Þegar himnarnir hrynja

Herbert Herbertsson segir að ef ekki tekst með einhverjum ráðum að þjóðnýta fiskveiðarnar fljótlega muni verða nokkuð löng bið á því að úr rætist fjárhagslega fyrir þessa þjóð.

Auglýsing

Þegar Exxon­Mobil er komið á fram­færi Banda­ríkja­stjórnar og Bláa lónið á styrk Seðla­bank­ans á Íslandi, þá er eitt­hvað veru­legt að ske. Það er margt að ske á heims­vísu þessa dag­ana og Ísland er ekki und­an­skil­ið.

Skyndigróði frá millj­ónum erlendra ferða­manna er horf­inn, eins og hann leggur sig, og kemur ekki aftur í bráð, ef þá nokkurn tíma. Það er því óþarfi að kasta fé í rúst­irn­ar, ekki frekar en rústir ann­arra löngu lið­inna síldar­æv­in­týra Íslend­inga. Eftir munu standa tómar glugga­tóftir hálf­byggðra hót­ela og ferða­manna­staða, sem voru þó löngu komnar á haus­inn áður en tjaldið féll vegna óyf­ir­stíg­an­legrar skuld­setn­ing­ar. E.t.v. má breyta öllu þessu hús­næði í ódýrar íbúðir fyrir þá sem ekki höfðu efni á að kaupa hús­næði á góðum stað á upp­sprengdu verði. Það er þó alveg víst, að dans­inum kringum gull­kálfinn er lok­ið. Hvað verður þá til bjargar hníp­inni þjóð með offram­leiðslu á ungum spreng­lærðum meðal­jónum og -gunnum sem ganga um atvinnu­laus og horfa á tóma rík­is­jöt­una sorg­bitnum aug­um? Fólk sem ekki kann einu sinni að halda á skóflu eða sinna sínum eigin börnum og gam­al­menn­um. Bók­vitið verður víst ekki alltaf í ask­ana lát­ið. 

Ekki verður hægt að horfa til raf­magns­sölu fyrir álver í núver­andi formi. Allur flug­floti heims­ins er sestur til langrar dvalar á jörðu niðri og engin þörf á áli í nýjar flug­vél­ar, né ann­arrar stór­fram­leiðslu sem nú þegar er komin í lággír. Allt stór­iðju­raf­magnið mun því að óbreyttu renna ónotað til sjáv­ar. Gott hefði verið nú að hafa kap­al­inn umdeilda til­bú­inn til ann­arra landa og geta sett raf­magns­mæl­inn á hann.

Hvað er þá til ráða svo kaupa megi salt í graut­inn og smjör á dag­legt brauð? 

Frá því tog­ar­inn Jón for­seti kom til lands­ins árið 1907, hafa tog­veiðar verið hald­reipi íslensks efna­hags í blíðu og stríðu. Magar fólks þurfa sífellt sitt og sú þörf gengur fyrir öðr­um. Vanda­málið nú er hins­vegar það, að nú getur þjóðin ekki reitt sig á þann frum­burð­ar­rétt sinn sem fisk­veiðar voru. Í algleymi dans­ins í kringum gull­kálfinn, var frum­burð­ar­rétt­ur­inn seldur fyrir eina graut­ar­skál til fégráð­ugs fólks með rólega sam­visku, en meira vit í koll­inum en allur fjöld­inn. Þessi frum­burð­ar­réttur fer nú að mestu fram­hjá kján­unum sem seldu hann, og graut­ur­inn í skál­inni er löngu upp­ét­inn. Með réttu gætu kján­arnir sjálfum sér um kennt. Því eins og hinir fornu hús­bændur okkar sögðu svo rétti­lega: „De mere kloge snyder de mindre kloge”.

Auglýsing
Þegar ég var ungur maður í skóla snemm­vetrar árið 1968 fór enn eitt íslenska síldar­æv­in­týrið með efna­hag­inn gjör­sam­lega á hlið­ina og krónan felld um nærri 40% í einum rykk. Ég minn­ist þess að við óreyndir skóla­sveinar býsnuð­umst yfir því í frí­mín­útum hvers vegna Ísland gæti ekki búið við stöðugan efna­hag eins og aðrar Evr­ópu­þjóð­ir. Frí­mín­út­unum var lokið og kenn­ar­inn kom­inn inn í stof­una og hlust­aði í svolitla stund á umræðu­efn­ið. Hann sagði síð­an: „Strákar mínir þið mis­skiljið þetta allt sam­an. Evr­ópu­þjóðir hafa til skamms tíma verið bænda­sam­fé­lög og bændur eru hyggn­ir. Í góð­ærum safna þeir til mögru áranna og kom­ast vel af meðan hart er á daln­um. Íslend­ingar eru hins­vegar veiði­manna­þjóð­fé­lag. Þeir standa á blístri meðan vel veiðist, en lepja dauð­ann úr skel þegar fisk­ur­inn fer und­an”. Ég hef oft hugsað um þessi orð kenn­ar­ans meðan ég hef fylgst með liðnum fjár­málakoll­hnísum lands­ins.

Ef ekki tekst með ein­hverjum ráðum að þjóð­nýta fisk­veið­arnar fljót­lega mun verða nokkuð löng bið á því að úr ræt­ist fjár­hags­lega fyrir þessa þjóð. Þetta er ekk­ert „kommaraus”, því pen­ingar verða ávallt aflið til þess sem gera skal. Nú sem stendur þurfa samt pen­ing­arnir fyrir fisk­inn að skila sér til réttra eig­enda, en ekki til Tortóla, eða Kýpur og fjár­fest­inga einka­að­ila. Þegar og ef dans­inn kringum gull­kálfinn hefst aft­ur, má reyna að fá eitt­hvað meira en graut­ar­skál fyrir frum­burð­ar­rétt­inn. Það þarf líka að stofna í kring­um  þennan „New Deal” Þjóð­ar­banka sem nýtir það fjár­magn sem inn kemur á reikn­ing þjóð­ar­innar til upp­bygg­ingar grunn­þjón­ustu vel­ferð­ar­þjóð­fé­lags á vest­ræna vísu, og til fjár­fest­inga í und­ir­stöðu­at­vinnu­veg­um, en gæta þess nú vel að hafa ekki öll eggin í sömu körfu.

Með vin­semd og vel­vilja þeim sem vilja vinna þess­ari þjóð, eink­an­lega þó þeim eru ungir og munu erfa það sem við gaml­in­gj­arnir höfum spillt, en gætum nú reynt að gera gott aft­ur.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar