Deilur hafa risið á síð­ustu dögum um það, hvað felist í kröfum verka­lýðs­fé­lag­anna um hags­bæt­ur, núna þegar verk­föll virð­ast á næsta leiti. Kjarna máls­ins má sjá í fjórum skjölum á vefn­um: 

1. Kröfu­gerð Starfs­greina­sam­bands­ins (SGS) frá 10. októ­ber 2018.
   
   
2. Kröfu­gerð Efl­ingar (ódag­sett).
   
   
3. Grein á vef­síðu Sam­taka atvinnu­lífs­ins (SA) 22. febr­úar 2019 með heit­inu „Kröfur Efl­ingar um launa­hækk­an­ir“.
   
   
4. Svar Efl­ingar við grein í Frétta­blað­inu sem virð­ist byggð á grein SGS.
   
   

Les­and­inn er hvattur til að kynna sér þessar frum­heim­ild­ir.

Þó að greinin á síðu SA hafi sam­kvæmt heiti sínu átt að fjalla um „kröfur Efl­ing­ar“ er meg­in­efni hennar í raun­inni túlkun höf­unda á fyrr­nefndri kröfu­gerð SGS sem er sett fram til­tölu­lega snemma í ferl­inu (í októ­ber), er aug­ljós­lega að nokkru leyti efn­is­lega úrelt og lýsir ekki kröfum Efl­ingar sem eru settar fram síð­ar. Auk þess er dregin inn í málið eft­ir­far­andi full­yrð­ing: „Í við­ræðum aðila kom fram að SGS vill sjá 1,5% bil milli launa­flokka og 2,0% milli ald­urs­þrepa.“

Þessi grautur er síðan not­aður til að búa til launa­töflur um títt­nefndar „kröfur Efl­ing­ar“ eins og Sam­tök atvinnu­lífs­ins kjósa að lýsa þeim. Frétta­blaðið tók við grautnum á fimmtu­dag­inn var og virð­ist ekki vilja taka leið­rétt­ingar til greina.

Efl­ing hefur þegar svarað þessum mála­til­bún­aði og sýnt raun­veru­legar kröfur sínar í við­eig­andi töflum með töl­um. Þetta má sjá undir tengli hér á eftir en þessar aðferðir Sam­taka atvinnu­lífs­ins minna helst á hug­myndir manna fyrr á öldum um skoffín og skugga­baldra sem voru afkvæmi refs og kattar skv. íslenskum þjóð­sög­um. Með því að velja það sem manni sýn­ist úr tveimur hug­mynda­kerf­um, sem sam­rým­ast ekki hvort öðru til fulls, má oft fá næstum hvaða nið­ur­stöðu sem óskað er.

Í mistúlkun SA skiptir mestu að höf­undar hundsa alveg eft­ir­far­andi lyk­il­setn­ingu í fyrr­nefndu skjali um kröfu­gerð Efl­ing­ar, eftir að lýst er kröfum um hækkun lægstu launa: „Þess er kraf­ist að sams konar krónu­tölu­hækk­un, ekki pró­sentu­hækk­un, verði gerð á öll laun sem eru ofan við 300 þús­und krón­urn­ar.“ Ef þessi ein­falda setn­ing hefði verið tekin með í reikn­ing­inn hefði hrófatildur SA um pró­sentu­hækk­anir í heild lækkað um þrjá fjórðu hluta (úr 80 í 20 eða svo). Það munar um minna.

Erfitt er að skilja til­gang SA með þeirri hug­ar­leik­fimi sem hér er lýst. Efl­ing er ekki „and­stæð­ing­ur“ SA í venju­legri merk­ingu því að þessum aðilum er ætlað að ná sam­komu­lagi að lok­um. Sá tími kemur von­andi að þeir standi upp frá borð­inu, tak­ist í hendur og fái sér vöffl­ur. Hvaða hag hefur annar samn­ings­að­il­inn af því að skrum­skæla mál­stað hins í upp­hafi og gera sem mest úr kröfum hans? Hér spyr sá sem ekki veit, og svo mikið er víst að svona skáld­skapur er í raun til þess eins fall­inn að lengja leið­ina að vænt­an­legum samn­ingi. Slíkar aðferðir er varla að finna í kennslu­bókum nútím­ans um skil­virka samn­inga­gerð jafn­settra aðila.

Jafn­framt leik­fimi­æf­ingum í ætt við skoffín þjóð­sagn­anna hefur athyglin í umræð­unni nú beinst að hátekju­fólk­inu í land­inu, en ein­hverjir starfs­menn SA munu vera í þeim hópi. Því miður er vand­séð að þeir séu að vinna fyrir kaup­inu sínu með því að rugla fólk í rím­inu með þessum hætti, þar á meðal valda­menn sem þyrftu að vita betur til að eðli­legt samn­inga­ferli geti haldið áfram.

Tengl­ar:

• Kröfu­gerð SGS frá októ­ber.
  
  
• Kröfu­gerð Efl­ingar.
  
  
• Grein SA um kröfur Efl­ingar.
  
  
• Svar Efl­ingar.