Tekjur fjölmiðla minnkað til muna frá því fyrir hrun

Samanlagðar tekjur íslenskra fjölmiðla námu 27,9 milljörðum króna árið 2017, tekjurnar lækkuðu lítillega á milli ára eða um 2 prósent. Hlutdeild RÚV nam 22 prósent af heildartekjum fjölmiðla og um 16 prósent af auglýsingatekjum.

Fjölmiðlar collage
Auglýsing

Tekjur íslenskra fjöl­miðla lækk­uðu lít­il­lega á árinu 2017 frá fyrra ári, eða um tvö pró­sent. Sam­an­lagðar tekjur fjöl­miðla námu 27,9 millj­örðum króna árið 2017. Tekjur af not­enda­gjöldum voru tæpir 15 millj­arðar og af aug­lýs­ingum og kostun rúm­lega 13 millj­arður króna. Hlut­deild einka­rek­inna fjöl­miðla nam 78 pró­sent af sam­an­lögðum tekjum á fjöl­miðla­mark­aði og 84 pró­sent af aug­lýs­inga­tekjum árið 2017, á móti 22 pró­senta og 16 pró­senta hlut Rík­is­út­varps­ins. 

Í kjöl­far hruns­ins dróg­ust tekjur fjöl­miðla tals­vert saman en ­sam­an­lagð­ar­ ­tekjur fjöl­miðla árið 2017 hafa lækkað um 18 pró­sent frá því þegar best lét árin 2006 og 2007. Í dag fellur helm­ing­ur ­tekna fjöl­miðla fellur til sjón­varps og fjórð­ungur til dag­blaða og viku­blaða. Þetta kemur fram í sam­an­tekt Hag­stofu Íslands um tekjur fjöl­miðla. 

Tekjur af útgáfu blaða og tíma­rita hafa lækkað hátt í helm­ing frá árinu 2006

Tals­verður sam­dráttur varð í tekjum fjöl­miðla í kjöl­far efna­hags­hruns­ins árið 2008 en frá árunum 2007 til 2010 lækk­uðu tekjur fjöl­miðla um ríf­lega fjórð­ung. Síðan þá hafa tekj­urnar auk­ist lít­il­lega, þær eru nú sam­bæri­legar við það sem var í kringum alda­mótin og næstu árin þar á eft­ir. Þrátt fyrir sam­drátt í tekjum varð þetta minni sam­dráttur hér­lendis en hjá fjöl­miðlum í öðrum lönd­um, sam­kvæmt Hag­stof­unni. Mest­u mun­aði um sam­drátt í aug­lýs­inga­tekj­um, en þær eru nú 28 pró­sent lægri í dag þær voru hæstar árið 2007, reiknað á föstu verð­lagi. Á sama tíma hafa áskrif­ar­tekjur lít­il­lega hækkað eða um eitt pró­sent.

Auglýsing

Tekju­sam­drátt­ar­ins gætir á ólíkan hátt eftir miðl­um, en sam­drátt­ur­inn er mestur í útgáfu blaða og tíma­rita. Sam­kvæmt nið­ur­stöðum Hagst­founnar má það að miklu leyti rekja til breyttrar fjöl­miðla­notk­unar með til­komu nýrra og fjöl­breytt­ari leiða við miðlun sjón­varps og myndefn­is, ásamt sífellt auk­innar net­notk­unar almenn­ings og greiðslu aug­lýsenda fyrir birt­ingu aug­lýs­inga á erlend­um vef­miðl­um. Tekjur af útgáfu blaða og tíma­rita hafa þannig lækkað hátt í helm­ing að raun­virði frá árinu 2006. Á sama tíma hafa tekjur hljóð­varps auk­ist um 13 pró­sent og sjón­varps um fjögur pró­sent, á meðan tekjur vef­miðla hafa meira en fjór­fald­ast á föstu verð­lagi.

Hlutur Rík­is­út­varps­ins 22 pró­sent af heild­ar­tekjum fjöl­miðla

Rúv

Frá því að einka­réttur Rík­is­út­varps­ins var afnum­inn í árs­byrjun 1986 og starf­semi einka­rek­inna hljóð­varps- og sjón­varps­stöðva hófst lækk­að­i hlut­deild RÚV í tekjum hljóð­varps og sjón­varps hratt. Frá árinu 1997 hefur hlutur Rík­is­út­varps­ins í heild­ar­tekjum fjöl­miðla lækkað úr 26 pró­sent í 22 pró­sent árið 2017. 

Árið 2017 féllu um 58 pró­sent tekna af hljóð­varpi og um 29 pró­sent tekna af sjón­varps­starf­semi í hlut Rík­is­út­varps­ins, eða alls 35 pró­sent af sam­an­lögðum tekjum hljóð­varps- og sjón­varps­. Af tæp­lega 28 millj­arða króna tekjum fjöl­miðla árið 2017 runnu 21,7 millj­arðar króna til fjöl­miðla í einka­eigu á móti tæp­lega 6,2 millj­örðum króna til Rík­is­út­varps­ins. 

Hlut­deild RÚV í aug­lýs­inga­tekjum fjöl­miðla 16 pró­sent

Eftir að ­starf­sem­i einka­rek­inna hljóð­varps- og ­sjón­varps­stöðv­a hófst lækk­aði hlut­deild í RÚV  eðli­lega einnig í aug­lýs­inga­tekj­um. En sam­kvæmt Hag­stof­unni jókst hlutur þess á ný í sam­an­lögðum aug­lýs­inga­tekjum sjón­varps frá hruni. Hlut­deild þess hefur frá árinu 2010 að mestu staðið í stað, eða verið milli 45 til 48 pró­sent, en árið 2017 var hlut­deild RÚV 48 pró­sent. Hins vegar hefur hlutur RÚV í aug­lýs­inga­tekjum hljóð­varps lækkað tals­vert frá 2013, eða úr 45 í 34 pró­sent árið 2017.

Í heild­ina var hlut­deild RÚV í aug­lýs­inga­tekjum fjöl­miðla 16 pró­sent árið 2017. Það ár runnu 11 millj­arðar króna af aug­lýs­inga­tekjum fjöl­miðla til einka­að­ila á móti tveimur millj­örðum króna sem féllu í hlut Rík­is­út­varps­ins. Á sama tíma nam hlut­deild þess í aug­lýs­inga­tekjum hljóð­varps 34 pró­sent og 48 pró­sent í aug­lýs­inga­tekjum sjón­varps. Sam­an­lögð hlut­deild Rík­is­út­varps­ins á útvarps­mark­aði árið 2017 var 41 pró­sent.

Mynd: Hagstofa Íslands

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent