Fjármálaáætlun hafi í för með sér alvarlega aðför gegn réttindum launafólks

ASÍ gagnrýnir fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar. Þar sé farið gegn réttindum launafólks og heilbrigðis- og bótakerfin séu enn ófullnægjandi.

Auglýsing
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ.
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ.

Mið­stjórn Alþýðu­sam­bands Íslands hefur sent frá sér yfir­lýs­ingu þar sem nýrri fjár­mála­á­ætlun rík­is­stjórn­ar­innar er mót­mælt. ASÍ segir nýfram­lagða áætlun fela í sér alvar­lega aðför að vel­ferð­ar­kerf­inu.

Gagn­rýni ASÍ er sett fram í níu punktum þar sem fjallað er um atvinnu­leys­is­trygg­ing­ar, heil­brigð­is­þjón­ust­una, bóta­kerf­in, fæð­ing­ar­or­lof­sjóð, hús­næð­is­mark­að­inn og örorku­líf­eyr­is­kerf­ið.

Rík­is­stjórnin lagði fram fjár­mála­á­ætlun rík­is­sjóðs til næstu fimm ára 31. mars síð­ast­lið­inn. Sam­kvæmt henni munu útgjöld rík­­is­­sjóðs aukast umtals­vert á næstu fimm árum. Heild­­ar­út­­­gjöld munu vaxa um 208 millj­­arða króna yfir allt tíma­bilið og frum­­gjöld sem nemur 223 millj­­örðum króna.

Stærstu útgjalda­lið­irnir verða heil­brigð­is- og vel­­ferð­­ar­­mál. Raun­vöxtur á útgjöldum til heil­brigð­is­­mála mun verða 22 pró­­sent á tíma­bil­inu og vöxtur á fram­lögum úr rík­­is­­sjóði til vel­­ferð­­ar­­mála verður 13 pró­­sent.

Auglýsing

Á meðal þeirra verk­efna sem ráð­ist verður í sam­­kvæmt áætl­­un­inni eru bygg­ing nýs Lands­­spít­­ala, kaup á þremur þyrlum fyrir Land­helg­is­­gæsl­una, útgjöld til háskóla­­stigs­ins verða aukin til að það stand­ist alþjóð­­legan sam­an­­burð, hámarks­­greiðslur for­eldra í fæð­ing­­ar­or­lofi verða hækk­­að­­ar, frí­­tekju­­mark eldri borga hækk­­að, stofn­fram­lög veitt til að byggja almennar leig­u­í­­búð­ir, úrræði til kaupa á fyrsta hús­næði styrkt, not­enda­­stýrð per­­són­u­­leg aðstoð lög­­­fest og tekið verður á móti stór­auknum fjölda kvótaflótta­­manna og hæl­­is­­leit­enda. Þá verður tekið á loft­lags­­málum með heild­rænum hætti og það tvinnað inn á mörg mál­efna­­svið.

ASÍ bendir á að skerða á rétt­indi atvinnu­leit­enda og stytta bóta­tíma­bil þeirra sem þyggja atvinnu­leys­is­bætur úr 30 mán­uðum í 24. „Þetta er alvar­leg aðför að grund­vallar rétt­indum launa­fólks,“ segir í til­kynn­ingu ASÍ.

Heil­brigð­is­kerfið hefur verið mikið í umræð­unni und­an­farið og stjórn­mála­menn og ráða­menn gefið ýmis lof­orð um að nú verði að auka útgjöld til kerf­is­ins. ASÍ bendir á að þrátt fyrir gefin lof­orð líti út fyrir að heil­brigð­is­þjón­ustan verði áfram van­fjár­magn­að­ur. Þá gagn­rýnir Alþýðu­sam­bandið ýmsar útfærslur á heil­brigð­is- og bóta­kerf­inu sem tíund­aðar eru í fjár­mála­á­ætl­un­inni og sam­bandið telur kostn­að­inn sem af hlýst falla á not­endur þjón­ust­unn­ar.

Fjár­laga­nefnd Alþingis hefur þings­á­lykt­un­ar­til­lög­una um fjár­mála­á­ætlun rík­is­stjórn­ar­innar til umfjöll­un­ar. Umsagn­ar­frestur er til 21. apr­íl.

Punktarnir níu í ályktun miðstjórnar ASÍ
  • Skerða á rétt­indi atvinnu­leit­enda og stytta á bóta­tíma­bil atvinnu­leys­is­trygg­inga úr 30 mán­uðum í 24 mán­uði. Þetta er alvar­leg aðför að grund­vallar rétt­indum launa­fólks.
  • Þrátt fyrir ítrekuð lof­orð um aukin fram­lög til heil­brigð­is­þjón­ust­unnar er rekstur hennar áfram van­fjár­magn­að­ur.
  • ASÍ tekur undir mik­il­vægi þess að setja þak á greiðslu­þátt­töku sjúk­linga í heil­brigð­is­þjón­ust­unni en ítrekar mót­mæli sín gegn því að sú breyt­ing sé fjár­mögnuð að stærstum hluta með hækkun á kostn­aði hjá megin þorra not­enda og krefst þess að staðið verði við 50 þús­und króna árlegt kostn­að­ar­þak.
  • Áformuð fjölgun hjúkr­un­ar­rýma fram til árs­ins 2022 nemur ein­ungis rúm­lega helm­ing­unum af áætl­aðri við­bót­ar­þörf fyrir ný hjúkr­un­ar­rými til árs­ins 2020.
  • Þrátt fyrir stöðuga fækkun barn­eigna und­an­farin ár eru stuðn­ings­kerfi við ungt fólk ekki efld.
  • Barna- og hús­næð­is­bóta­kerfin sem eru mik­il­væg tekju­jöfn­un­ar­tæki eru áfram veikt og fjöl­skyldum sem fá stuðn­ing úr þessum kerfum mun að óbreyttu halda áfram að fækka.
  • ASÍ fagnar áform­aðri hækkun á hámarks­greiðslum til for­eldra úr Fæð­ing­ar­or­lofs­sjóði í 600 þús­und krónur á mán­uði í áföngum fram til árs­ins 2020 en telur jafn­framt nauð­syn­legt að tekjur upp að 300.000 krónum á mán­uði skerð­ist ekki og að fæð­ing­ar­or­lof verði lengt úr 9 mán­uðum í 12 í áföng­um.
  • Vegna ástands­ins á hús­næð­is­mark­aði er nauð­syn­legt að auka stofn­fram­lög til bygg­ingar hag­kvæmra leigu­í­búða í almenna íbúða­kerf­inu úr 600 í 1.000 á ári næstu árin.
  • Ekki stendur til að gera löngu tíma­bærar breyt­inga á rétt­indum örorku­líf­eyr­is­þega í almanna­trygg­inga­kerf­inu til sam­ræmis við þær breyt­ingar sem gerðar hafa verið á rétt­indum elli­líf­eyr­is­þega, fyrr en á árinu 2019. Á meðan búa örorku­líf­eyr­is­þegar áfram við flók­in, ógagnsæ rétt­indi almanna­trygg­inga með krónu á móti krónu skerð­ingum á þann hóp sem verst stend­ur.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent
None