Mátu það þannig að ekki ætti að ákæra vegna ársreikninga

Stefán Svavarsson og Jón Þ. Hilmarsson, endurskoðendur, segja hina föllnu banka hafa gefið kolranga mynd af efnahagslegum styrk í ársreikningum árið 2007.

Ólafur Þór Hauksson
Auglýsing

Ólafur Þór Hauks­son hér­aðs­sak­sókn­ari og áður sér­stakur sak­sókn­ari, segir að mál er snerta end­ur­skoðun á reikn­ingum hina föllnu banka, Glitn­is, Lands­bank­ans og Kaup­þings, hafi verið skoðuð ofan í kjöl­inn og að lokum ákveðið að ákæra ekki vegna þeirra þátta.

Eins og greint var frá á vef RÚV á dög­unum, þá er rann­sókn á hrun­málum nú lok­ið, og á aðeins eftir að ljúka með­ferð mála sem nú eru til með­ferðar í dóms­kerf­inu. Nú, tæp­lega ára­tug eftir hrun­ið, hefur ekki verið höfðað eitt ein­asta dóms­mál vegna rangra árs­reikn­inga bank­anna. „Árs­reikn­ingar bank­anna og end­ur­skoðun þeirra komu til rann­sóknar hjá emb­ætti sér­staks sak­sókn­ara og naut emb­ættið við þá rann­sókn aðstoðar bæði inn­lendra og erlenda sér­fræð­inga. Rann­sókn­irnar leiddu hins vegar ekki til ákæru þar sem ákær­andi taldi það sem fram var komið við rann­sókn­arnar ekki nægi­legt eða lík­legt til sak­fell­is. Þess ber þó að geta að í svoköll­uðu Milestone máli voru end­ur­skoð­endur sak­felld­ir,“ segir Ólafur Þór í svari við fyr­ir­spurn Kjarn­ans.

Tveir af þeim sem veittu sér­stökum sak­sókn­ara ráð­gjöf við rann­sókn á þætti end­ur­skoð­enda og fram­setn­ingu árs­reikn­inga, Stefán Svav­ars­son og Jón Þ. Hilm­ars­son, segja í grein sem þeir birtu á vef Við­skipta­blaðs­ins á dög­unum, að árs­reikn­ingar bank­anna á árinu 2007 hafi gefið kol­ranga mynd af stöðu þeirra, og að eigið fé þeirra hafi verið rang­lega metið um að minnsta kosti 50 pró­sent.

Auglýsing

Meg­in­á­stæða þess, sam­kvæmt Stef­áni og Jóni, var sú að fjár­mögnun bank­anna á eigin hlutafé var rang­lega eign­færð í reikn­ing­um. Bera þeir meðal ann­ars saman evr­ópskar og banda­rískar regl­ur, þegar kemur að end­ur­skoðun reikn­inga banka, og segja íslensku bank­anna ekki hafa lagt spilin rétt á borð­ið, þegar kom að fyrr­nefndum þátt­um. Þetta hafi valdið miklu tjóni fyrir mark­að­inn, þar sem fjár­festar hafi fengið rétt mynd af stöðu mála.

Er það mat þeirra, að hrun bank­anna haustið 2008 - þegar þeir féllu eins og spila­borg á þremur dögum 7. til 9. októ­ber - hafi ekki síst verið vegna þessa þátt­ar, þar sem styrkur þeirra hefði verið miklu minni en opin­berir reikn­ingar gáfu til kynna.

PWC var end­ur­skoð­andi Glitnis og Lands­bank­ans en KPMG sáu um end­ur­skoðun á reikn­ingum Kaup­þings.

Sautján hrunmálum hefur lokið með dómi, þar af hefur verið sakfellt að öllu leyti eða hluta í þrettán málum og sýknað í fjórum.

Í grein­inni segja þeir meðal ann­ars: „Það kemur fram í ágætri umfjöllun í skýrslu Rann­sókn­ar­nefndar alþingis (RNA) að í árs­lok 2007 hafi 230 millj­arðar kr. af lánum til kaupa á hluta­bréfum í bönk­unum sjálfum verið færð í efna­hags­reikn­ingum undir safn­heit­inu útlán.  Nefndin tekur ekki skýra afstöðu til þess hvort flokkun lán­anna meðal útlána hafi verið rétt­mæt en nefnd­inni virð­ist það hafa verið nokk­urt álita­efni og kallar þannig fengið eigið fé veikt; nýtt hug­tak og hvorki þekkt úr heimi reikn­ings­skila­fræða né fjár­mála­fræða í þessum skiln­ingi. Og þá kemur ekki til greina að eig­in­fjár­fram­lög séu af mis­mun­andi styrk­leika með hlið­sjón af almennum fyr­ir­mælum um inn­borgun hluta­fjár sam­kvæmt ákvæðum hluta­fé­laga­laga og þegar af þeirri ástæðu er ekki hægt að fall­ast á að hug­takið veikt eigið fé eigi sér til­veru­rétt eins og RNA notar það.   Þessi fram­setn­ing í reikn­ings­skilum sam­rým­ist alls ekki reikn­ings­halds­reglum og lög­um. Hér verður einnig að líta til 104. gr. laga um hluta­fé­lög um bann við lán­veit­ingu til hlut­hafa til að fjár­magna kaup á hlutum í félag­inu með þeim und­an­tekn­ingum sem þar grein­ir. Kaup bank­anna á eigin bréfum voru komin vel upp fyrir 40% að mati RNA og er ástæða til að ætla að ekki sé van­metið nema síður væri.  Ákvæði 55. gr. laga um hluta­fé­lög mælir fyrir um að 10% hlut­fall sé almennt hámark kaupa á eigin bréf­um.  Burt­séð frá laga­á­kvæð­inu þá er almennt ekki hyggi­legt að lækka eigið fé með kaupum á eigin bréfum við þröngan fjár­hag og alls ekki að segja rang­lega frá þeirri stað­reynd í reikn­ings­skilum hluta­fé­lags á mark­að­i,“ segir í grein­inni, sem ber heit­ið, Eigið fé úr engu.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent