Mætti minnka losun Íslands um 50% á 10 árum?

Andri Snær Magnason rithöfundur segir að miðað við núver­andi tækni þá blasi við að á næstu árum ætti að vera hægt að minnka losun Íslands að minnsta kosti um helming. Það væri alls ekki dýrt – heldur yrði þvert á móti af því mik­ill hag­ur.

Auglýsing

Það er óhætt að segja að þeir sem fyglj­ast með fréttum af lofts­lags­málum séu fljótir að þróa með sér sam­visku­bit og jafn­vel sjálfs­hatur eins og margir upp­lifðu þegar þeir sáu þessa frétt. Ég lifi sjálfur í þess­ari þver­sögn, flýg til útlanda oft á ári vegna útgáfu verka minna og held fyr­ir­lestra sem fjalla meðal ann­ars um bráðnun jökla og fram­tíð jarð­ar. Það er erfitt að sjá ein­hverjar raun­veru­legar breyt­ingar eiga sér stað, fram­farir eða von­ar­glætur og sífellt koma fram alvar­legri afleið­ingar og ógn­vekj­andi spár. 

Það getur verið erfitt að fóta sig í þessum lofts­lags­fræðum og lofts­lags­fræð­ingar virð­ast ekki hafa bein­línis fengið skáld­gáfu í vöggu­gjöf þegar sviðs­mynd­ir IPCC heita SSP1 og SSP2 og línu­ritin segja manni að eitt­hvað sé án LULUCF. Maður hrökkl­ast auð­veld­lega burt og lætur sér­fræð­ingum eftir að ræða þetta, miðla og skilja.

Það verður ekki auðvelt verkefni að draga úr losun, ef fram heldur sem horfir.

Auglýsing

Mark­miðin sem eru sett fram í nýj­ustu skýrslu vís­inda­nefndar sam­ein­uðu þjóð­anna virð­ast nán­ast fárán­leg og ófram­kvæm­an­leg. Sam­kvæmt henni á mann­kynið hafa hætt losun á CO2 árið 2050 og eftir þann tíma á jákvæð bind­ing CO2 að verða smám saman jafn mikil og los­unin er núna. Sem­sagt, við eigum að binda meira en við los­um, við eigum að spóla til baka öllum okkar hring­veg­um, utan­lands­ferðum og rúntum ung­lings­ár­anna. Vand­inn er sá að ef við náum ekki þessum mark­miðum mun mann­kynið og jörðin öll ganga gegnum langan lista af hörm­ung­um, súrnun sjáv­ar, þurrka, upp­skeru­brest, skóg­ar­elda, eyði­merku­mynd­un, flótta­manna­straum o.s.frv...

Heildarlosun gróðurhúsalofttegunda, eftir geirum.

Á kvöldi sem ég stóð fyrir í Hann­es­ar­holti var fjallað um tím­ann og lofts­lag­ið, með áherslu á von­ina. Það er að segja, að leita að lausn­um. Við þurfum sem­sagt að binda meira en við los­um. Það er nán­ast fárán­leg til­hugsun eins og staðan er í dag. En ef við horfum á losun Íslands þá er hún nærri fimm millj­ónum tonna af CO2 árlega. 

En er svo fárán­legt að koma Íslandi nærri núlli í losun á CO2? Ef við lítum nánar á töl­urnar þá losar bíla­um­ferð c.a milljón tonn árlega hér­lend­is. Það er nú þegar komin fram tækni til að raf­bíla­væða sam­göngu­flot­ann og eftir 15 ár verður fyr­ir­bærið bens­ín­stöð álíka fram­andi fyr­ir­bæri og sjoppa eða víd­eó­leiga. 

Ef við lítum síðan enn nánar á töl­urnar má sjá að álverin þrjú, Alcoa, Rio Tinto og Cent­ury losa álíka mikið og bíla­flot­inn og flugið til sam­ans og nú er komin fram tækni til að koma þeirri losun niður í núll.

