Karlar eru alls­ráð­andi í íslenskum fjár­mála­geira og konur sjald­séðar í æðstu stjórn­un­ar­stöð­um. Í úttekt Kjarn­ans, sem náði til 87 æðstu stjórn­enda fyr­ir­tækja sem starfa í íslensku fjár­fest­inga- og fjár­mála­kerfi, kemur í ljós að ein­ungis sjö ­konur stýra þeim fyr­ir­tækjum en 80 karl­ar. Því eru níu pró­sent þeirra stjórn­enda sem stjórna pen­ing­unum í íslensku sam­fé­lagi konur en 91 pró­sent þeirra karl­ar.

Kjarn­inn taldi saman æðstu stjórn­endur við­skipta­banka, spari­sjóða, líf­eyr­is­sjóða, skráðra félaga, félaga á leið á mark­að, óskráðra trygg­inga­fé­laga, orku­fyr­ir­tækja, verð­bréfa­fyr­ir­tækja, rekstr­ar­fé­laga verð­bréfa- og fjár­fest­inga­sjóða, inn­láns­deilda, verð­bréfa­miðl­ara og Fram­taks­sjóðs Íslands. Nið­ur­staðan varð sú sem greint er frá hér að ofan.

Lög sem taka á kynja­hlut­falli stjórna

Í sept­em­ber 2013 tóku gildi lög hér­lendis sem gerðu þær kröfur að hlut­fall hvors kyns í stjórnum fyr­ir­tækja með fleiri en 50 starfs­menn væri að minnsta kosti 40 pró­sent. Þetta leiddi til þess að ansi mörg fyr­ir­tæki og líf­eyr­is­sjóðir þurftu að ráð­ast í miklar breyt­ingar á sam­setn­ingu stjórna sinna, enda var hlut­fall kvenna í stjórnum sem féllu undir lög­gjöf­ina ein­ungis 20 pró­sent í árs­lok 2009.

Í árs­lok 2013, eftir að lögin tóku gildi, voru konur orðnar 31 pró­sent stjórn­ar­manna í þeim félögum sem þau náðu yfir. Ein­ungis um helm­ingur fyr­ir­tækj­anna sem falla undir lögin upp­fylltu skil­yrðin á þessum tíma.

Ekki liggja fyrir sam­bæri­legar tölur um stöð­una í árs­lok 2014. Lögin ná hins vegar ein­ungis til stjórna fyr­ir­tækj­anna, ekki stjórn­enda. Í þeim leð­ur­stólum eru konur enn ákaf­lega fáséð­ar, sér­stak­lega þegar kemur að störfum sem fela í sér stýr­ingu á pen­ing­um. Og pen­ingar láta jú heim­inn snú­ast.

Karlar eyðilögðu allt, en stýra samt áfram

Fyrir banka­hrun var íslenski pen­inga­geir­inn þétt­set­inn körl­um. Karlar stýrðu öllum helstu bönk­un­um, öllum helstu fjár­fest­inga­fé­lög­unum og öllum stærstu fyr­ir­tækj­un­um. Og þessir karlar skil­uðu af sér íslensku fjár­mála­kerfi ónýtu og án nokk­urs trú­verð­ug­leika. Menn­ingin sem ein­kenndi óhófið sem fylgdi þessum stjórn­endum var einnig mjög karllæg.

Þrátt fyrir sex og hálft ár sé liðið frá hruni þá virð­ast ekki hafa orðið miklar breyt­ingar á því hvort kynið stýrir fjár­magn­inu. Birna Ein­ars­dótt­ir, banka­stjóri Íslands­banka, er enn eina konan sem stýrir við­skipta­banka. Hinir þrír, Lands­bank­inn, Arion banki og MP banki, eru allir með karl við stýr­ið. Lands­bank­inn er eini bank­inn sem er með jafn marga karla í fram­kvæmda­stjórn og kon­ur, fjóra af hvoru kyni. Hjá Arion banka eru karl­arnir sjö en kon­urnar þrjár, hjá Íslands­banka karl­arnir fimm en kon­urnar fjórar og hjá MP banka eru karl­arnir sjö en ein­ungis ein kona.

Spari­sjóðum lands­ins stýra fimm karlar en ein kona. Sú heiti Anna Karen Arn­ar­dóttir og er spari­sjóðs­stjóri hjá Spari­sjóði Suð­ur­-­Þing­ey­inga.

Karl­ar, karl­ar, karlar

Alls eru rekin tíu rekstr­ar­fé­lög verð­bréfa- og fjár­fest­inga­sjóða á Íslandi. Þau höndla með hund­ruð ef ekki þús­undir millj­arða króna. Þau heita nöfnum eins og t.d. Stefn­ir, Lands­bréf, Íslands­sjóð­ir, GAMMA og Júpít­er. Og öllum tíu er stýrt af körl­um.

Alls eru níu verð­bréfa­fyr­ir­tæki á Íslandi eft­ir­lits­skyld. Æðstu stjórn­endur þeirra allra eru karl­ar. Karlar stýra líka báðum eft­ir­lits­skyldu verð­bréfa­miðl­unum lands­ins og einu inn­láns­deild sam­vinnu­fé­lags (Hjá Kaup­fé­lagi Skag­firð­inga) sem starf­rækt er á land­inu.

Lána­fyr­ir­tækjum lands­ins, sem eru Borg­un, Valitor, Lýs­ing, Straumur fjár­fest­inga­banki, Byggða­stofnun og Lána­sjóður sveita­fé­laga, er stýrt af fimm körlum og einni konu. Hún heitir Lilja Dóra Hall­dórs­dóttir og er for­stjóri Lýs­ing­ar.

Sig­rún Ragna Ólafs­dótt­ir, for­stjóri VÍS, er eina konan sem stýrir skráðu félagi á Íslandi í dag.

 

Líf­eyr­is­sjóð­unum að lang­mestu leyti stýrt af körlum

Íslensku líf­eyr­is­sjóð­irnir eru langstærstu fjár­festar lands­ins. Þeir eiga tæp­lega 2.700 millj­arða króna og þurfa að koma um 120 millj­örðum krónum í vinnu fyrir sig á ári. Til marks um stærð þeirra á íslenskum mark­aði þá er inn­lend verð­bréfa­eign þeirra metin á rúm­lega 1.900 millj­arða króna. Sjóð­irnir eiga, beint og óbeint, yfir helm­ing allra skráðra hluta­bréfa í Kaup­höll­inni í dag.

Þeir eiga auk þess þorra skráðra útgef­inna skulda­bréfa á íslenska mark­að­in­um. Tíu stærstu sjóð­irnir eru lang­um­svifa­mest­ir. Þeir eiga um 81 pró­sent af öllum eignum íslenska líf­eyr­is­kerf­is­ins. Allir stjórn­endur þeirra eru karlar og starfs­menn í eigna­stýr­ingu þeirra að lang­mestu leyti karl­ar. Alls eru æðstu stjórn­endur líf­eyr­is­sjóða 23. Tveir þeirra eru kon­ur, þær Gerður Guð­jóns­dótt­ir, sem stýrir líf­eyr­is­sjóði starfs­manna sveit­ar­fé­laga, og Auður Finn­boga­dótt­ir, sem stýrir líf­eyr­is­sjóði verk­fræð­inga. Til við­bótar er Her­dís Dröfn Fjeld­sted for­stjóri Fram­taks­sjóðs Íslands, sem er að stórum hluta í eigu íslensku líf­eyr­is­sjóð­anna. Þórey S. Þórð­ar­dóttir er síðan fram­kvæmda­stjóri Lands­sam­taka líf­eyr­is­sjóða, en þau fjár­festa auð­vitað ekki.

 

Teg­und fyr­ir­tækja	karlar	konur
Við­skipta­bankar	3	1
Spari­sjóðir	5	1
Lána­fyr­ir­tæki	5	1
Verð­bréfa­fyr­ir­tæki	9	0
Verð­bréfa­miðl­anir	2	0
Rekstr­ar­fé­lög verð­bréfa- og fjár­fest­inga­sjóða	10	0
Eft­ir­lits­skyld inn­láns­deild sam­vinnu­fé­lags	1	0
Líf­eyr­is­sjóðir	21	2
Fram­taks­sjóður Íslands	0	1
Orku­fyr­ir­tæki	7	0
Skráð félög á mark­aði	12	1
Félög á leið á markað	3	0
Óskráð trygg­inga­fé­lög	2	0
	80	7

 

Ein kona stýrir skráðu félagi

Þegar kemur að skráðum félögum á mark­aði er kynja­hlut­fallið ekk­ert mikið skárra en ann­ars­stað­ar. Raunar er ein­ungis ein koma æðsti stjórn­andi skráðs félags, Sig­rún Ragna Ólafs­dótt­ir, for­stjóri VÍS. Karl­arnir eru hins vegar tólf. Þrjú félög hafa til­kynnt um skrán­ingu á þessu ári: Reit­ir, Eik og Sím­inn. Þeim eru öllum stýrt af körl­um.

Æðstu stjórn­endur skráðra félaga og félaga á leið á markað | Create infograp­hics

Í stjórnum skráðra félaga sitja fimm konur sem stjórn­ar­for­menn en átta karl­ar. Af öllum stjórn­ar­mönnum eru 30 konur en 37 karl­ar. Í þeim þremur félögum sem eru á leið á markað sitja níu karlar í stjórn en sex kon­ur.

Stjórn­ar­for­menn skráðra félaga | Create infograp­hics

Stjórn­ar­menn í skráðum félögum | Create infograp­hics

Og restin er...karlar

For­stjóri Kaup­hallar Íslands er karl. Seðla­banka­stjóri, aðstoð­ar­seðla­banka­stjóri og aðal­hag­fræð­ingur Seðla­bank­ans eru allt karl­ar. For­sæt­is­ráð­herra og fjár­mála- og efna­hags­mála­ráð­herra, sem leiða sitj­andi rík­is­stjórn og ráða lang­mestu innan henn­ar, eru báðir karl­ar. Og allir for­stjórar orku­fyr­ir­tækja lands­ins; Lands­virkj­un­ar, Orku­veitu Reykja­vík­ur, ON, HS Orku, Orku­bús Vest­fjarða, Lands­nets og Orku­söl­unnar eru líka allt karl­ar.