Fjár­mála­eft­ir­litið (FME) hefur birt nið­ur­stöðu vegna athug­unar eft­ir­lits­ins á aðgerðum gegn pen­inga­þvætti og fjár­mögnun hryðju­verka hjá líf­trygg­inga­fé­lögum og vátrygg­ing­ar­miðl­ur­um.

­Nið­ur­staðan er að aðgerðir voru ekki í lagi hjá nokkrum þeirra félaga sem skoðuð voru.

Í nið­ur­stöðum Fjár­mála­eft­ir­lits­ins kemur fram að hjá Fjár­fest­inga­miðlun Íslands hafi verið gerðar athuga­semdir við að reglu­bundið eft­ir­lit með við­skipta­sam­bandi hafi ekki verið í fullu sam­ræmi við ákvæði laga um aðgerðir gegn pen­inga­þvætti og fjár­mögnun hryðju­verka. Þá hafi heldur ekki verið skjal­fest stefna, stýr­ingar eða verk­ferlar til staðar í sam­ræmi við áður­nefnd lög né hafi verið til­nefndur sér­stakur ábyrgð­ar­maður í sam­ræmi við þau.

Þá var gerð athuga­semd hjá Líf­trygg­inga­fé­lagi Íslands hf., Nýju vátrygg­inga­þjón­ust­unni ehf. og Trygg­inga­miðlun Íslands ehf. varð­andi reglu­bundið eft­ir­lit með við­skipta­sam­bandi.

Fjöldi athuga­semda vegna Arion banka

Þetta er önnur nið­ur­staðan sem Fjár­mála­eft­ir­litið birtir vegna athug­unar sinnar á stöðu pen­inga­þvætt­is­mála hjá eft­ir­lits­skyldum fyr­ir­tækjum á und­an­förnum dög­um. 

Í lok maí greindi eft­ir­litið frá því að það hefði í jan­úar 2019 gert athuga­­semd við að Arion banki hefði ekki metið með sjálf­­stæðum hætti hvort upp­­lýs­ingar um raun­veru­­lega eig­endur við­­skipta­vina væru réttar og full­nægj­andi og að þær upp­­lýs­ingar hafi ekki verið upp­­­færðar með reglu­­legum hætti, líkt og lög um aðgerðir gegn pen­inga­þvætti og fjár­­­mögnun hryðju­verka gerðu ráð fyr­­ir. Eft­ir­litið gerði einnig athuga­­semd um að Arion banki hefði ekki sinnt rann­­sókn­­ar­­skyldu sinni í til­­viki erlends við­­skipta­vin­­ar, það taldi að reglu­bundið eft­ir­lit bank­ans með við­­skipta­vinum hafi ekki full­nægt kröfum laga um aðgerðir gegn pen­inga­þvætti og fjár­­­mögnun hryðju­verka né að verk­lag í tengslum við upp­­­færslu á upp­­lýs­ingum um við­­skipta­vini hafi ekki verið full­nægt. Þá taldi FME að skýrslur Arion banka um grun­­sam­­legar og óvenju­­legar færslur hefðu ekki verið full­nægj­andi.

At­huga­­semd­­irnar voru gerðar í kjöl­far þess að FME fram­­kvæmdi athugun á aðgerðum Arion banka gegn pen­inga­þvætti og fjár­­­mögnun hryðju­verka. Sú athugun hófst með bréfi sem sent var til bank­ans 3. októ­ber 2018. Nið­­ur­­staða athug­un­­ar­innar lá fyrir í jan­úar 2019 og var hún byggð á gögnum og upp­­lýs­inga miðað við stöð­una eins og hún var á þeim tíma sem athug­unin hófst. Nið­­ur­­staðan var ekki birt fyrr en 29. maí, að beiðni Arion banka, sem vildi fá að bregð­­ast við úrbóta­­kröfum áður en að hún yrði gerð opin­ber.

Ísland fékk fall­ein­kunn

Kjarn­inn hefur fjallað ítar­­lega um slakar varnir Íslend­inga gegn pen­inga­þvætti und­an­farin mis­s­eri. Í byrjun jan­úar greindi Kjarn­inn frá því að í fyrra­vor hafi Ísland fengið aðvör­un. Annað hvort myndu stjórn­­völd þar taka sig til og inn­­­leiða almenn­i­­legar varnir gegn pen­inga­þvætti og fjár­­­mögnun hryðju­verka eða landið myndi verða sett á lista alþjóð­­legu sam­tak­anna Fin­ancial Act­ion Task ­Force (FATF) um ósam­vinn­u­þýð ríki.

Ólafur Þór Hauks­­son, hér­­aðs­sak­­sókn­­ari, var spurður af því  í sjón­­varps­þætt­inum 21 á Hring­braut 3. októ­ber síð­­ast­lið­inn hvort aðgerðir Íslend­inga til að koma í veg fyrir að pen­inga­þvætti hefðu verið við­un­andi á und­an­­förnum árum. „Þessu eru auðsvar­að,“ sagði Ólaf­­ur, „nei það er það ekki.“

Í úttekt sam­tak­anna á stöðu mála Íslandi, sem var gerð opin­ber í apríl 2018, fengu varnir Íslands gegn pen­inga­þvætti fall­ein­kunn. Íslandi var gefið fram á mitt ár 2019 til að bregð­­ast við. Ef úrbætur yrðu ekki nægj­an­­leg­­ar, og Ísland færi á lista FATF ­yfir ósam­vinn­u­þýð ríki myndi það, að mati inn­­­lendra hags­muna­að­ila, leiða til þess að orðstír og trú­verð­ug­­leiki Íslands á alþjóða­vett­vangi biði veru­­legan hnekki.

Ef Ísland yrði sett á slíkan lista myndi það einnig leiða til þess að gerðar yrðu strang­­ari kröfur til lands­ins og aðila sem þar búa um hvers konar fjár­­­mála­­starf­­semi, stofnun úti­­­búa, dótt­­ur­­fé­laga og umboðs­­skrif­­stofa og jafn­­vel útgáfu aðvar­ana um að við­­skipti við íslenska aðila sem gætu falið í sér hættu á pen­inga­þvætti.