Losun. Iðnaður og flug.

Í Hann­es­ar­holti var Dr. Sandra Snæ­björns­dóttir með erindi en hún hefur verið hluti af Car­bFix teym­inu uppi á Hell­is­heiði. Þau hafa staðið fyrir til­rauna­verk­efni sem hefur tek­ist framar vonum og nú eru þau farin að binda um 10.000 tonn árlega af losun Hell­is­heið­ar­virkj­unar og megnið af brenni­steins­vetn­inu sem verk­smiðjan los­aði. Aðferðin er til­tölu­lega ein­föld, í raun­inni er hér um að ræða hálf­gert Soda Str­eam. CO2 er blandað við vatn og sóda­vatn­inu er dælt ofan í jörð­ina og þar verða efna­hvörf þar sem loft­teg­undin breyt­ist í silf­ur­berg en með brenni­stein­inum verður til glópa­gull.

Nú hafa þau gefið út vís­inda­grein þar sem kostn­aður við að losna við hvert tonn af CO2 er c.a 25 doll­arar tonnið. Þetta verð mið­ast við tækni sem er rétt að kom­ast af þró­un­ar­stigi og er í eðli sínu alls ekki flókin þannig að verðið ætti þess vegna að geta fallið enn­þá. Tæknin felur ekki í sér flókin auka­efni heldur er ein­fald­lega verið að vinna með nátt­úru­legum ferl­um.

Álverin og kís­il­verin á Íslandi losa um 1.8 milljón tonn á ári og eru þannig langstærsti ein­staki meng­un­ar­valdur á Ísland­i. Þannig að ef Car­bFix virkar, ætti að vera hægt að minnka losun frá Íslandi, sem nemur öllu flugi og allri bíla­um­ferð með því að koma böndum á álver­in.

Sam­tals, miðað við núver­andi tækni blasir við að á næstu árum ætti að vera hægt að minnka losun Íslands um að minnsta kosti 50% og það væri alls ekki dýrt, heldur þvert á móti, af því yrði mik­ill hag­ur.

Tonnið á áli er á heims­mark­aði um 2000 doll­arar tonn­ið. Þannig að kostn­aður við að binda CO2 frá álver­unum ætti ekki að vera meiri en 4 - 5 millj­arðar árlega -eða c.a 1-2% af álverð­i. Það er minna en með­al­sveifla á álverði milli mán­aða. Ef heims­mark­að­ur­inn er ekki til­bú­inn að greiða 1% hærra verð frá verk­smiðju sem er án CO2 los­unar - þá yrði það ein­fald­lega til merkis um að mark­að­ur­inn væri ónýtt kerfi.

Ég tek auð­vitað ekki ábyrgð á nýrri tækni en þetta er kjörið efni fyrir fjöl­miðla að fylgja eft­ir. Hér­lendis eru ungir vís­inda­menn og konur geta og kunna að leysa þetta vanda­mál. Ef tæknin er talin örugg og öll aðstaða er fyrir hendi er ekki eftir neinu að bíða. Þá er heldur engin ástæða til að bíða eftir mark­aðn­um, ef þetta ger­ist ekki nógu hratt má setja skatt eða lög. 

Síðan má fljúga sjaldnar og betur og kolefn­is­jafna flugið sitt með því að styrkja sjóði eins og Auð­lind sem stuðlar að end­ur­heimt vot­lendis og Yrkju en gegnum hann hafa grunn­skóla­börn bundið tug­þús­undir tonna af CO2 á síð­ustu þrjá­tíu árum.

Og þegar það er komið þarf að taka á land­bún­aðn­um, skip­un­um, mat­ar­venj­um, neyslu og úrgangi. Þannig að ef við horfum bara á Ísland, þá er full ástæða til bjart­sýni um að hægt verði að ná tals­verðum hluta af þessum mark­mið­u­m. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar