Eins og fólk sem er eldra en tvæ­vetur gerir sér grein fyr­ir, þá er heim­ur­inn að skreppa saman með sífellt meiri og öfl­ugri gagna­teng­ing­um. Nán­ast öll sam­skipti utan beinnar lík­am­legrar snert­ingar eru nú mögu­leg á milli­sek­únd­um, óháð stað­setn­ingu eða vega­lengd. Þó ýmsir mis­vitrir þjóð­ar­leið­togar rembist við að berj­ast gegn þessu með gam­al­dags ein­angr­un­ar­stefnu, þá verður þró­unin ekki umflú­in. Heim­ur­inn er ein­fald­lega orðin að einu risa sam­fé­lagi.  Stór hluti sam­skipta og afþrey­ingar hefur nefni­lega færst frá raun­heimum yfir í netheima. Face­book, Spoti­fy, Twitt­er, Instagram, Net­fl­ix, Snapchat, YouTube og fleiri miðlar eru orðnir stór hluti af dag­legu lífi hjá venju­legu fólki og hafa skapað ein­hvers­konar sam­eig­in­legan veru­leika hjá stærstum hluta jarð­ar­búa.

Það átta sig ekki allir á því að það þarf gríð­ar­lega orku til að keyra þennan sam­eig­in­lega gagna- og sam­skipta­heim okk­ar. Það er líka bráð­nauð­syn­legt að þeirri þörf sér mætt með grænni orku til að íþyngja ekki meira loft­hjúpi okk­ar, sem er einmitt líka sam­eig­in­legur okkur jarð­ar­bú­um. Fyr­ir­tæki eru mis­dug­leg að mæta sífellt auk­inni orku­þörf með grænum lausnum en Green­peace heldur úti orku­ein­kunn­ar­gjöf fyrir sam­fé­lags­miðla. Þar kemur m.a. fram að Youtube er með A ein­kunn en Net­flix bara D. Það er því örlítið umhverf­is­vænna að streyma þáttum á YouTube en Net­fl­ix.  Einnig má sjá að Face­book fær A meðan Twitter fær F í ein­kunn. Ef þú vilt sem sagt kvarta yfir Ófærð með nöldri á sam­fé­lags­miðli þá er kolefn­is­spor Twitter inn­leggs­ins ein­fald­lega örlítið stærra en Face­book stöðu­færsla, eins og staðan er í dag. Fjöldi læka vegur svo vissu­lega líka.

Hver er ábyrgð okkar Íslend­inga sem not­endur sam­skipta- og sam­fé­lags­miðla og með okkar hlut í sam­eig­in­legum loft­hjúpi? Þetta gígantíska gagna­magn flæðir um jörð­ina, alger­lega óháð landa­mærum og því er erfitt að benda á ein­hver ein­stök lönd eða svæði sem eiga að tryggja að þessi orku­suga noti bara end­ur­nýj­an­lega orku.

Flest þess­ara alþjóða­fyr­ir­tækja reyna að svara kalli nútím­ans og mörg  þeirra leita log­andi ljósi að grænni orku­fram­leiðslu. Oftar en ekki verður vind­orka fyrir val­inu. Þó að vindur sé nán­ast ótak­mörkuð auð­lind þá er pláss fyrir vind­orku oft tak­mark­að. Flest ríki eru líka ekki ein­ungis að mæta meiri orku­þörf heldur eru þau einnig að remb­ast við að minnka raf­orku­fram­leiðslu sem unnin er úr jarð­efna­elds­neyti.

Það vill svo til að hér á Íslandi höfum við pláss fyrir vind­orku. Reyndar er það svo að  á sumum stöðum eins og t.d. í svoköll­uðum Búr­fellslundi er ekki bara pláss heldur líka afbragðs vind­að­stæð­ur. Þar er líka frá­bært aðgengi að innviðum eins og raf­línum vegna vatns­afls­virkj­ana allt í kring.

Búr­fellslundur var ekki settur í nýt­ing­ar­flokk Ramma­á­ætl­un­ar. Þegar nið­ur­stöður hennar eru rýndar sést að vind­orku­garð­ur­inn fær mjög góðar umhverf­is­ein­kunnir á öllum svið­um, nema fyrir áhrif á ferða­þjón­ustu.  Áhrif á ferða­þjón­ustu voru talin veru­lega nei­kvæð sem olli því að virkj­un­ar­kost­ur­inn fór ekki í nýt­ing­ar­flokk. Það er alveg ljóst að eng­inn ferða­maður hættir við að koma til Íslands vegna Búr­fellslund­ar. Við erum því ekki að tala um efna­hags­legt tap fyrir ferða­þjón­ust­una heldur mögu­lega eitt­hvert upp­lif­un­ar­tap hjá sum­um.

Það er áhuga­vert að skoða þetta í sam­hengi. Með ferða­þjón­ustu eru við einmitt að við­ur­kenna rétt ann­arra til að nota opin svæði á Íslandi. Alveg eins og við höfum opið aðgengi að erlendri þjón­ustu á net­inu, þá hafa erlendir gestir aðgang að nátt­úru og upp­lifun í gegnum ferða­þjón­ustu á Íslandi. Við við­ur­kennum opið aðgengi á þess­ari nátt­úru­sam­eign í raun­heimum og ætl­umst lík­lega til þess að fá óheft aðgengi að sams­konar sam­eign okkar í sýnd­ar­heim­um.

Vind­orka telst mjög umhverf­is­væn orku­öflun og hægt er að taka niður vind­myllur og skila land­inu nán­ast án nokk­urra ummerkja ef svo ber und­ir. En vind­myllur eru vissu­lega sýni­legar sem hugn­ast ekki öll­um. Ferða­þjón­usta er mjög mik­il­væg atvinnu­grein og skilar miklu í rík­is­kass­ann. En ferða­þjón­usta er mjög kolefn­is­frek og upp­bygg­ing bíla­stæða, stíga, gisti­staða, þjón­ustu­mið­stöðva o.fl. hugn­ast ekki öll­um.

Segjum að upp kæmi sú staða, að stórt sam­fé­lags­miðla­fyr­ir­tæki myndi fal­ast eftir upp­bygg­ingu á vind­orku­garði við Búr­fellslund til að mæta síauk­inni notkun og kröfu alþjóða­sam­fé­lags­ins um umhverf­is­vænni rekst­ur. Hvernig myndum við bregð­ast við? Er ekk­ert umhugs­un­ar­vert að segja bara nei? Ætl­umst við bara til að ein­hverjir aðrir fórni svæði og útsýni fyrir vind­orku­garð svo að engin truflun verði á nið­ur­hali okkar á afþr­ey­ingu úr netheim­um?  Erum við kannski ekk­ert hluti af sam­eig­in­legri ábyrgð í þessum sam­eig­in­lega heimi?

Höf­undur er fram­kvæmda­stjóri Orku­set­urs.