Næsta loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna verður haldin í Glasgow í nóvember. Ráðstefnan er gríðarlega mikilvæg enda er fundinum ætlað að marka stefnuna næstu tíu árin til að markmiðum Parísarsamkomulagsins verði mætt.
Þess vegna ríður á að Ísland mæti til fundarins með metnaðarfulla stefnu í loftslagsmálum og skýra, fullfjármagnaða aðgerðaáætlun. Ísland er í sérflokki þegar kemur að nýtingu endurnýjanlegrar orku og hefur mörg spennandi tækifæri til að stíga stór skref á næsta áratug. En þá þarf að byrja strax því nauðsynlegt er að taka sem fyrst markviss skref í átt að metnaðarfullri stefnu Íslands sem kynnt verði á fundinum í Glasgow.
Það verður ekki í höndum á núverandi ríkisstjórnar, heldur þeirrar næstu, að taka þátt í loftslagsráðstefnunni í nóvember. Þess vegna er ekki nóg að núverandi ríkisstjórnarflokkar fjalli um og ákveði stefnuna sem borin verður fram, heldur þarf samráð að hefjast sem fyrst til þess að sem víðtækust sátt verði um afstöðu Íslands. Það er því nauðsynlegt að fram fari breitt pólitískt samráð um áherslur Íslands og að sem breiðust samstaða verði um markmið okkar.
Sjónarmið um meiri metnað en hjá ríkisstjórninni séu með í för
Inn á borð ríkisstjórnarinnar verða til að mynda að koma sjónarmið um metnaðarfyllri aðgerðir til að sporna við loftslagsvá en nú hafa verið kynntar. Núverandi metnaður Íslands er nefnilega hvorki sérstaklega aðdáunarverður né eftirtektarverður. Við leiðum ekki eða erum í forystu, heldur fylgjum lægsta samnefnara í Evrópu en framkvæmdastjórn stefnir að því að draga úr útblæstri um 55% árið 2030 miðað við 1990.
Aðrar nágrannaþjóðir Íslands hafa sett sér hærri markmið en við um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda og hafa til að mynda sænsk stjórnvöld sett stefnuna á 63% samdrátt árið 2030 miðað við árið 1990 og yfirlýst markmið danskra stjórnvalda er að draga úr gróðurhúsalofttegundum um 70% yfir sama tímabil.
Með nýkjörnum Bandaríkjaforseta er að færast enn meiri þungi í alþjóðasamvinnu í loftlagsmálunum en Biden hefur lagt áherslu á að Bandaríkin ætli að taka fullan þátt og axla ábyrgð á samhæfðum aðgerðum á alþjóðavettvangi í loftslagsmálum. Breski forsætisráðherrann hefur gert ráðstefnuna í Glasgow að meginefni í sínu alþjóðastarfi, eitthvað sem systurflokkur hans hér á Íslandi mætti líta til og taka til sín.
Allir stjórnmálaflokkar komi að málflutningi Íslands á COP-26
Loftslagsógnin er svo mikilvægur málaflokkur fyrir íslenskt samfélag í nútíð og framtíð að þingið og þingflokkarnir þurfa að hafa aðkomu að honum. Þess vegna hef ég lagt fram þingsályktunartillögu um að forseti þings komi á fót nefnd þingmanna allra flokka á Alþingi sem fjalli um og eigi aðkomu að markmiðum og stefnu Íslands og málflutningi á vettvangi loftslagssamningsins.
Nefndin skilgreini meginforsendur stefnunnar og setji fram tillögur um markmið Íslands næstu tíu árin og leiðir til að ná þeim. Ég legg til að þingmannanefndin komi saman eigi síðar en 1. maí 2021 og skili tillögum til forsætisnefndar svo fljótt sem verða má og eigi síðar en 24. september 2021, á síðasta degi kjörtímabilins. Tillögurnar verði að því loknu lagðar fyrir Alþingi í formi þingsályktunar og forsætisráðherra falið að hafa þær til hliðsjónar við mótun áherslna Íslands á loftslagsráðstefnunni.
Með þessari tillögu er stefnt að því að tryggt verði að allir stjórnmálaflokkar hafi tök á að undirbúa sig fyrir aðkomu að þessari mikilvægu loftslagsráðstefnu og standi að metnaðarfullum málflutningi Íslands til að sem breiðust sátt og sem fjölbreyttust sjónarmið verði hluti af stefnu Íslands. Það hlýtur að vera metnaður okkar allra.
Höfundur er þingkona Samfylkingarinnar.
