Hópuppsögnum fer fjölgandi – ekki fleiri síðan eftir hrunið

Sérfræðingur hjá Vinnumálastofnum segir að hópuppsögnum hafi farið fjölgandi undanfarin ár en þær hafa ekki verið fleiri síðan stuttu eftir hrunið fyrir tíu árum.

1. maí 2019 - Hópur af fólki
Auglýsing

Sam­tals hefur 12.560 manns verið sagt upp í hóp­upp­sögnum á 12 árum. Flestir misstu vinn­una á þriggja mán­aða tíma­bili frá des­em­ber 2008 til febr­úar 2009 og svo næstu 3 mán­uði þar á eft­ir. Alls voru þeir sem sagt var upp í hóp­upp­sögnum á árinu 2019 1.046 tals­ins og hafa ekki verið fleiri síðan 2009 en þá var fjöldi þeirra sem sagt var upp í hóp­upp­sögn 1.780.

Frá þessu er greint á vef Vinnu­mála­stofn­un­ar.

Vinnu­mála­stofnun barst 21 til­kynn­ing um hóp­upp­sögn á árinu 2019, þar sem 1.046 manns var sagt upp störf­um. Engar til­kynn­ingar um hóp­upp­sagnir bár­ust stofn­un­inni í des­em­ber síð­ast­liðn­um.

Auglýsing

Sam­kvæmt stofn­un­inni misstu flestir vinn­una í flutn­ing­um, eða 540 manns sem gera tæp 52 pró­sent allra hóp­upp­sagna. Í öðru lagi missti fólk vinn­una í bygg­ing­ar­iðn­aði, eða um 10 pró­sent og í þriðja lagi í fjár­mála– og vátrygg­ing­ar­starf­semi eða tæp 10 pró­sent.

Um 53 pró­sent til­kynntra hóp­upp­sagna á árinu 2019 voru á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, um 37 pró­sent á Suð­ur­nesju­m, um 4 pró­sent á Vest­ur­landi, um 3,5 pró­sent á Suð­ur­landi og um 2,4 pró­sent á Norð­ur­landi eystra, segir á vef Vinnu­mála­stofn­un­ar.

Flestum sagt upp í mars

Karl Sig­urðs­son, sér­fræð­ingur hjá Vinnu­mála­stofn­un, segir í sam­tali við Kjarn­ann að hóp­upp­sögnum hafi farið fjölg­andi und­an­farin ár.

„Það voru um 700 til 800 sem skráðu sig hjá okkur eftir gjald­þrot WOW air,“ segir hann en þeim hefur fækkað smám saman sem eru á skrá síð­ustu mán­uði.

Sex til­kynn­ingar um hóp­upp­sagnir bár­ust Vinnu­mála­stofnun í mars á síð­asta ári þar sem 473 starfs­mönnum var sagt upp störf­um.

Tvær upp­sagnir voru í starf­semi tengdri flutn­ingum og geymslu, þar sem 328 manns var sagt upp störf­um, þar af 315 hjá Air­port Associ­ation, en sumum þeirra sem sagt var upp þar hefur verið boðin end­ur­ráðn­ing á öðrum kjör­um. Þetta kom fram hjá Vinnu­mála­stofnum í apríl síð­ast­liðn­um.

Hinar upp­sagn­irnar koma úr fjórum atvinnu­grein­um; 46 manns var sagt upp í ferða­þjón­ustu, 37 í fram­leiðslu, 32 í bygg­inga­starf­semi og 30 í sér­fræði­legri, vís­inda­legri og tækni­legri starf­semi. Flestar hóp­upp­sagnir bár­ust frá fyr­ir­tækjum á Suð­ur­nesjum eða 347 og 126 á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Hóp­upp­sagn­irnar komu til fram­kvæmda á tíma­bil­inu maí til júlí á síð­asta ári. Upp­sagnir hjá Wow air og aðrar upp­sagnir vegna gjald­þrota eru ekki taldar með í þessum hóp­upp­sögn­um, sam­kvæmt Vinnu­mála­stofn­un.

Karl segir að ef ekki hefði verið þessi hóp­upp­sögn hjá Air­port Associ­ation þá hefðu hóp­upp­sagnir á síð­asta ári verið á pari við árið áður – og jafn­vel færri.

Vona að botn­inum verði náð í vetur

Aðspurður hvernig þau hjá Vinnu­mála­stofnun sjái kom­andi ár fyrir sér þá segir Karl að það sé erfitt að spá fyrir um hóp­upp­sagn­ir. Þó telur hann að almennt séð muni atvinnu­á­stand versna umfram árs­tíða­sveiflur á næst­unni. Það eigi sér­stak­lega við ef snarpur sam­dráttur verði í ferða­þjón­ustu þar sem mikið yrði um hag­ræð­ing­ar­að­gerð­ir.

„Við von­umst hins vegar til þess að botn­inum verði náð að liðnum vetri,“ segir hann og bætir því við að þau hjá Vinnu­mála­stofnun hafi vit­neskju um að stór fyr­ir­tæki í flug­geir­an­um, á borð við Icelandair og Air­port Associ­ation, muni halda áfram að ráða fólk. Þá fari þetta allt eftir eft­ir­spurn­inni eftir ferða­mönn­um.

Gjald­þrot ekki með í hóp­upp­sögnum

Alls var 111 fast­ráðnum starfs­­­mönnum WOW air sagt upp störfum í des­em­ber árið 2018 og náðu upp­­­sagnir starfs­­­manna þvert á fyr­ir­tæk­ið. Þá hafði Vinn­u­­mála­­stofnun ekki fengið jafn fjöl­­mennar hóp­­upp­­sagnir síðan 2009 þegar um 600 manns var sagt upp í tveimur hóp­­upp­­­sögnum hjá Ístaki hf.

WOW air varð síðan gjald­þrota þann 28. mars á síð­asta ári og þá misstu 1.100 starfs­menn flug­fé­lags­ins störf sín. Það er þó ekki inn í tölum Vinnu­mála­stofn­unar þar sem gjald­þrot eru ekki talin með í hóp­upp­sögn­um, að sögn Karls.

Þrot WOW air skilur eftir millj­arða­kostnað

Stór liður sem hefur áhrif á rík­is­rekstur um þessar mundir er einmitt aukin kostn­aður vegna hærra atvinnu­leysis og greiðslna úr Ábyrgð­ar­sjóði launa, aðal­lega vegna gjald­þrots WOW air sem hefur aukið veru­lega kostnað vegna beggja liða. Atvinnu­leysi stefnir í að verða 3,5 pró­sent í ár, en var 2,4 pró­sent að með­al­tali í fyrra.

Í frum­varpi til fjár­auka­laga sem sam­þykkt var í des­em­ber síð­ast­liðnum var lagt til að fjár­heim­ild til mála­flokks­ins yrði aukin um 7,6 millj­arða króna. Af þeirri upp­hæð var gert ráð fyrir að tæp­lega 6,3 millj­arðar króna færi í að mæta auknum útgjöldum Atvinnu­leys­is­trygg­inga­sjóðs á síð­asta ári. Þá var farið fram á að tæp­lega 1,3 millj­arðar króna færu til Ábyrgð­ar­sjóðs launa til að mæta auknum útgreiðslum vegna gjald­þrota fyr­ir­tækja á árinu.

Hvað er hópuppsögn?

Í lögum um hóp­upp­sagnir er kveðið á um að þau gildi um upp­sagnir atvinnu­rek­anda á fast­ráðnum starfs­mönnum af ástæðum sem ekki tengj­ast hverjum þeirra um sig, þegar fjöldi starfs­manna sem sagt er upp á þrjá­tíu daga tíma­bili er:

  • að minnsta kosti 10 starfs­menn í fyr­ir­tækjum sem venju­lega hafa fleiri en 20 og færri en 100 starfs­menn í vinnu
  • að minnsta kosti 10% starfs­manna í fyr­ir­tækjum sem venju­lega hafa hið minnsta 100 starfs­menn, en færri en 300 starfs­menn í vinnu
  • að minnsta kosti 30 starfs­menn í fyr­ir­tækjum sem venju­lega hafa 300 starfs­menn eða fleiri í vinnu.

Við útreikn­ing á fjölda þeirra sem sagt er upp sam­kvæmt 1. máls­grein skal litið á upp­sögn ráðn­ing­ar­samn­ings ein­stakra starfs­manna sem jafn­gilda hóp­upp­sögnum að því til­skildu að um minnst fimm upp­sagnir sé að ræða.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent