mál­ið.

Lög­menn Júl­í­usar og Ívars, þeir Helgi Sig­urðs­son hrl. og Jóhannes Rúnar Jóhanns­son hrl., spurðu Magnús Kristin út í það hvort það hefði verið eitt­hvað óeðli­legt við það hvernig við­skipti Lands­bank­ans með eigin bréf hefðu verið og hvort eft­ir­lits­kerfið í Kaup­höll­inni hér á landi væri með eitt­hvað öðrum hætti en á öðrum alþjóð­legum mörk­uð­um. Magnús Krist­inn sagði eft­ir­litið vera í sam­ræmi við það sem þekkt­ist ann­ars staðar og að kerfið væri það sama og kaup­hallir á Norð­ur­lönd­unum not­uðu.

Í aðdrag­anda hruns­ins sagði Magnús að kaup­höllin hefði orðið vör við „mjög ákveð­in“ við­skipti á kaup­hlið­inni frá eigin við­skiptum Lands­bank­ans, og bönk­unum almennt, og var sér­stak­lega nefnd dag­setn­ingin 3. októ­ber 2008 í því sam­bandi. Í lok dags hækk­aði gengi bréfa Lands­bank­ans um 4,2 pró­sent. Magnús átti í kjöl­farið á þessu sam­skipti við ákærða Júl­íus, og spurði hvort þarna væru eigin við­skipti að beita sér á mark­aðn­um. Júl­íus játti því og sagði kauptæki­færi vera á mark­aðn­um.

„Óeðli­leg“?

Í vitn­is­burði sínum sagði Magnús að þetta hefði verið „óeðli­leg“ hegðun miðað við það sem gengur og ger­ist á mark­aðn­um. Þá voru bréfa­skipti milli Kaup­hall­ar­innar og FME einnig til umræðu þegar Magnús Krist­inn var í vitna­stúku. Var meðal ann­ars spurt út í mein­ingar í texta þar sem fjallað var um mögu­lega mark­aðs­mis­notkun á mark­aðn­um. Sagð­ist Magnús Krist­inn ekk­ert geta full­yrt um hvort mark­aðs­mis­notkun ætti sér stað eða ekki, það væri ekki hans að dæma um það. Hins vegar þyrfti að horfa til „allra þátta“ þegar meint mark­aðs­mis­notkun væri ann­ars veg­ar, þar á meðal væri fjár­mögn­unin að baki við­skipt­un­um, t.d. hvort bank­arnir sjálfir hafi verið að fjár­magna kaup og stæðu að baki við­skipt­unum þannig, með bréfin ein að veði. Það væri eitt­hvað sem Kaup­höllin hefði ekki upp­lýs­ingar um, en eftir á að hyggja hefði það mögu­lega verið stórt vanda­mál á mark­aðn­um.

Mark­aðs­mis­notk­un?

Ákærðu neita alfarið sök í mál­inu og hefur Sig­ur­jón Árna­son raunar sagt að það séu mikil „von­brigði“ hvernig málið sé sett fram. Fyrst og fremst vegna þess í að því séu „öllu snúið á haus“. Ekket óeðli­legt hafi átt sér stað, og eng­inn hafi verið vilj­andi að brjóta gegn lög­um, að því er fram kom í umfjöllun mbl.is um vitn­is­burð hans. Sig­ur­jón var sýkn­aður í Ímon-­mál­inu svo­kall­aða 5. júní 2014, en umfang þess máls var þó ekki nándar nærri eins og mikið og það sem nú er í gangi. Lög­maður Sig­ur­jóns er Sig­urður G. Guð­jóns­son hrl.

Vitna­leiðslur hófust form­lega í dag, en um 50 manns eru á vitna­lista ákæru­valds­ins. Þar á meðal eru Björg­ólfs­feðgar, Björgólfur Guð­munds­son og sonur hans Björgólfur Thor, sem voru stærstu eig­endur bank­ans fyrir hrun hans í gegnum félag þeirra Sam­son.