Milljónir barna í hættu vegna lélegra loftgæða

Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna varar við aukinni mengun en gríðarlegur fjöldi barna verður fyrir skaða af völdum hennar út um allan heim á degi hverjum.

Mynd tekin að morgni í nóvember 2017 í Nýju-Delhi á Indlandi.
Mynd tekin að morgni í nóvember 2017 í Nýju-Delhi á Indlandi.
Auglýsing

Sautján milljón börn undir eins árs aldri anda að sér meng­uðu lofti og þar af leið­andi er þroska heil­ans stofnað í hættu, sam­kvæmt Barna­hjálp Sam­ein­uðu þjóð­anna.

Mengun hefur mest áhrif á börn í Suð­ur­-Asíu en meira en tólf milljón barna búa á svæðum þar sem mengun er sex sinnum hærri en öruggt þyk­ir. Fjórar millj­ónir barna eru í áhættu­hópi í Aust­ur-Asíu og Kyrra­hafs­eyj­un­um.

Frá þessu er greint í frétt BBC í vik­unni.

Auglýsing

Sam­kvæmt sam­tök­unum Unicef getur svifryks­mengun haft slæm áhrif á heila­vef og dregið úr vits­muna­þroska. Í skýrslu á vegum sam­tak­anna kemur fram að mengun hafi áhrif á greind­ar­vísi­tölu í orð­uðu og óorð­uðu sam­hengi, valdi slak­ari útkomu á próf­um, lækki með­al­ein­kunnir grunn­skóla­barna auk þess að valda öðrum tauga­tengdum hegð­un­ar­vanda­mál­um. Áhrifin eru var­an­leg og end­ast alla ævi, segir í skýrsl­unni.

Hættu­á­stand í Delhi á Ind­landi

Mikil mengun er alla­jafna í Delhi á Ind­landi og greinir BBC frá því að um hættu­á­stand sé að ræða. „Eftir því sem heim­ur­inn verður þétt­býlli, án full­nægj­andi varna og aðgerða til að draga úr meng­un, þá munu sífellt fleiri börn vera í hættu þegar fram líða stund­ir,“ segir Unicef.

Sam­tökin mæla því með að sér­stakar grímur verði not­aðar í rík­ara mæli sem og síur til að hreinsa loftið og að börn ferð­ist síður þegar meng­unin er sem mest.

Ástandið var ein­stak­lega slæmt í höf­uð­borg Ind­lands, Nýju-Del­hi, í nóv­em­ber á þessu ári og lagð­ist þykkt meng­un­ar­ský yfir alla borg­ina. ­Skólum var lokað og deilur spruttu upp um hvenær ætti að opna þá að nýju. For­eldrar sök­uðu stjórn­völd um að huga ekki nægi­lega vel að heilsu barna í borg­inn­i. 

Fréttir voru fluttar af íþrótta­mönnum að spila krikket á Ind­landi og í Sri Lanka sem veikt­ust og ældu í miðjum leik.

Börn mótmæla mengun í Nýju-Delhi Mynd: EPA

Áhrifin víðar

Í Norð­ur­-Kína er talið að lífslíkur séu minni vegna meng­unar og að með­al­ævi­lengd sé allt að þremur árum styttri vegna þess. Stjórn­völd þar í landi hafa sam­kvæmt BBC sett fyr­ir­tækjum strang­ari reglur um útblástur en fjöl­miðlar hafa greint frá því að þessar reglur séu iðu­lega virtar að vettugi.

Áhrif meng­unar sjást þó ekki ein­ungis í Asíu því sam­kvæmt rann­sóknum í breskum borgum þá eykur mikil mengun líkur á ung­barna­dauða og sjúk­dómum sem koma í ljós síðar á ævinni.

Fylgst með loft­gæðum á Íslandi

Á vef­síðu Veð­ur­stofu Íslands segir að fyrir utan að fylgj­ast með veðri og lofts­lagi standi hún að marg­vís­legri umhverf­is­vöktun ann­arri, einkum varð­andi meng­un­ar­efni sem eru langt að kom­in. Sýnum er safnað á svoköll­uðum bak­grunns­stöðv­um, fjarri þétt­býli og öðrum stað­bundnum upp­sprettum meng­un­ar.

Dag­legar mæl­ingar á brenni­steini í úrkomu, and­rúms­lofti og svifryki eru kost­aðar af Veð­ur­stof­unni. Mæl­ingar á þung­málmum og þrá­virkum líf­rænum efnum í lofti og úrkomu eru kost­aðar af alþjóða­fé.

Umhverf­is­stofnun vaktar loft­gæði á Íslandi og eru nið­ur­stöður mæl­inga birtar nán­ast í raun­tíma á vefn­um. Einnig fylgist heil­brigð­is­eft­ir­litið með loft­gæð­unum í Reykja­vík og gefur út við­var­anir ef þörf er á. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent