Segja má að pólitíska kerfið í Bandaríkjunum (les: Washington) leiki á reiðiskjálfi þessa dagana. Ekki aðeins vegna fundar Trump eldri með forseta Rússlands, Vladimír Pútín, heldur vegna gjörða Trumps yngri.
Það var stórblaðið New York Times sem afhjúpaði upplýsingar um fund Trump yngri með kvenkyns lögfræðingi frá Rússlandi sem heitir Natalia Veselnitskaya. Af hverju öll þessi læti útaf honum?
Hvaða ,,skít“ áttu?
Markmið fundarins, sem haldinn var um mitt síðasta ár (júní 2016), var að fá afhentan ,,skít“ um Hillary Clinton, en þá var baráttan á milli hennar og Donald Trump eldri, um fosetaembætti USA að nálgast hámark. Öllu var tjaldað til, til þess að grafa undin ,,crooked Hillary“ (svikulu Hillary), eins og Trump eldri hamraði stöðugt á.
Það er s.s. ekkert nýtt að menn reyni að grafa upp skít um sína pólitísku andstæðinga. En það er kannski ekki á hverjum degi sem fulltrúar forsetaframbjóðenda, opinberir eða ekki, láti glepjast af útsendurum höfuðandstæðingsins. Augljóslega hafa Rússar sett upp snilldarfléttu og lagt gildru fyrir Trump og kompaní, sem þeir hafa augljóslega ekki áttað sig á.
Áðurnefnd Natalía var s.s. á fundinum, sem fram fór í Trump-turninum (,,Kremlin“ Donalds Trumps eldri) og á honum voru Trump yngri, Paul Manafort, þá kosningastjóri Trumps og einnig er talið að tengdasonur Trumps og helsti ráðgjafi, Jared Kushner hafi ,,droppað inn“.
En samkvæmt Trump yngri kom enginn skítur um Clinton fram á fundinum, heldur þróaðist fundurinn út í eitthvað snakk um ættleiðingar(!) Hversvegna ættleiðingar?
Flækjustigið magnast
Hér flækist málið töluvert. Árið 2012 setti bandaríska þingið lög sem nefnast ,,The Magnistsky Act“. Samkvæmt þeim má hópur rússneskra auðmanna ekki stunda viðskipti utan Rússlands. Þeir eru ,,frystir“ á aljþóðavettvangi. Vitað er að margir þessara manna hafa náin tengsl við Kreml og Pútín, sem vill sjá þessi lög ,,hverfa“.
Lögin bera hinsvegar nafn lögfræðingsins Sergei Magnitsky, sem lést árið 2009 í haldi rússneskra yfirvalda og úr hverju hann lést hefur aldrei komist á hreint. Hann hafði vakið athygli á gríðarlegri spillingu og þjófnaði á ríkisreigum í Rússlandi og þar með komist í ónáð yfirvalda. Hægt er að lesa um þetta í frábærri bók eftir Bill Browder, Eftirlýstur, sem er einskonar hryllingssaga úr heimi rússneskra viðskipta. Hér lýsir hann þessu einnig á Youtube. Browder stjórnaði á sínum tíma risastórum fjárfestingasjóði (Hermitage Foundation) í Rússlandi og Magnitsky sá um skattamálin fyrir hann.
Þannig að fundurinn í turni Trumps fyrir um ári síðan, hefur að öllum líkindum allt annan tilgang en gefið hefur verið upp og hefur einnig líklega mun lengri og dýpri tengingar. Fréttaskýrendur hafa sagt að raunverulegi tilgangurinn með ,,fundinum“ hafi verið að reyna að hafa áhrif á Trump og co til þess að afnema Magnitsky-lögin, kæmist hann til valda.
En ættleiðingarnar? Jú, samkvæmt rússneskum lögum, sem sett voru í byrjun 2012 og eru talin vera ,,hefnd“ Pútíns vegna Magnistky-laganna, er bandarískum fjölskyldum ekki heimilt að ættleiða rússnesk börn. Samkvæmt frétt á CNN hefur Natalía sett upp sérstakan hóp (HRAGI), sem hefur það að markmiði (að sagt er) að létta ættleiðingarlögunum, þá mögulega gegn því að Magnistsky-lögunum yrði aflétt. Fléttan er því sú að í skjóli ættleiðinga koma því í kring að aflétta hömlum á rússneska auðjöfra og áhrifmenn. Skapa þannig reykmökk.
Stóru málin sitja á hakanum
Mál þetta er allt hið undarlegasta. Í viðtali á Fox News þann 11.júlí í þættinum Hannity, sagðist Trump yngri að hann hefði kannski gert þetta öðruvísi í dag. Hann sagði að ekkert hefði komið út úr þessum fundi og þetta hefðu verið ,,20 mínútur til einskis“. Kannski var það einmitt tilgangurinn hjá hini rússnsesku Natalíu. Að gefa ekki upp neitt, en komast inn í hjarta Trump-veldisins og þar með skaffa Rússum spil á hendi. Því það verður að segjast eins og er að Rússar hafa á undanförnum mánuðum leikið sér að Bandaríkjamönnum, með öllu því sem kallað er ,,hakkið“ og meintri innblöndun Rússa í forsetakosningarnar í Bandaríkunum. Bandarískir fjölmiðlar hafa var talað um annað í marga mánuði! Á meðan sitja stóru málin á hakanum, eins og t.d. heilbrigðismálin, skattamál, innviðir og fleira.
Það má í raun segja að bandaríska stjórnkerfið sé hálf lamað vegna aðgerða Rússa, sem verður að segja þeim til hróss, hafa verið ótrúlega snjallar. Þar kemur kannski reynsla ,,hæsta hanans“ úr KGB sér að góðu. En hvernig gátu Trump-liðar verið svona hrikalega barnalegir? Jú, eins og Trump yngri sagði á Fow; ...,,svona gengur þetta fyrir sig í bissness.“ Þeir voru sem sagt bara að beita sömu nálgun á hlutina og þeir gera í viðskiptum til þess að fá ,,skít“ til að klína á Clinton. Þá vitum við hvernig þau viðksipti ganga fyrir sig. Svo segjast þessir kallar vera nýgræðingar í pólitík. En er þetta ekki sama aðferðin og þar?
Rússabangsinn bara hress
Og fundur Pútíns og Trumps, hver vann hann? Jú, Pútín, ekki nokkur spurning. Í fyrsta lagi gaf hann sér 2.5 klst í fundinn og hann slapp mjög vel undan spurningum Trumps um mögulega innblöndun Rússa í forsetakosningarnar í fyrra. Trump spurði Pútín að sögn tvisvar um innblöndun, en Pútín sagði bara nei í bæði skiptin. Og þar við sat.
Staðan er einfaldlega þessi: Pútín hefur öll tromp á hendi, en Trump, ,,hinn mikli samningamaður“, engin. Ekki eitt einasta! Rússneski björninn er því bara hress þessa dagana og glottir við tönn.
Höfundur er stjórnmálafræðingur og MA í stjórnmálum A-Evrópu.
