Íslensk stjórn­völd hafa lýst yfir stuðn­ingi við Juan Guad­ió, and­stæð­ing Maduro for­seta í Venes­ú­ela, og hvatt til þess að kosn­ingar fari fram hið fyrsta. Guð­laugur Þór Þórð­ar­son, utan­rík­is­ráð­herra, lýsti því yfir stuðn­ingi við Guadió á Twitter í gær.

Kunn­ug­legar fylk­ingar eru að teikn­ast upp í alþjóða­sam­fé­lag­inu.

Ástandið í Venes­ú­ela er skelfi­legt og til marks um það spáir Alþjóða­gjald­eyr­is­sjóð­ur­inn, að lands­fram­leiðsla muni halda áfram að drag­ast hratt saman í ár en sam­drátt­ur­inn er um 50 pró­sent frá árinu 2013. Hinn 5. mars það ár lést Hugo Chavez og tók Maduro, náinn banda­maður hans og utan­rík­is­ráð­herra frá árinu 2006, við stjórn­ar­taumun­um.

Upp­lausn

Efna­hagur lands­ins er í rúst um þessar mund­ir. Óða­verð­bólga, fjölda­gjald­þrota lít­illa fyr­ir­tækja, heil­brigð­is­kerfi óskil­virkt og skóla­starf víða í mol­um. Upp­lausn er kannski það orð sem lýsir ástand­inu best.

Það á ekki síst við hið póli­tíska svið, þar sem Mudor og Juan Guad­ió, helsti and­stæð­ingur hans, takast á um völd­in, og óhætt er að segja að alþjóða­sam­fé­lagið sé farið að blanda sér með beinum hætti í stöðu mála.

Reuters greindi frá því seinni part­inn í dag, að portú­galski bank­inn Novo Banco hefði komið í veg fyrir að 1,2 millj­arðar Banda­ríkja­dala, eða um 150 millj­arðar króna, hefðu verið færðir frá bank­anum inn á reikn­inga í Úrug­væ, að skipan Maduro og stjórnar hans.

Guadió hefur fengið vax­andi stuðn­ing til að verða leið­togi lands­ins sem for­seti frá Evr­ópu­ríkjum að und­an­förnu. Íslensk stjórn­völd bætt­ust í hóp margra ríkja í gær, með yfir­lýs­ingu. „Ís­lensk stjórn­­völd lýsa áhyggjum af stöðu þings­ins í Venes­ú­ela og stöðu mann­rétt­inda. Með yfir­­lýs­ing­unni  er verið að ítreka mik­il­vægi þess að lýð­ræð­is­­legar kosn­­ingar fari fram sem fyrst og lýsa yfir stuðn­­ingi við að for­­seti rétt­­kjör­ins þjóð­­þings verði for­­seti lands­ins til bráða­birgða. Ísland gengur með þessu skemur en mörg ríki sem for­m­­lega við­­ur­­kenna Juan Guaidó sem for­­seta, eins og til dæmis Dan­­mörk. Í yfir­­lýs­ing­unni felst eng­inn stuðn­­ingur við hót­­­anir ann­­arra ríkja um hern­að­­ar­í­hlutun í Venes­ú­ela eða önnur slík inn­­­grip,“ ­sagði Katrín Jak­obs­dótt­ir, for­sæt­is­ráð­herra, í við­tali við Kjarn­ann í dag.

Banda­ríkin beita þrýst­ingi

Banda­ríkin hafa beitt sér veru­lega í mál­efnum Venes­ú­ela, meðal ann­ars með efna­hags­þving­un­um. Ein verð­mætasta eign Venes­ú­ela utan lands­ins er fyr­ir­tækið Cit­go, sem er dótt­ur­fyr­ir­tæki rík­is­ol­íu­fé­lags­ins PDVSA. 

Citgo ein­blínir á olíu­flutn­inga, olíu­hreinsun og aðrar stoð­þjón­ustu við olíu­iðnað og er með höf­uð­stöðvar í Texas. Banda­rísk stjórn­völd hafa hótað því að gera eignir félags­ins upp­tækar og hefta færslur á fjár­magni frá félag­inu til Venes­ú­ela ef Maduro fer ekki frá sem for­seti, og Guadió tekur við völd­um. 

Maduro hefur brugð­ist æfur við afskiptum Banda­ríkj­anna og segir þau vera að ræna almenn­ing í Venes­ú­ela og reyna að kom­ast yfir olíu­lindir lands­ins, sem eru þær mestu í heim­in­um, sem hafa verið stað­festar með rann­sókn­um.

Hann kall­aði eftir því í dag, að ef Banda­ríkin vildu hjálpa til við að leysa úr efna­hags­vanda Venes­ú­ela, þá ættu þau að aflétta við­skipta­þving­unum áður en lengra yrði hald­ið, af því er fram kom í umfjöllun Bloomberg.

Kína, Rúss­land og Norð­ur­-Kórea í stuðn­ings­lið­inu

Maduro hefur opin­berar stuðn­ing nokk­urra ríkja í heim­in­um. Þar á meðal eru Kína, Rúss­land, Tyrk­land, Sýr­land, Norð­ur­-Kórea og nágranna­ríkið Bólivía, svo dæmi séu nefnd. Segja má að þarna sé að teikn­ast upp kunn­ug­legar línur í alþjóð­stjórn­mál­un­um.

Mörg ríki hafa bæst í hóp þeirra sem styðja það að Guadió verði for­seti lands­ins til bráða­birgða, og að kosn­ingar fari fram hið fyrsta, sam­kvæmt umfjöllun NPR. Þar á meðal eru Spánn, Frakk­land, Þýska­land, Bret­land, Lett­land, Lit­há­en, Tékk­land, Holland, Portú­gal, Sví­þjóð og Finn­land, svo nefnd séu nokkur dæmi. Flest nágranna­ríki Venes­ú­ela styðja ekki Maduro, og eru þar stærstu ríki Suð­ur­-Am­er­íku, Brasilía og Argent­ína, bæði á sama báti.

Utan­rík­is­ráð­herra Bret­lands, Jer­emy Hunt, sagði í færstu á Twitter að Maduro hefði ekki boðað til kosn­inga innan þess átta daga frests sem gef­inn var, og því sé ekki lengu hægt að líta á hann sem leið­toga Venes­ú­ela.

Í Venes­ú­ela búa tæp­lega 32 millj­ónir manna, en talið er að yfir 2,5 millj­ónir manna hafi flúið heim­ili sín á und­an­förnum árum, og hefur flótti frá land­inu auk­ist jafnt og þétt und­an­farin miss­eri. Sér­stak­lega er staðan alvar­leg í úthverfum höf­uð­borg­ar­innar Caracas, sem er með tvær millj­ónir íbúa, en séu nágranna­byggðir teknar með í reikn­ing­inn, eru íbúar yfir 6 millj­ón­ir. Á þessu svæði er upp­lausn­ar­á­stand víða, vöru­skortur og inn­viðir að grotna nið­ur.