Útlendingastofnun hefur ekki gefið út ársskýrslur frá árinu 2014 vegna mikilla anna sem stöfuðu af fordæmalausri fjölgun umsókna um alþjóðlega vernd.
Þetta kemur fram í svari dómsmálaráðherra við fyrirspurn frá Helga Hrafni Gunnarssyni um ársskýrslur Útlendingastofnunar.
Ársskýrslur vegna áranna 2015, 2016 og 2017 eru hins vegar í vinnslu, kemur fram í svarinu. „Ársskýrsla vegna 2017 liggur nú fyrir í drögum og mun koma út innan skamms. Þær tvær sem eftir eru munu síðan fylgja í kjölfarið. Útlendingastofnun hefur lagt áherslu á að bæta mjög tölfræðilegar upplýsingar vegna umsókna um alþjóðlega vernd á heimasíðu sinni, www.utl.is. Þar er aðgengileg tölfræði sem verður einnig að finna í ársskýrslunum. Sú tölfræði sem mun bætast við er m.a. varðandi dvalarleyfi en þeim hefur fjölgað mjög undanfarin ár.“
Flóttamönnum fækkar á Íslandi
Flóttamönnum sem sóttu um hæli á Íslandi fækkaði á milli áranna 2016 og 2017 og fjöldi þeirra sem voru í þjónustu Útlendingastofnunar eða sveitarfélaga dróst saman um þriðjung. Þá hafa færri flóttamenn sótt um hæli hér á landi það sem af er ári en gerðu það á sama tímabili í fyrra.
Alls sóttu 181 flóttamenn um alþjóðlega vernd á fyrstu fjórum mánuðum ársins 2018. Flestir þeirra, eða 34 talsins, komu frá Írak.
Sá fjöldi sem sóttist eftir alþjóðlegri vernd á Íslandi á fyrstu fjórum mánuðum ársins er mun fámennari sá sem sótti um slíka hérlendis á fyrstu fjórum mánuðum ársins 2017. Þá sóttu samtals 290 manns um hæli.
Á öllu síðasta ári sóttu 1.096 manns um hæli á Íslandi. Það eru færri en sóttu um hæli á Íslandi á árinu 2016. Þá fengu alls 135 alþjóðlega vernd og leyfi til að dvelja hér áfram, en árið 2017 voru alls 1.293 umsóknir um slíkt afgreiddar. Því fékk einn af hverjum tíu hælisleitendum sem fékk niðurstöðu í hæli á Íslandi. 38 þeirra komu frá Írak, 26 frá Afganistan og 21 frá Sýrlandi. Samtals voru 85 þeirra sem fengu hæli hérlendis frá þessum þremur löndum, eða tæplega tveir af hverjum þremur sem fengu slíkt.
Þeim hælisleitendum sem voru í þjónustu sveitarfélaga eða Útlendingastofnunar fækkaði mikið í fyrra. Þeir voru 820 í byrjun desember 2016 en 559 í byrjun sama mánaðar 2017. Það þýðir að hælisleitendum sem voru á forræði ríkis eða sveitarfélaga fækkaði um tæpan þriðjung á einu ári. Þeir sem hafa sótt um hæli og bíða eftir að mál þeirra fái afgreiðslu fá framfærslueyri. Hann er átta þúsund krónur fyrir einstakling á viku en 23 þúsund krónur hjá fjögurra manna fjölskyldu. Auk þess fær hver fullorðinn hælisleitandi 2.700 krónur í vasapening á viku og foreldrar fá viðbótar þúsund krónur fyrir hvert barn.
2,7 milljarðar til hælismála í ár
Fjöldi hælisleitenda hérlendis jókst mikið á árinu 2016. Þá var fjöldi þeirra sem komu hingað 1.130. Það þýðir að 34 fleiri flóttamenn sóttu um hæli á Íslandi á árinu 2016 en í fyrra.
Í uppgjöri ríkissjóðs vegna fyrstu sex mánaða ársins 2017 kom fram að hrein útgjöld vegna réttinda einstaklinga hafi verið 2,2 milljarðar króna sem var 1.251 milljónum meira en áætlað var. Þar sagði: „Í fjárheimildum vegna ársins 2017 voru verulega vanáætlaðar í fjárlagagerð fyrir árið 2017 í ljósi fordæmalausrar fjölgunar hælisumsókna á síðustu mánuðum ársins 2016. Kostnaður vegna þessara umsókna hefur að mestu leyti fallið til á yfirstandandi ári.“ Hluti þess viðbótarkostnaðar var því vegna kostnaðar sem féll til á árinu 2016 en hafði ekki verið gert ráð fyrir í fjárlögum.
Ásmundur Friðriksson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, skrifaði grein í Morgunblaðið í október 2017 þar sem hann sagði að kostnaður vegna hælisleitenda hérlendis gæti farið í sex milljarða króna á ári og jafnvel í 220 milljarða króna á ári miðað við sviðsmyndir sem settar hefðu verið fram.
Samkvæmt fjárheimild til útlendingamála í fjárlagafrumvarpi ársins 2018 er reiknað með að heildarframlög til hælismála verði um 2,7 milljarðar króna í ár, sem er helmingi lægri upphæð en lægri mörk þess bils sem Ásmundur nefndi í grein sinni.
