Ígræðsla gervibarka með stofnfrumum hefur verið til umfjöllunar í fjölmiðlum síðastliðna daga í kjölfar svara heilbrigðisráðherra við fyrirspurn Elínar Hirst alþingismanns um hvort Alþingi eigi að skipa sérstaka rannsóknarnefnd til að rannsaka þátt íslenskra stofnana í barkamálinu. Um er að ræða viðbrögð ráðuneytisins við fyrirspurn Elínar sem hún lagði fram á Alþingi í febrúar síðastliðnum. Í fréttum hefur einnig verið vísað til bréfs Siðfræðistofnunar Háskóla Íslands til ráðherra frá 31. maí, en rétt er taka fram að starfsmenn Siðfræðinefndar hafa ekki leitað eftir upplýsingum frá undirrituðum um sögu og feril þessa flókna máls.
Til að taka af öll tvímæli þá fagna ég því að þetta flókna mál sé rannsakað, líkt og aðrir samstarfsmenn mínir á Landspítala, en forsendur slíkra rannsókna hljóta þó að vera að rannsakendur hafa aðgang að nauðsynlegum gögnum bæði hérlendis og í Svíþjóð. Nýlega komu fulltrúar sænskrar rannsóknanefndar til landsins og kynntu sér gögn málsins. Undirritaður veitti þeim aðgang að öllum þeim gögnum sem óskað var eftir, að höfðu samráði við yfirmenn á Landspítala. Fleiri nefndir munu þó vera að rannsaka málið í Svíþjóð og hafa nokkrar þeirra þegar haft samband við mig og samstarfsmenn mína.
Það er rangt sem haldið hefur verið fram af fulltrúum Siðræðistofnunar HÍ að helstu rannsakendur í Svíþjóð hafi ekki aðgang að öllum málsgögnum hér á landi, svo sem tölvupóstum. Síðastliðinn vetur var látið reyna á það sérstaklega fyrir íslenskum dómstólum hvort leyfilegt væri fyrir Landspítala að afhenda viðkvæm gögn eins og upplýsingar úr sjúkraskrá til sænskrar rannsóknarnefndar og reyndist það heimilt.
Það er rétt að halda því til haga að ákvörðunin um aðgerðina var tekin í Stokkhólmi og þar fór aðgerðin fram líkt og mestur hluti eftirfylgdar að henni lokinni. Ég tel ekki rétt að tjá mig frekar að svo stöddu þar sem rannsóknir lykilnefnda í Svíþjóð er enn ólokið, en mun hér eftir eins og hingað til veita rannsóknaraðilum sem hafa til þess umboð og eftir því leita aðgang að öllum nauðsynlegum gögnum tengdum aðdraganda hennar.
Höfundur er yfirlæknir og prófessor við Háskóla Íslands.