Hlut­fall íbúa sem eru á leigu­mark­aðnum hefur minnkað tölu­vert frá árinu 2019, sér­stak­lega hjá yngstu ald­urs­hóp­un­um. Sömu­leiðis kjósa mun fleiri á aldr­inum 18-24 ára að búa í for­eldra­húsum en þeir gerðu fyrir tveimur árum síð­an. Þetta kemur fram í nýrri könnun á vegum hag­deildar Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­unar (HMS) um stöð­una á leigu­mark­aði.

Sam­kvæmt könn­un­inni hefur kór­ónu­veiru­far­ald­ur­inn haft mikil áhrif á leigu­mark­að­inn, en hlut­fall leigj­enda hefur minnkað um rúman fjórð­ung – úr 18 pró­sentum í 13 pró­sent – frá árinu 2019. Stofn­unin segir að skýr­ing­una fyrir þessum svipt­ingum megi lík­lega rekja til þess að leigj­endur fóru af leigu­mark­aði og annað hvort í eigið hús­næði eða ann­að, svo sem í for­eldra­hús.

Ef þróun búsetu er skoðuð eftir ald­urs­hópum sést að ungu fólki hefur fækkað mest á leigu­mark­aðn­um. Alls eru leigj­endur á aldr­inum 18-24 ára rúm­lega 15 pró­sentum færri en þeir voru fyrir tveimur árum síð­an, en sam­svar­andi fækkun leigj­enda á aldr­inum 25-34 ára nam 5 pró­sent­um. Litlar breyt­ingar eru aftur á móti í búsetutil­högun þeirra sem eru eldri en 34 ára.

Á meðan ungum leigj­endum hefur fækkað hefur þeim fjölgað tölu­vert sem búa í for­eldra­hús­um, en hlut­fall ung­menna undir 25 ára aldri sem kjósa það hefur auk­ist um tæp 16 pró­sent á síð­ustu tveimur árum.

Erf­ið­ara að verða sér úti um hús­næði

Þrátt fyrir þessa mikla fækkun hefur þeim fjölgað sem vilja frekar búa í leigu­hús­næði, en sam­kvæmt könn­un­inni myndu um 12 pró­sent hús­næð­is­mark­að­ar­ins nú frekar leigja heldur en kaupa ef nægi­legt fram­boð væri af öruggu hús­næði. Sam­svar­andi hlut­fall þeirra sem vilja leigja nam 9 pró­sentum í fyrra og 10 pró­sentum árið 2019.

Á sama sögð­ust fleiri leigj­endur hafa átt erfitt með að verða sér úti um núver­andi hús­næði í ár heldur en í fyrra, sam­kvæmt könn­un­inni. HMS segir þessa þróun vera vís­bend­ingu um að fram­boð af leigu­hús­næði sé að minnka eftir að hafa auk­ist mjög í kjöl­far far­ald­urs­ins.

Sam­kvæmt stofn­un­inni má leiða að því líkur að stór hluti af þeim leigu­í­búðum sem losn­aði vegna sam­dráttar í Air­bnb úteigu hafi farið í sölu­ferli sökum ört hækk­andi hús­næð­is­verðs. „Jafn­framt hefur verið mik­ill aðflutn­ingur fólks til Íslands sem eykur spurn eftir hús­næði og að öllum lík­indum sér í lagi leigu­hús­næð­i.­Jafn­framt hefur verið mik­ill aðflutn­ingur fólks til Íslands sem eykur spurn eftir hús­næði og að öllum lík­indum sér í lagi leigu­hús­næð­i,“ segir HMS einnig í frétta­til­kynn­ingu sinni.