Miðað við áætl­aðar fjár­veit­ingar fyrir næsta skólaár þarf Mennta­skól­inn við Sund að taka inn þriðj­ungi færri nýnema nú en í fyrra. Þetta segir Már Vil­hjálms­son, rektor skól­ans. 

„Þetta hefur nátt­úru­lega slæmar afleið­ing­ar, til dæmis hjá þeim sem eru að kenna náms­efni sem hugsað er fyrst og fremst fyrir nýnema, það er 33 pró­senta nið­ur­skurður í kennslu­magni hjá þeim og það er ekk­ert sem blasir við annað en til­færslur og upp­sagn­ir. Fjár­veit­ingar mið­ast við heild­ar­nem­enda­fjölda en hann getur breyst á milli ára. Það er alveg rétt að inn­ritun nýnema er miklu minni en und­an­farin ár og færri en við sjálf myndum kjós­a.“ 

Már segir að nú þegar séu fleiri nem­endur við skól­ann en gert hafi verið ráð fyr­ir, en ákvarð­anir um fjár­veit­ingar byggi á heild­ar­fjölda nem­enda í skól­anum en ekki fjölda í hverjum árgangi.

Sam­kvæmt Má eru ástæð­urnar fyrir nem­enda­fjöld­anum einkum tvær. Önnur ástæðan er inn­leið­ing á nýju þriggja anna kennslu­kerfi sem er til þriggja ára og á að leysa hið hefð­bundna fjög­urra ára stúd­ents­nám af hólmi. „Það er ákveðin bólga sem fylgir því að vera með tvö kerfi sem ekki er hægt að kom­ast hjá, til dæmis vegna þess að kennslu­á­fang­arnir eru ólíkir í kerf­un­um.“ 

Hin ástæðan sem Már nefnir er að nýja kerfið hefur dregið veru­lega úr brott­hvarfi nem­enda. Það hefur gert það að verkum að nem­endur eru fleiri en gert var ráð fyr­ir, þar sem færri hurfu frá námi en áætlað var. Már segir að hann sé ósáttur við að „þurfa að skera niður vegna þess að það gengur vel að ná mark­miðum ráðu­neytis að draga úr brott­hvarfi, mér fynd­ist frekar að horfa ætti á það með vel­þóknun heldur en að setja okkur rekstr­ar­lega í vand­ræð­i.“ 

Í Hvít­bók: Um umbætur í menntun sem gefin er út af hálfu mennta­mála­ráðu­neyt­is­ins er meðal ann­ars sett fram það mark­mið að draga skuli úr brott­hvarfi nem­enda á fram­halds­skóla­stigi. Már segir að skól­inn geti sýnt fram á það töl­fræði­lega að dregið hafi veru­lega úr brott­hvarfi frá skól­an­um. Það sé þó ekki tekið til­lit til þess þegar kemur að því að ákvarða fjár­veit­ingar til skól­ans. „Ráðu­neytið stendur fast á því að við verðum að fækka nem­endum í skól­an­um. Til þess að halda heild­ar­fjöld­anum rétt­u­m.“

Ráðu­neytið með í ráðum

Már segir að þriggja anna kerfið sem skól­inn hefur tekið upp hafi verið hannað og skipu­lagt af starfs­mönnum skól­ans. Það hafi þó verið gert eftir þeim reglum sem mennta­mála­ráðu­neytið set­ur. 

Ráðu­neytið setur ákveðin skil­yrði til dæmis varð­andi ein­inga­fjölda og inn­tak lyk­il­greina á borð við íslensku, ensku og stærð­fræði. „Svo búa skól­arnir til námskránna og hún þarf að fara í sam­þykkt­ar­ferli bæði upp í Mennta­mála­stofnun og svo er námskráin stað­fest og birt í Lög­birt­ing­ar­blað­inu. Þannig það er eng­inn skóli sem kemst upp með að vera með nám sem ekki er sam­þykkt af ráðu­neyt­in­u.“

Már segir að kostn­að­ur­inn við að mennta hvern nem­enda sé svip­aður í báðum kerf­unum en þó hugs­an­lega örlítið lægri í þriggja ára kerf­inu. Þetta gerir það að verkum að kostn­aður við hvern nem­enda á árs­grund­velli er hærri í þriggja ára kerf­inu, þar sem heild­ar­kostn­aður við menntun deilist á þrjú ár í stað fjög­urra. „Það kostar alveg jafn mik­inn pen­ing að mennta þá, þeir eru bara með meira vinnu­á­lag heldur en hin­ir.“

Óþarf­lega erf­iður rekstr­ar­grund­völlur

Már segir að skól­inn sé einn af fjórum vin­sæl­ustu skólum lands­ins. For­inn­ritun er búin hjá þeim nem­endum sem eru að fær­ast af grunn­skóla­stigi yfir á fram­halds­skóla­stigið og segir hann aðsókn í skól­ann vera góða. „Miðað við stærð skóla þá erum við alveg í toppnum í land­inu, einn af fjórum efstu skól­an­um, þannig að nem­endur vilja koma hing­að.“

Hann segir ekk­ert því til fyr­ir­stöðu að taka inn fleiri nem­endur annað en skortur á fjár­veit­ingum. „Við höfum hús­næði til að taka á móti þeim, það er búið að byggja við hús­næðið fyrir einn og hálfan millj­arð og hanna skóla fyrir 850 manns.“ 

Fjár­veit­ingar til skól­ans eru svip­aðar og síð­ustu ár en Már segir vanda­málið sé aðal­lega að ekki er tekið til­lit til þess hversu margir eru í skól­anum nú þegar og því kom­ast ekki allir að sem vilja. „Það virð­ist vanta ein­hvern sveigj­an­leika í kerf­inu að bregð­ast við. Vegna þess að nem­endur fá val. Þeir fá val um að velja sér skóla og brautir og svo fram­veg­is. Þá er voða­lega erfitt að vera með þetta svona nið­ur­neglt að segja bara svona er þetta alveg sama hvað þeir vilja.“ 

Már telur þó alvar­leg­ustu áhrifin af ósveigj­an­leika kerf­is­ins þó vera á rekstr­ar­stöð­ug­leika skól­ans. „Það versta í þessu öllu saman er að það er eig­in­lega von­laust að reka skóla með svona miklum sveifl­um. Það verður að vera ein­hver stöð­ug­leiki í þessu. Það er ekki hægt að reka skóla þar sem maður er ýmist að reka eða ráða fólk. Það verður að vera jafn­vægi bæði upp á starfs­fólk og nem­end­ur.“