Er það ekki heimska?

Guðmundur Guðmundsson segir að það þurfi að fara aftur að iðnbyltingu til að finna viðlíka ástand í húsnæðismálum hjá siðmenntaðri þjóð. Á höfuðborgarsvæðinu samsvari nú búseta í iðnaðarhverfum íbúafjölda á borð við þann sem býr í Vestmannaeyjum.

Auglýsing

Albert Ein­stein skil­greindi hug­takið heimsku  á þessa leið : Að gera það sama aftur og aft­ur, en reikna með annarri nið­ur­stöð­u. 

Í stóra ­sam­heng­inu er fróð­legt að heim­færa alhæf­ingu Ein­steins yfir á Íslenska hús­næð­ispólítík. Því hún er í öllum aðal­at­riðum óbreytt frá því fyrir hrun, og í raun enn lengra aftur í tím­ann.

Á íslandi er rekin brauð­mola­stefna í launa­mál­um, en brask og skort­stefna í hús­næð­is­mál­um. Verð­myndun fast­eigna er frjáls ­upp á við, en hand­bremsuð nið­urá­við. Eftir hrun hefur ýkt Íslensk ­sér­eign­ar­stefna frekar færst í aukana, en hitt.  Öfga­fyllstu dæmin um þetta er skulda­leið­rétt­ingin mikla. Og bruna­út­sala  hús­næðis í rík­i­s­eig­u til einka­rek­inna leigu­fé­laga. Þetta eru langstærstu aðgerðir í hús­næð­is­málum síð­ustu miss­er­in. Við­skipa­módel þessa ­fé­laga bygg­ist á síhækk­andi fast­eigna­verði

Auglýsing

Nýleg könnun sýnd­i að Íslensk hús­næð­ispólítík hefur skilað heims­meti í hækkun á hús­næð­is­verði. Líf­eyr­is­sjóðir lands­manna eiga sinn þátt í þessu vafa­sama meti. Þeir hella olíu á hækk­un­ar­eld­inn með  fjár­mögnun brask­fé­laga sem byggja til­veru sína á enda­lausri hækk­un ­eigna­verðs. Sömu sjóðir (al­menn­ing­ur) sitja svo uppi með  eigna­söfnin þegar Rús­sí­bani eigna­verðs tekur hefð­bundna dýfu nið­urá­við. 

Á höf­uð­borg­ar­svæð­inu birt­ist brauð­mola­stefna stjórn­valda í nýbyggðum hverf­um. Þar byggja verk­takar fyrir efna­fólk, og þá sem eiga eign fyrir upp í kaup­in.  Fjöl­býli er gleypt af heild­sölum eða leigu­há­körlum líf­eyr­is­sjóð­anna. Brauð­mylsnan er svo leigu­í­búðir á vegum ASÍ. Þessar íbúðir eru ætl­aðar tekju­lág­um. Fjöldi þeirra fer eftir stofn­fram­lögum frá stjórn­völd­um. Í núver­andi ástandi munu þessar íbúðir ein­ungis leysa lít­inn hluta vand­ans, tíund eða svo á löngum tíma. 

Höf­uð­borg­ar­svæði lands­ins er löngu orðið að land­fræði­legri heild. Samt er hvert sveit­ar­fé­lag á svæð­inu með sína eigin hug­mynda­fræði í hús­næð­is­mál­um. Sem snýst að mestu um ­sér­eign­ar­stefn­una. Sömu sveit­ar­fé­lög eru sam­tvinnuð í orku og almenn­ings­sam­göng­um, en ekki í hús­næð­is­mál­u­m. 

Borg­ar­yf­ir­völd í Reykja­vík halda gjarnan á lofti að á höf­uð­borg­ar­svæð­inu sé Reykja­vík­ ­með bestu stefn­una þegar kemur að félags­legu hús­næði. Hvort sem bor­inn er saman fjöldi, eða hlut­fall félags­legs hús­næð­is. Það er eflaust alveg rétt.

Í Reykja­vík eru nú um 2000 félags­legar íbúð­ir, sem eðli máls­ins sam­kvæmt er hæsta talan miðað við nágranna­sveit­ar­fé­lög­in. Ef Reykja­vík er hins vegar borin saman við svip­aðar borgir í Sví­þjóð eða Dan­mörku, væru lík­lega um 10,000 leigu­í­búðir í Reykja­vík­ reknar undir hatti borg­ar­inn­ar. Og ­leigðar út til almenn­ings án hagn­að­ar­kröfu. Þessi félög mynda kjöl­festu og  ráða leigu­verði á svæð­inu í krafti stærð­ar­inn­ar. Á Ís­landi er þessi for­múla á hvolfi. Þar ráða orðið Hákarla­fé­lög verð­lagn­ingu á leigu­mark­aði. Með­ þegj­andi sam­þykkt yfir­valda. 

Ef höf­uð­borg­ar­svæðið er skoðað þannig í heild sinni, þarf lík­lega að fara aftur að iðn­bylt­ingu til að finna við­líka ástand í hús­næð­is­málum hjá sið­mennt­aðri þjóð. Á svæð­inu sam­svarar nú búseta í iðn­að­ar­hverfum íbúa­fjölda á borð við þann sem býr í Vest­manna­eyjum eða á Sel­tjarn­ar­nes­i. Ekk­ert í kerf­inu gerir heldur ráð fyrir síauk­inni hús­næð­is­þörf  er­lends verka­fólks í mann­frek­ustu atvinnu­grein lands­ins.

Fyrir kosn­ingar mátti sjá gam­al­kunnug slag­orð í hús­næð­is­málum : Auka­lán til íbúð­ar­kaupa fyrir ungt fólk. Á skort­mark­aði hverf­ur þannig ráð­stöfun beint í hækkun á eigna­verð­i. 

Áfram má halda upp­taln­ingu um hvernig Íslend­ingar gera allt eins í hús­næð­is­málum ár eftir ár. Og fá ýkt­ari nið­ur­stöður (hækk­anir á heims­vísu) ár eftir ár. Er ekki bara heimska að búast við Ann­ari ­nið­ur­stöðu?

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar