Rannsókn héraðsaksóknara á meintum skattsvikum og peningaþvætti Júlíusar Vífils Ingvarssonar, fyrrverandi borgarfulltrúa, er lokið. Þetta staðfestir Ólafur Þór Hauksson í héraðssaksóknari, í samtali við Vísi.
Málið fer nú í ákærumeðferð þar sem tekin verður ákvörðun um hugsanlega saksókn. Greint var frá því í september 2017 að embætti héraðssaksóknara væri að rannsaka hvort Júlíus Vífill hefði gerst sekur um stórfelld skattsvik og peningaþvætti.
Júlíus Vífil var einn þeirra stjórnmálamanna sem voru opinberaðir í Panamaskjölunum og greint var frá í sérstökum Kastljósþætti sem sýndur var 3. apríl í 2016. Þar kom fram að hann hefði í ársbyrjun 2014 stofnað félagið Silwood Foundation á Panama. Rík áhersla var lögð á það við stofnun félagsins að nafn Júlíusar Vífils kæmi hvergi fram í tengslum við félagið.
Júlíus Vífill sendi frá sér yfirlýsingu tveimur dögum áður en þátturinn var sýndur þar sem stóð m.a.: „Allt sem við kemur þessum sjóði er í samræmi við íslensk lög og reglur, enda naut ég sérfræðiráðgjafar til að tryggja að réttilega og löglega væri að málum staðið. Mér var ráðlagt að skrá stofnun sjóðsins í Panama. Ég hef hvorki fengið neitt greitt úr sjóðnum né haft af honum annars konar tekjur og hef ekki heimild til að ráðstafa fjármunum úr honum.“ Hann sagði enn fremur að um væri að ræða „eftirlaunasjóð“.
Júlíus Vífill sagði af sér sem borgarfulltrúi tveimur dögum eftir að Kastljósþátturinn var sýndur, eða 5. apríl 2016.
Skattrannsóknarstjóri kærði í janúar 2017
Þann 5. janúar 2017 kærði skattrannsóknarstjóri Júlíus Vífil til embætti héraðssaksóknara vegna meintra brota á skattalögum og vegna gruns um peningaþvætti. Við síðara brotinu getur legið allt að sex ára fangelsisdómur.
Í kærunni kom fram að Júlíus Vífill hafi átt fjármuni á erlendum bankareikningum að minnsta kosti frá árinu 2005. Frá árinu 2014 hafi þeir verið hjá svissneska bankanum Julius Bär í nafni aflandsfélags Júlíusar.
Héraðssaksóknara barst svo hljóðupptaka frá embætti skattrannsóknarstjóra þann 27. mars 2017. Um svipað leyti var sama upptaka send á fjölmiðla.
Á upptökunni mátti heyra Júlíus Vífill og lögmann hans, Sigurð G. Guðjónsson, ræða um þá fjármuni sem vistaðir voru í svissneska bankanum við ættingja Júlíusar Vífils, sem höfðu ásakað hann um að hafa komið ættarauð foreldra sinna undan og geymt á aflandsreikningum. Kjarninn birti klippta útgáfu af upptökunni í september 2017.
Samkvæmt umfjöllun Kastljóss um ásakanir ættingjanna, sem eru systkini Júlíusar Vífils og erfingjar þeirra, sem sýnd var í maí 2016, var umfang þeirra fjármuna sem ættingjarnir telja að Júlíus Vífill hafi haldið frá þeim mörg hundruð milljónir króna. Peningana hafði móðir þeirra ásamt hluta fjölskyldunnar leitað í rúman áratug. Um var að ræða sjóð í erlendum banka sem faðir þeirra, Ingvar Helgason, hafði safnað umboðslaunum frá erlendum bílaframleiðendum inn á alla tíð.
Júlíus Vífill kom í viðtal við Morgunblaðið daginn eftir að Kastljósþátturinn var sýndur og sakaði þar systkini sín um að hafa dregið sér tugi milljóna króna af bankareikningi móður þeirra. Í yfirlýsingu sagði hann ásakanir systkina sinna vera algjör ósannindi og ómerkileg illmælgi. Það væri ótrúlega ófyrirleitið að halda því fram að hann hefði gengið í eða sölsað undir sig sjóði í eigu annarra.
Tóku upp fund
Áðurnefnd hljóðupptaka var tekin upp á fundi sem fram fór miðvikudaginn 6. apríl 2016, þremur dögum eftir að Kastljós hafði afhjúpað að Júlíus Vífill ætti aflandsfélög sem geymdu fjármuni í svissneska bankanum Julius Bär. Fundinn sátu Júlíus Vífill, lögmaður hans, ættingjar Júlíusar Vífils og lögmenn á þeirra vegum. Fundurinn fór fram á lögmannsstofu Sigurðar G. Guðjónssonar.
Á upptökunni talar Júlíus Vífill um safnreikninga og jánkar því að hafa kennt látnum bróður sínum um að hafa gengið í sjóðina. Af samtalinu er ekki að skilja annað en að Júlíus Vífill viðurkenni að fullu tilvist þeirra fjármuna sem systkini hans hafa gert kröfu til og að verið sé að ræða um hvernig sé hægt að koma þeim til þeirra. Síðar hefur Júlíus Vífill hins vegar þrætt fyrir að umræddir sjóðir séu yfirhöfuð til.
Á upptökunni heyrist Sigurður, lögmaður Júlíusar Vífils, tala um hvernig best væri að koma þeim peningum sem geymdir eru utan Íslands til systkina Júlíusar Vífils. Þar segir hann m.a.: „Peningar ganga ekki á milli manna nema að það séu greiddir af þeim skattar. Við skulum hafa það hugfast. Á þetta að fara inn í dánarbúið og greiðast þar út sem arður með öðrum skatti? Það getur verið. Og það eru þessar leiðir sem þarf að skoða og finna. Er hægt að færa þessa fjármuni á nöfn einstakra aðila í þeim banka þar sem þeir eru í? Þannig að viðkomandi aðili bara gerir grein fyrir því á skattaframtali sínu á næsta ári að hann eigi þessa fjármuni og komi með þá heim og borgi af þeim skatta. Þetta er bara issue, issuið hlýtur að vera það fyrir ykkur, erfingja Ingvars Helgasonar að þið fáið þá sem mest af þessum peningum og minnst af þeim fari í ríkissjóð. Þetta liggur fyrir, ég meina Júlíus Vífill er búinn að segja það við ykkur að hann vill koma þessum peningum til systkina sinna en það þarf auðvitað að finna einhverja þá leið sem getur leitt til þess að þetta endi ekki allt í skatti.“
Hæstiréttur meinar Sigurði að verja Júlíus Vífil
Júlíus Vífill vildi að Sigurður myndi verja sig í málinu sem héraðssaksóknari hefur rannsakað á hendur honum. Á það vildi héraðssaksóknari ekki fallast þar sem embættið vildi kalla Sigurð til skýrslutöku í málinu og það útilokaði ekki að Sigurður fái stöðu sakbornings í því. Ástæðan eru þær ráðleggingar sem Sigurður veitir á hljóðupptökunni, um hvernig sé hægt að komast hjá því að greiða fjármunina til systkina Júlíusar Vífils án þess að „þetta endi ekki allt í skatti.“
Júlíus Vífill var ósáttur með þetta og fór með það fyrir dóm að Sigurður mætti vera verjandi hans.
Héraðsdómur staðfesti synjun embættis héraðssaksóknara um að Sigurður mætti ekki verja Júlíus Vífill 25. ágúst 2017. Dómari málsins, Lárentsínus Kristjánsson, sagði í niðurstöðu sinni að það yrði „ekki betur séð en að lögmaður sóknaraðila hafi á fundinum fyrst og fremst lagt áherslu á að skoða þyrfti ofan í kjölinn hvernig best væri að standa að slíkri millifærslu í skattalegu tilliti. Af endurritinu má ráða að með þessari áherslu hafi lögmaðurinn verið að gæta með réttmætum hætti hagsmuna sóknaraðila með sem bestu móti, eins og honum var skylt.“ Það var því mat hans að ráðleggingar Sigurðar, sem héraðssaksóknara grunar að geti falið í sér refsiverða háttsemi, hafi verið eðlilegar. Hann hafnaði þó kröfu Júlíusar Vífils, í ljósi þess að kalla ætti Sigurð fyrir til skýrslutöku.
Þeirri ákvörðun var skotið til Hæstaréttar sem var mjög afdráttarlaus í sinni niðurstöðu sem féll í lok ágúst 2017: Sigurður gæti ekki varið Júlíus Vífil. Rétturinn staðfesti því úrskurð héraðsdóms. Ekkert lægi fyrir um að tilefni héraðsaksóknara um að kalla Sigurð til skýrslutöku við rannsókn málsins væri tilefnislaus.
