Lestur Fréttablaðsins kominn niður fyrir 30 prósent í fyrsta sinn

Lestur stærsta dagblaðs landsins, sem er frídreift inn á 75 þúsund heimili fimm daga í viku, hefur helmingast á áratug og aldrei mælst minni. Nýir eigendur hafa fjárfest 1,5 milljarði króna í útgáfufélagi Fréttablaðsins á tveimur og hálfu ári.

Fréttablaðið
Auglýsing

Lestur Frétta­blaðs­ins mæld­ist 29,9 pró­sent í jan­ú­ar­mán­uði. Það er í fyrsta sinn síðan að mæl­ingar á lestr­inum hófust sem hann fer undir 30 pró­sent. Lest­ur­inn hefur helm­ing­ast á einum ára­tug. 

Blaðið var fyrst gefið út árið 2001 og náði fljótt mik­illi fót­­festu á dag­­blaða­­mark­aði með til­­heyr­andi sneið af aug­lýs­inga­­tekjukök­unni. Vorið 2007 sögð­ust til að mynda 65,2 pró­­sent lands­­manna lesa Frétta­­blað­ið.

Undir lok árs 2015 fór lestur blaðs­ins í fyrsta sinn undir 50 pró­­sent og tæpum þremur árum siðar fór hann undir 40 pró­­sent.

Lest­­ur­inn hefur að mestu dreg­ist saman hjá yngri les­end­­um. Vorið 2010 lásu um 64 pró­­sent lands­­manna í ald­­ur­s­hópnum 18 til 49 ára blað­ið. Nú lesa 20,4  pró­­sent lands­­manna undir fimm­tugu það. Lest­ur­inn í þeim hópi lækk­aði um 4,6 pró­sentu­stig í fyrra og með sama áfram­haldi verður ekki langt að bíða þangað til að hann fer undir 20 pró­sent.

Þetta mál lesa út úr nýjum tölum Gallup um lestur prent­miðla sem voru birtar í lok lið­innar viku. 

Frétta­blaðið er í eigu útgáfu­fé­lags­ins Torgs og er flagg­skip þess félags. Útgáfu­­­dögum þess var fækkað úr sex í fimm á viku á árinu 2020 þegar hætt var með mán­u­­­dags­út­­­­­gáfu blaðs­ins. Auk þess hefur dreif­ing frí­­blaðs­ins dreg­ist saman úr 80 í 75 þús­und ein­tök á dag. 

Í lok síð­asta mán­aðar var greint frá því að Jón Þór­is­­son, sem var rit­­stjóri Frétta­­blaðs­ins frá haustinu 2019 og fram í ágúst í fyrra, væri kom­inn aftur til starfa hjá útgáfu­­fé­lagi blaðs­ins, Torgi. Hann hefur tekið til starfa sem for­­stjóri útgáfu­­fé­lags­ins, sem heldur einnig úti DV, Hring­braut og tengdum mið­l­­um. Sig­mundur Ernir Rún­ars­son er rit­stjóri Frétta­blaðs­ins.

Mikið tap og nýjum pen­ingum dælt inn

Í júní 2019 keypti athafna­­mað­­ur­inn Helgi Magn­ús­­son helm­ings­hlut í útgáfu­­fé­lagi Frétta­­blaðs­ins, Torgi. Kaup­verðið var trún­­að­­ar­­mál en í októ­ber keyptu Helgi og sam­­starfs­­menn hans, meðal ann­­ars rit­­stjór­inn Jón Þór­is­­son, hinn helm­ing­inn í útgáf­unni auk þess sem sjón­­­­­varps­­­­­stöð­inni Hring­braut var rennt inn í rekst­­­­­ur­inn. Aftur var kaup­verðið sagt trún­­að­­ar­­mál. Eign­­ar­haldið á Torgi hefur verið í félagi sem heitir HFB-77 ehf. Það félag keypti hluta­bréf fyrir 592,5 millj­­­­ónir króna í fyrra. Torg er eina þekkta eign félags­­­­ins og var keypt á síð­­­­asta ári. Í des­em­ber 2020 var greint frá því að Helgi hefði keypt nýtt hlutafé í Torgi fyrir 600 millj­­ónir króna og rétt fyrir síð­ustu ára­mót setti hann 300 millj­ónir króna í við­bót inn í rekst­ur­inn. 

Auglýsing
Miðað við þær upp­­­lýs­ingar má ætla að Helgi og við­­­skipta­­­fé­lagar hans hafi sett um 1,5 millj­­­arð króna í að ann­­­ars vegar kaupa Torg og hins vegar að styrkja rekstur útgáfu­­­fé­lags­ins.

