„Þetta er stórt mál. Við þurfum líka að gæta þess að það sé ekki hægt að eyði­leggja orð­spor fólks með slúðri eða árásum á sam­fé­lags­miðlum eða eitt­hvað slíkt. Þannig að við vöndum okkur auð­vitað mjög mikið við svona mik­il­vægar ákvarð­an­ir.“

Þetta segir Unnur Gunn­ars­dótt­ir, for­stjóri Fjár­mála­eft­ir­lits­ins, um það þegar eft­ir­litið er að meta hæfi fólks til að stýra fjár­mála­fyr­ir­tækjum eða sitja í stjórnum þeirra. Einn þeirra þátt sem eft­ir­litið metur er orð­spor þeirra sem eru metn­ir.

Unnur var gestur Þórðar Snæs Júl­í­us­son­ar, rit­stjóra Kjarn­ans, í sjón­varps­þætt­inum 21 á Hring­braut í vik­unni.

Hægt er að sjá stiklu úr þætt­inum hér að neð­an.

Traust á banka­kerfið hrundi fyrir ára­tug og þótt það hafi bragg­ast á síð­ustu árum mælist það enn ein­ungis 20 pró­sent. Fjórir af hverjum fimm lands­mönnum treysta því ekki bönk­um.

Unnur segir að mikil breyt­ing hafi orðið á und­an­förnum árum á því hvernig hæfi ein­stak­linga til að stýra fjár­mála­fyr­ir­tækjum eða sitja í stjórnum þess er met­ið. „Það komu inn í lög 2010 ákvæði þar sem eft­ir­lit­inu var falið að meta hæfi allra stjórn­ar­manna í eft­ir­lits­skyldum aðil­um. Þetta eru 600-700 manns. Á hverju ári eru um 100 metn­ir. Í fyrra voru þeir akkúrat 100. Tíu stóð­ust ekki hæf­is­mat. 115 voru metnir árið 2017. Níu stóð­ust ekki þá. Þetta er fyrir utan þá sem ákveða að víkja þegar þeir finna að þeir eru ekki að full­nægja kröf­un­um.“

Það séu bæði hlut­læg og hug­læg skil­yrði fyrir því að stand­ast mat. Hlut­lægu skil­yrðin séu að vera fjár­hags­lega sjálf­stæð­ur, hafa þekk­ingu og reynslu. Það reyni oftar á þau atriði. Síðan séu hug­lægu atriðin sem snúa að því að hafa gott orð­spor. „Það er auð­vitað flókn­ara að meta það,“ segir Unn­ur.

Hún segir að stjórnir fjár­mála­fyr­ir­tækja hafa meira frelsi en Fjár­mála­eft­ir­litið til að takast á við þetta mat vegna þess að eft­ir­litið er svo bundið af atvinnu­frels­is­á­kvæði stjórn­ar­skrár

„Þetta er eins og eign­ar­nám. Mjög mikið inn­grip inn í grund­vall­ar­frelsi ein­stak­lings­ins þegar verið er að kveða upp um það að þú sért ekki hæfur til að stjórna fyr­ir­tæki. Þannig að það sem við þurfum að byggja á varð­andi orð­sporið það er í raun­inni hlutir sem hafa verið sann­að­ir.“

Aðspurð um hvort það fari saman að ein­stak­ling­ar, sem hafi til að mynda stöðu grun­aðra manna í virkri saka­mála­rann­sókn, sitji í stjórnum eft­ir­lits­skyldra fyr­ir­tækja segir Unnur að það sé ekki til neitt ein­falt svar við því. „Í þeim til­vikum er heppi­leg­ast að þeir sem veita þessu fólki umboð taki sjálft þessa stefnu­mark­andi ákvörðun um hvaða svip­mót á að vera á stjórn­inni, áður en að hægt verði að fara með stjórn­valds­á­kvörðum í slíkt inn­grip.“