Með samn­ingnum SFR við ríkið í vik­unni var verk­fall­i ­stétt­ar­fé­lags­ins aflýst. Verk­fall þetta náði til ýmissa félaga opin­berra ­starfs­manna. Innan þess mengis voru umsjóna­menn fast­eigna Háskóla Íslands og ­urðu verk­falls­að­gerðir þeirra fyrr í mán­uð­inum valdar að lokun ýmissa bygg­inga og kennslu­stofa með til­heyr­andi truflun á kennslu þeirra 13.000 nem­enda sem ­skráðir eru í Háskól­ann. Þetta verk­fall var engin nýj­ung fyrir stúd­enta, enda það þriðja sem stóð til með að trufla kennslu þeirra á innan við tveim árum. Þar af voru hin tvo, verk­fall félags háskóla­kenn­ara ann­ars vegar og pró­fess­ora hins veg­ar, áætluð á próf­tíma til að valda sem mestum usla á náms­fram­vind­u stúd­enta en í báðum til­fellum náð­ust samn­ingar áður en verk­föllin hófust.



Í flestum til­vikum hljóm­aði frétta­flutn­ingur fjöl­miðla á þá leið að stúd­ent­ar væru „ugg­andi“ eða „áhyggju­full­ir“ yfir stöðu mála. Rétt­ara væri að segja að þeir væru algjör­lega gátt­að­ir. Bæði í nýliðnu verk­falli umsjóna­manna og þeirra ­sem boðað var til á síð­asta ári hafa bæði yfir­völd sem og stjórn og starfs­menn ­skól­ans algjör­lega brugð­ist stúd­ent­um. Í kjara­bar­áttu þeirra stétta sem starfa innan Háskóla Íslands eru stúd­ent­ar, sem langstærsti aðil­inn að starf­sem­i ­skól­ans, not­aðir sem vopn stríð­andi aðila og eru verk­föll miðuð við að valda ­sem mestri truflun á námi þeirra svo þrýst­ingur auk­ist við samn­inga­borð­ið. Í til­felli allra þessa boð­uðu verk­falla var illa staðið að upp­lýs­inga­gjöf til­ stúd­enta og úrræði fyrir þá lítil sem eng­in. Þeir eða hags­muna­að­ilar þeirra þurft­u af fyrra bragði að biðja um upp­lýs­ingar um skipu­lag, tíma­setn­ingu og fram­vind­u verk­falla og bár­ust þau gögn, ef þau bár­ust yfir­höf­uð, bæði seint og illa. Í ný­af­stöðnu verk­falli SFR var um að ræða lokun á kennslu­rýmum innan skól­ans en ekki stöðvun neinnar kennslu, og hvatti Stúd­enta­ráð Háskól­ans kenn­ara til þess að nýta allar til­tækar leiðir til að halda uppi eðli­legri náms­fram­vindu og ­sinna skyldu sinni við nem­end­ur. Varð það til þess að kennsla var í auknum mæli ­færð á net­ið, eða í aðrar kennslu­stofur eða önnur rými sem komu verk­fall­in­u ekki við. Upp­skeran af þeirri við­leitni var sár hneyksl­un, for­mað­ur­ Stúd­enta­ráðs var sak­aður um að skilja ekki verk­falls­rétt­inn og ýmsum kenn­ur­um út­hýst sem verk­falls­brjótum sem væri skít­sama um minni bræður sína. Áhrifa­mátt­ur verk­falls­ins var þó ekki rýrður meira en svo að samn­ingar náð­ust eftir rúm­lega t­veggja vikna við­ræður og stúd­entar sátu uppi með fjóra daga af nið­ur­felld­um ­fyr­ir­lestrum, dæma­tím­um, rann­sóknum og loka­próf­um.



Stúd­entar eru sam­kvæmt öllum mæli­kvörðum lág­tekju­stétt. Á meðan öll gjöld sem ­fylgja því að stunda ein­hvers konar nám á háskóla­stigi hækka og hús­næð­is­mark­að­ur­inn er hand­ó­nýtur þá hefur fram­færsla stúd­enta nær algjör­lega ­staðið í stað. Háskóli Íslands er stærri en nokkru sinni áður og hefur úr minn­u að moða fyrir hvern nem­enda með hverju árinu sem líð­ur, sem leiðir m.a. til­ ­auk­innar gjald­töku á stúd­enta sjálfa. Á meðan er grunn­fram­færsla þeirra í boð­i LÍN langt undir neyslu­við­miðum Hag­stof­unn­ar, náms­fram­vindu­krafan þar á bæ var hækkuð eft­ir­minni­lega um árið til að brjóta enn frekar á jafn­rétti til náms og ­forn­eskju­legt frí­tekju­mark lána­sjóðs­ins, lægra en hjá t.d. öryrkj­u­m,  leiðir marga lánstak­andi stúd­enta í árlegan víta­hring of hárra sum­ar­launa og skertra lána. Mennt er máttur sagði ein­hver en ég full­yrði að íslenskir stúd­entar upp­lifi sig ekk­ert sér­stak­lega mátt­uga. Það er áfellisdómur yfir íslenskt sam­fé­lag að nám á háskóla­stigi sé í sífellu lát­ið ­sæta nið­ur­skurði og vos­búð. Á meðan ráða­menn tala um nám sem ómet­an­lega fjár­fest­ingu sam­fé­lags­ins og stúd­entar á öðrum Norð­ur­löndum fá greitt með námi sínu þurfa íslenskir stúd­entar að lepja dauð­ann úr skel. Það er áfell­is­dóm­ur ­yfir stjórn­endum og kenn­urum Háskóla Íslands að kennslu­hættir séu á því ­stein­ald­ar­stigi að þegar nokkrir hús­verðir boða til verk­falls og segj­ast ekki ætla að opna lás­inn á kennslu­stofum skól­ans þá þurfi nám yfir 10.000 ein­stak­linga að leggj­ast nið­ur. Það er áfell­is­dómur yfir þeim stéttum sem aðild eiga að kennslu og aðstöðu stúd­enta að þær nýti sér síend­ur­tekið líf og starf stúd­enta sem efna­hags­legt bit­bein og leit­ist við að valda sem mestum skaða þar á til þess að beita sem mestum þrýst­ingi í eigin kjara­bar­áttu.



Nám er vinna og stúd­entar líta á það sem starf sitt. Þeir eru hags­muna­hópur með­ sín kjör, sín vanda­mál og sínar áskor­anir og hjá mörgum þeirra er fjár­hag­ur­inn  háður eðli­legri ­náms­fram­vindu. En ólíkt öðrum við­líkum stéttum og hags­muna­hópum hafa stúd­ent­ar engan verk­falls­rétt, enga kjara­samn­inga, enga bók­aða tíma upp í Karp­húsi. Þeir eru efna­hags­lega und­ir­sett­ir, rétt­inda­lausir og nær alltaf látnir sæta afgangs. Þegar kjara­bar­áttan er í fyr­ir­rúmi og verk­falls­hrina plagar þjóð­fé­lagið er ­talað um mik­il­vægi þess að virða verk­falls­rétt­inn og að stétt standi með stétt í sinni bar­áttu. Ég styð þá hugsun eins og hver heil­vita mað­ur. En á með­an al­gjört sinnu­leysi allra máls­að­ila gagn­vart kjörum stúd­enta virð­ist ekki ætl­a að linna þá hlýtur sú fal­lega hug­sjón að byrja að hljóma örlítið inn­an­tóm. Enda hafa stúd­entar engan rétt, engan málsvara og njóta engrar sam­stöðu.



Höf­undur er heim­spekinemi og stúd­enta­ráðsliði Röskvu – Sam­taka félags­hyggju­fólks við Háskóla Íslands