Eign­ar­halds­fé­lag Helga, Hof­garð­ar, seldi sex pró­sent hlut sinn í Bláa lón­inu í fyrra og hagn­að­ist fyrir vikið um 3,2 millj­arða króna á því ári. Eigið fé Hof­­garða, sem fjár­­­festir í skráðum og óskráðum verð­bréf­um, var 2,9 millj­­arðar króna í lok árs 2020 en er nú yfir sex millj­­arðar króna. 

Kjarn­inn greindi frá því í nóv­­­em­ber í fyrra að rekstr­­­­ar­tap Torgs, útgáfu­­­­fé­lags Frétta­­­­blaðs­ins, Hring­braut­­­­ar, DV og tengdra miðla, var 688,7 millj­­­­ónir króna á árinu 2020. Árið áður var rekstr­­­­ar­tap félags­­­­ins 197,3 millj­­­­ónir króna og því nam sam­eig­in­­­­legt rekstr­­­­ar­tap þess á tveimur árum 886 millj­­­­ónum króna. 

Tíu pró­sent undir fimm­tugu lesa Morg­un­blaðið

Hitt dag­blað lands­ins, Morg­un­blað­ið, bætti lít­il­lega við sig í lestri í síð­asta mán­uði. Alls segj­ast 19,1 pró­sent lands­manna lesa blað­ið, en vert er að taka það fram að Morg­un­­blaðið er frí­­blað einu sinni í viku, á fimmt­u­­dög­um, þegar það er í svo­­kall­aðri aldreif­ingu. Þá fær fjöldi manns sem er ekki áskrif­andi blaðið óum­beðið inn um lúg­una hjá sér. Lestur Morg­un­­blaðs­ins hjá öllum ald­­ur­s­hópum hefur rúm­lega helm­ing­­ast frá vor­inu 2009, þegar hann var 40 pró­­sent.

Auglýsing
Sam­drátt­ur­inn er mestur í ald­­ur­s­hópnum 18-49 ára. Þar segj­­ast tíu pró­­sent lands­­manna lesa Morg­un­­blað­ið. í byrjun árs 2009, þegar nýir eig­endur komu að rekstri blaðs­ins sem réðu svo núver­andi rit­­stjóra (Da­víð Odds­­son og Har­ald Johann­essen) þess til starfa, var Morg­un­­blaðið lesið af þriðj­ungi allra lands­­manna á þessum aldri. Lestur á blað­inu hjá full­orðnum lands­mönnum undir fimm­tugu er mjög svip­aður og hann var í upp­hafi síð­asta árs, þegar 10,3 pró­sent sögð­ust lesa Morg­un­blað­ið.

Sá eig­enda­hópur sem tók við Árvakri árið 2009 hefur sam­tals lagt félag­inu til 1,9 millj­­arða króna í nýtt hlutafé á rúmum ára­tug, síð­­­ast 300 millj­­ónir króna á árinu 2019. Sam­an­lagt end­an­­legt tap félags­­ins á sama tíma­bili er yfir 2,5 millj­­örðum króna. 

Guðbjörg Matthíasdóttir og aðilar tengdir henni eru stærstu eigendur Árvakurs. Mynd: Bára Huld Beck

Stærsti eig­and­inn er Guð­­björg Matt­h­í­a­s­dóttir og börn henn­­ar, í gegnum félögin Hlyn A og Ísfé­lag Vest­­manna­eyja. Sam­an­lagt á sá hópur 25,5 pró­­sent hlut. Næst stærsti eig­and­inn eru Íslenskar Sjá­v­­­ar­af­­urð­ir, í eigu Kaup­­fé­lags Skag­­firð­inga, með 19,4 pró­­sent eign­­ar­hlut.

Tekjur blaða dróg­ust saman um 38 pró­sent á fjórum árum

Fá 1997 til 2016 juk­ust tekjur fjöl­miðla á Íslandi á hverju ein­asta ári í krónum talið með einni und­an­­tekn­ingu, árinu 2009 þegar eft­ir­köst banka­hruns­ins komu fram. Frá 2016 hafa þær hins vegar lækkað á milli allra ára sem liðin eru.

Það ár voru sam­an­lagðar tekjur íslenskra fjöl­miðla 28,1 millj­­arðar króna. Árið 2020 voru þær 25,1 millj­­arður króna og höfðu því lækkað um tæp ell­efu pró­­sent á fjórum árum. 

Þetta má lesa úr nýjum tölum sem Hag­­stofa Íslands birti nýverið og sýna þróun á tekjum fjöl­miðla á Íslandi.

Mestur hefur sam­­drátt­­ur­inn orðið hjá þeim fjöl­miðlum sem gefa út dag­blöð og viku­blöð. Tekjur þeirra hafa farið úr 7,3 í 4,5 millj­­arða króna á þessu fjög­­urra ára tíma­bili. Það er sam­­dráttur upp á rúm­­lega 38 pró­­sent. 

Morg­un­blaðið og Frétta­blaðið eru langstærstu miðl­arnir sem til­heyra þessum flokki.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnÞórður Snær Júlíusson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar