Sér­fræð­inga­hópur um færni- og mennt­un­ar­þörf á íslenskum vinnu­mark­aði leggur til að land­færn­is­ráð verði stofnað til að greina færni vinnu­afls hér á landi. Íslend­ingar séu eft­ir­bátar ann­arra þjóða í slíkri grein­ingu, en ráðið yrði mik­il­vægt til að meta áhrif fjórðu iðn­bylt­ing­ar­inn­ar. Þetta kom fram á fundi vel­ferð­ar­ráðu­neyt­is­ins í morg­un. 

Nokkuð um of- og van­menntun

Á fund­inum birtu Hag­fræði­stofnun Háskóla Íslands og sér­fræð­inga­hóp­ur­inn nið­ur­stöður úr skýrslum sínum um mat á færni vinnu­afls á Íslandi. Sam­kvæmt skýrslu Hag­fræði­stofn­unar er mennt­un­ar­stig vinnu­afls á Íslandi nokkuð lægra en á hinum Norð­ur­lönd­un­um, en hlut­fall vinnu­afls með grunn­skóla­próf eða minna hefur þó lækkað á síð­ustu árum og er nú á pari við með­al­tal OECD-­ríkja. 

Hag­fræði­stofnun taldi einnig nokkuð vera um bæði of- og van­menntun í ýmsum störfum á Íslandi, mest væri um ofmenntað vinnu­afl í fisk­veiðum og vann­mentun var sér­stak­lega sýni­leg í sér­fræði­störfum í eðl­is-, verk-og stærð­fræð­i.  Sömu­leiðis benti Sig­urður Björns­son, starfs­maður Hag­fræði­stofn­unn­ar, á að ríf­lega 60% kenn­ara­mennt­aðra starfi við kennslu eða upp­eld­is­fræði, en það hlut­fall hefur hald­ist nokkuð jafnt síðan 2008. 

Ísland eft­ir­bátur ann­arra ríkja

Karl Sig­urðs­son, sviðs­stjóri hjá Vinnu­mála­stofn­un, birti nið­ur­stöður skýrslu sér­fræð­inga­hóps­ins þar sem fjallað er um þörf þess að fram­kvæma svo­kall­aða færnispá fyrir íslenska vinnu­mark­að­inn. Með henni yrði kerf­is­bundið mat lagt á færn­i-, mennt­un­ar-og mann­afla­þörf á vinnu­mark­aði til lengri tíma, en sam­kvæmt Karli er Ísland eft­ir­bátur ann­arra ríkja í þessum efn­um. 

Meðal til­lagna hóps­ins er að skoðað verði hvort Hag­stofa Íslands eigi að fá form­legt hlut­verk við færnispá­gerð til langs tíma auk þess sem starfs­greina­nefnd fái form­legt ráð­gef­andi hlut­verk í spá­ferl­inu. Einnig var lagt til að svo­kallað land­færn­is­ráð yrði stofn­að, en fyr­ir­mynd þess yrði sótt til Írlands og Finn­lands.

Færnispár yrðu mik­il­vægar fyrir stefnu­mótun rík­is, sveita­fé­laga og mennta­stofn­anna hér á landi, sér­stak­lega í ljósi þeirra örra tækni­breyt­inga sem átt hafa sér stað á síð­ustu árum og gjarnan eru kenndar við fjórðu iðn­bylt­ing­una. Sam­kvæmt sér­fræð­inga­hópnum kallar aukin óvissa, hrað­ari tækni­breyt­ingar og flók­ari sam­setn­ing efna­hags­lífs­ins  á breyttar áherslur í atvinn­u-, mennta og vinnu­mark­aðs­mál­u­m.