„Ég get sjálf ekki séð að það auka sjálf­stæði frá póli­tík,“ segir Unnur Gunn­ars­dótt­ir, for­stjóri Fjár­mála­eft­ir­lits­ins, um fyr­ir­hug­aða sam­ein­ingu eft­ir­lits­ins og Seðla­banka Íslands.

Unnur segir að sjálf­stæði fjár­mála­eft­ir­lits þurfi að vera bæði frá stjórn­málum og þeim eft­ir­lits­skyldu aðilum sem Fjár­mála­eft­ir­litið á að fylgj­ast með. Með sam­ein­ingu stofn­ana verði til þrjár stoðir innan hins nýja seðla­banka: stoð pen­inga­stefnu, fjár­mála­stöð­ug­leika og fjár­mála­eft­ir­lits.

Aðal­hvat­inn á bak við sam­ein­ing­una snýr að því að styrkja fjár­mála­stöð­ug­leika­stoð­ina en Unnur bendir á að það gætu skap­ast þær aðstæður að ósam­ræmi myndi ríkja milli mark­miða fjár­mála­eft­ir­lits, sem hefur það hlut­verk að stuðla að heil­brigðum fjár­mála­mark­aði, og mark­miða pen­inga­stefn­unn­ar, sem er að stuðla að lágri verð­bólgu.

Þetta er meðal þess sem kom fram í við­tali Þórðar Snæs Júl­í­us­son­ar, rit­stjóra Kjarn­ans, við Unni í sjón­varps­þætt­inum 21 á Hring­braut í vik­unni.

Hægt er að sjá stiklu úr þætt­inum hér að neð­an.

Gylfi Zoega, pró­­fessor í hag­fræði, skrif­aði ítar­­legri grein í Vís­bend­ingu nýverið þar sem fjallað er meðal ann­­ars um fyr­ir­hug­aða sam­ein­ingu Seðla­­banka Íslands og Fjár­­­mála­eft­ir­lits­ins, með gagn­rýnum hætt­i.

Í grein Gylfa sagði að marg­vís­legar hættur geti steðjan að fjár­­­mála­eft­ir­liti og sjálf­­stæði þess á litlum mark­aði eins og þeim íslenska. T.d. geti stjórn­­­mála­­menn reynt að hafa áhrif á, bæði í gegnum per­­són­u­­leg tengsl við fjár­­­festa og með póli­­tískum skip­unum í stjórn­­­ir.

Þar segir enn frem­ur: „Á fjár­­­mála­eft­ir­lit einnig að vera sjálf­­stætt eða lúta póli­­tísku valdi? Rökin fyrir sjálf­­stæðu eft­ir­liti eru þau ann­­ars vegar að hætta sé á að þeir sem hafa á eft­ir­lit með, þ.e.a.s. aðilar á fjár­­­mála­­mark­aði, nái tökum á eft­ir­lit­inu (e. reg­ul­atory capt­ure) og hins vegar að stjórn­­­mála­öfl nái yfir­­hönd­inni og láti þá eft­ir­litið stjórn­­­ast af póli­­tískum hags­munum sínum til skamms tíma, t.d. að ekki megi hemja banka­­kerfi sem vex of hratt fyrir kosn­­ing­­ar. Hér eru því einnig rök fyrir sjálf­­stæði en þau eru sum­­part ann­­ars konar og aðrir kraftar ógna sjálf­­stæði fjár­­­mála­eft­ir­lits.“

Unnur seg­ist hafa lesið grein Gylfa og taldi hana glögga og góða grein­ingu á þeim áskor­unum sem fylgja sam­ein­ing­unni. Aðspurð hvort að sú tor­tryggni sem ríkt hefur í íslensku sam­fé­lagi, og birt­ist meðal ann­ars í því að ein­ungis 20 pró­sent þjóð­ar­innar treystir banka­kerf­inu  og 18 pró­sent treysti Alþingi ára­tug eftir hrun­ið, muni duga sem aðhald til að koma í veg fyrir að póli­tískur fingur fari að fikta í fjár­mála­eft­ir­lit­inu, og mögu­lega veikja það, segir Unnur að þótt Íslend­ingar séu ekki búnir að gleyma núna, þá geti hlut­irnir samt sem áður gleymst hratt. „Ég held að við þurfum að vanda okkur og stjórn­málin líka að vanda sig mjög mikið í þessu efn­i.“