Pen­inga­stefnu­nefnd Seðla­banka Íslands hefur lækkað meg­in­vexti sína, oft kall­aðir stýri­vext­ir, úr 3,0 pró­sentum í 2,75 pró­sent. Sumir grein­ing­ar­að­ilar höfðu búist við þessu skrefi, en almennt var talið að vöxtum yrði haldið óbreytt­u­m. 

Alls hafa stýri­vextir því  lækkað um 1,75 pró­­sent­u­­stig frá því í maí síð­­ast­liðnum þegar yfir­­stand­andi vaxta­­lækk­­un­­ar­­ferli hófst. ­­Skömmu áður, í apr­íl, höfðu hinir svoköll­uðu lífs­kjara­­samn­ingar verið und­ir­­rit­að­­ir. Hluti af því sam­komu­lagi var að skipa sér­­staka for­­send­u­­nefnd, sem í sitja þrír full­­trúar atvinn­u­rek­enda og þrír full­­trúar verka­lýðs­hreyf­­ing­­ar­inn­­ar, til að fylgj­­ast með hvort að for­­sendur samn­ing­anna væru að halda. Ein slík for­­senda var lækkun stýri­­vaxta, sem þá voru 4,5 pró­­sent. 

Ekki var til­­­greint sér­­stak­­lega um það opin­ber­­lega hversu mikið vext­irnir þyrftu að lækka til að for­­sendur héldu en Kjarn­inn greindi frá því 4. apríl síð­­ast­lið­inn að gert hafi verið hlið­­­ar­­­sam­komu­lag, svo­­­kallað „skúffu­­­sam­komu­lag“ sem er ekki hluti af opin­berum kjara­­­samn­ingi, sem fól í sér að vextir yrðu að lækka um 0,75 pró­­­sent­u­­­stig fyrir sept­­­em­ber 2020, þegar fyrsta end­­­ur­­­skoðun sér­­­stakrar for­­­send­u­­­nefndar mun eiga sér stað, til að kjara­­­samn­ingar hald­i. 

Vext­irnir voru búnir að lækka niður um það í júní 2019, 15 mán­uðum áður en fyrsta end­­ur­­skoð­unin mun eiga sér stað, og hafa haldið áfram að lækka síð­­­an. 

Minni hag­vöxtur í ár en áður var talið

Í til­kynn­ingu frá Seðla­bank­anum vegna þessa segir að vís­bend­ingar séu um að hag­vöxtur í fyrra hafi verið heldur meiri en áður var talið en horfur fyrir þetta og næsta ár versni sam­kvæmt nýrri þjóð­hags­spá Seðla­bank­ans sem birt er í febr­ú­ar­hefti Pen­inga­mála. Þar er gert ráð fyrir að hag­vöxtur verði ein­ungis 0,8 pró­sent í ár en í nóv­em­ber­spá bank­ans var búist við 1,6 pró­sent vexti. Lak­ari horfur megi fyrst og fremst rekja til erf­ið­ari stöðu útflutn­ings­at­vinnu­greina og versn­andi fjár­mögn­un­ar­skil­yrða inn­lendra fyr­ir­tækja.

Í til­kynn­ing­unni er rakið að verð­bólga hafi minnk­aði hratt er leið á síð­asta ár og var komin í verð­bólgu­mark­mið á síð­asta fjórð­ungi árs­ins. „Hún hélt áfram að minnka í jan­úar og var 1,7 pró­sent sem er minnsta verð­bólga sem mælst hefur síðan haustið 2017. Und­ir­liggj­andi verð­bólga hefur einnig minnkað og er nú við verð­bólgu­mark­mið eins og flestir mæli­kvarðar á verð­bólgu­vænt­ing­ar. Sam­kvæmt nýrri spá Seðla­bank­ans verður verð­bólga minni en spáð var í nóv­em­ber og verður undir mark­miði á meg­in­hluta spá­tím­ans.“

Seðla­bank­inn segir að pen­inga­stefnan muni á næst­unni ráð­ast af sam­spili þró­unar efna­hags­um­svifa ann­ars vegar og verð­bólgu og verð­bólgu­vænt­inga hins veg­ar.