Mynd: Skjáskot dekhill
Mynd: Skjáskot

Skattrannsóknarstjóri fær ekki upplýsingar um eigendur Dekhill Advisors

Embætti skattrannsóknarstjóra telur sig hafa „trúverðugar vísbendingar“ um hver sé eigandi aflandsfélagsins Dekhill Advisors, sem fékk milljarða króna til sín í fléttu þegar Búnaðarbankinn var seldur fyrir rúmum 15 árum. Yfirvöld í Sviss vilja hins vegar ekki staðfesta hver, eða hverjir, eigendurnir eru.

Skatt­rann­sókn­ar­stjóri fær ekki upp­lýs­ingar um hver eig­andi aflands­fé­lags­ins Dek­hill Advis­ors Limited sé frá sviss­neskum skatt­yf­ir­völd­um. Ástæðan er sú að eig­endur félags­ins lögðu fram vott­orð þess efnis að þeir væru ekki skatt­skyldir á Íslandi, og þar af leið­andi töldu yfir­völd í Sviss sig ekki geta veitt emb­ætt­inu upp­lýs­ing­arn­ar.

Í svari Bryn­dísar Krist­jáns­dóttur skatt­rann­sókn­ar­stjóra við fyr­ir­spurn Kjarn­ans seg­ir:„Skatt­rann­sókn­ar­stjóri telur sig hafa trú­verð­ugar vís­bend­ingar um það hvaða aðil­i/að­ilar þarna er um ræða og hefur upp­lýst skatt­yf­ir­völd við­kom­andi ríkis um mál­ið. Eftir atvikum geta þau þá fylgt mál­inu eftir telja þau ástæðu til.“

Í skýrslu rann­sókn­ar­nefndar Alþingis um aðkomu Hauck & Auf­häuser að kaup­unum á 45,8 pró­­sent hlut í Bún­­að­­ar­­bank­­anum í jan­úar 2003, sem birt var í fyrra, kom fram að aflands­fé­lagið Dek­hill Advis­ors Limited, skráð á Tortóla, hafi hagn­ast um 46,5 millj­ónir Banda­ríkja­dala, 2,9 millj­arða króna á þávirði, á fléttu sem ofin var í kringum kaupin á bank­an­um. Á núvirði er upp­hæðin um 4,7 millj­arðar króna.

Nið­ur­stöður rann­sókn­ar­innar sýndu að ítar­leg gögn styðji að Hauck & Auf­häuser, Kaup­­þing hf. á Íslandi, Kaupt­hing Bank Lux­em­bo­urg og hópur manna sem vann fyrir og í þágu Ólafs Ólafs­­sonar fjár­­­festis hafi not­að leyn­i­­lega samn­inga til að fela raun­veru­­legt eign­­ar­hald þess hlutar sem Hauck & Auf­häuser átti í Bún­­að­­ar­­bank­­anum í orði kveðnu.  

Rann­sókn­ar­nefndin komst ekki að því hver væri eig­andi Dek­hill Advis­ors með óyggj­andi hætti né hverjir hafi haft aðgang að þeim fjár­munum sem fóru til félags­ins í gegnum bak­samn­inga. Nefndin ályktaði hins vegar að aðilar tengdir Kaup­þingi hafi verið eig­endur þess. Síðan þá hefur verið reynt að sann­reyna hverjir þeir eru, en án árang­urs.

Það er enn verið að nota félagið

Kjarn­inn greindi frá því í maí 2017 að Dek­hill Advis­ors væri virkt félag. Í des­em­ber 2009 gerði félagið hand­veðs­samn­ing við sviss­neska bank­ann Julius Bäer vegna fjár­mála­gjörn­ings sem það var að taka þátt í. Gögn sem Kjarn­inn hefur undir höndum sýna þetta. Þau gögn inni­héldu einnig skjal sem stað­festi að Dek­hill Advis­ors var enn til og í virkni í lok sept­em­ber 2016.

Það er því skýrt að ein­hverjir hafa haft aðgang að og notað fjár­mun­ina sem greiddir voru inn í Dek­hill Advis­ors í jan­úar 2006, á árunum eftir hrun. Og félagið var enn í starf­semi haustið 2016.

Mögu­legt var talið að þeir fjár­munir sem runnu til Dek­hill Advis­ors hafi átt að skatt­leggj­ast hér­lend­is. Þess vegna var emb­ætti skatt­rann­sókn­ar­stjóra að rann­saka mál­efni félags­ins.

Ólafur Ólafsson átti annað félagið sem hagnaðist á baksamningum sem gerðir voru vegna kaupanna á Búnaðarbankanum.
Mynd: Kjarninn

Emb­ættið óskaði eftir upp­lýs­ingum og gögnum  frá sviss­neskum yfir­völdum í júní á síð­asta ári um Dek­hill Advis­ors. Svar hefur nú borist, þess eðlis að ekki sé hægt að upp­lýsa íslensk stjórn­völd um hver eig­and­inn sé.

Græddi millj­arða á því að blekkja stjórn­völd og almenn­ing

Í mars 2017 var birt skýrsla rann­sókn­ar­nefndar um aðkomu þýska bank­ans Hauck & Auf­häuser að kaupum á 45,8 pró­sent hlut rík­is­ins í Bún­að­ar­bank­an­um. Í henni var opin­berað að stjórn­völd, fjöl­miðlar og almenn­ingur hafi verið blekkt til að halda að þýski bank­inn hafi raun­veru­lega verið að kaupa hlut í Bún­að­ar­bank­anum fyrir eigin reikn­ing. Svo var ekki.

Með vísun í ítar­leg gögn sýndi rann­sókn­ar­nefndin fram á að íslenski bank­inn Kaup­þing, sem sam­ein­að­ist Bún­að­ar­bank­anum skömmu eftir söl­una, hafi fjár­magnað kaup Hauck& Auf­häuser að hluta í bank­anum að fullu, að baki lágu bak­samn­ingar sem tryggðu Hauck & Auf­häuser fullt skað­leysi, þókn­ana­tekjur upp á eina milljón evra fyrir að leppa og sölu­rétt á hlutnum eftir að þýski lepp­bank­inn var búinn að halda á honum í tæp tvö ár.

Til við­bótar lá fyrir í flétt­unni, sem var kölluð „Puffin“ (sem þýðir lundi á íslensku), að hagn­aður sem gæti skap­ast hjá réttum eig­enda hlut­ar­ins, aflands­fé­lags­ins Well­ing & Partners á Bresku Jóm­frú­areyj­un­um, myndi renna til tveggja aflands­fé­laga, skráð á sama stað, sem áttu það félag. Annað þeirra aflands­fé­laga var Mar­ine Choice Limited, í eigu Ólafs Ólafs­son­ar. Hann hagn­að­ist um 3,8 millj­arða króna á flétt­unni.

Hitt félag­ið, Dek­hill Advis­ors, hagn­að­ist um 2,9 millj­arða króna á „Puffin“ verk­efn­inu og fékk þá fjár­muni greidda inn á reikn­ing sinn á árinu 2006. Á núvirði er sam­eig­in­legur hagn­aður félag­anna tveggja um 11 millj­arðar króna.

Eng­inn sagð­ist vita nokkuð um hver eig­and­inn væri

Þau gögn sem rann­sókn­ar­nefndin var með undir höndum í vinnu sinni sýndu ekki fram á það með óyggj­andi hætti hver eig­andi, eða eig­end­ur, Dek­hill Advis­ors, væru. Þau sýndu heldur ekki hvort ein­hverjir aðrir en skráðir eig­endur félags­ins væru með aðgang að þeim fjár­munum sem runnu inn í það.

Rann­sókn­ar­nefndin ályktaði að aðilar tengdir Kaup­þingi hafi verið eig­endur þess. Þar er átt við að mögu­lega hafi stjórn­endur Kaup­þings átt það, eða að minnsta kosti notið þeirra fjár­muna sem flæddu inn í félag­ið. En það hefur líka öðrum mögu­leikum verið velt upp. Í samn­ings­drögum sem birt eru í skýrsl­unni kom á einum tíma til greina að Ágúst og Lýður Guð­munds­synir myndu eiga hlut í Well­ing & Partners.

Lundafléttan var opinberuð í mars 2017.
Mynd: Birgir Þór Harðarson

Allir þeir sem komu að „Lunda­flétt­unni“ og voru kall­aðir fyrir rann­sókn­ar­nefnd­ina gátu ekki svarað því hverjir eig­endur Dek­hill væru. Þeim var síðan sent bréf frá nefnd­inni þann 13. mars þar sem þeim bauðst að svara spurn­ingum nefnd­ar­innar í ljósi þeirra gagna sem hún hafði aflað sér og þeirrar nið­ur­stöðu sem hún hafði kom­ist að. Svörin bár­ust flest 20. og 21. mars en skýrsla nefnd­ar­innar var ekki birt fyrr en 29. mars.

Hreiðar Már Sig­urðs­son, fyrr­ver­andi for­stjóri Kaup­þings, sagði í svar­bréfi sínu við spurn­ingum nefnd­ar­innar að hann teldi „óhætt að full­yrða að ég hafi aldrei heyrt minnst á félagið Dek­hill Advis­ors Limited fyrr en í bréfi nefnd­ar­inn­ar“. Ólafur Ólafs­son sagð­ist í svar­bréfi sínu til nefnd­ar­innar ekki minn­ast þess „að hafa heyrt minnst á félagið Dek­hill Advis­ors Limited.“ Sig­urður Ein­ars­son, fyrr­ver­andi stjórn­ar­for­maður Kaup­þings, sagð­ist í sínu bréfi ekki geta „að­stoðað nefnd­ina við að svara þeim spurn­ingum sem að mér er bein­t“. Bræð­urnir Ágúst og Lýður sögðu í sam­hljóma svar­bréfum að þeim reki ekki minni til þeirra atriða sem nefnd voru í bréfi rann­sókn­ar­nefnd­ar­inn­ar.

Finnur Ing­ólfs­son, fyrr­ver­andi vara­for­maður Fram­sókn­ar­flokks­ins, for­stjóri VÍS, ráð­herra og seðla­banka­stjóri, var hluti af S-hópn­um. Hann sendi frá sér yfir­lýs­ingu 31. mars þar sem hann sagði að „hvorki ég né nokkur sem mér teng­ist er eig­andi að félag­inu Dek­hill Advis­or­s“.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar