Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsráðherra segir að ríkisstjórnin geri ráð fyrir því að hafa gott samstarf við bankana í landinu og að hún sé „byrjuð í samtali við þá.“ Reyna muni á alls kyns álitaefni. Þetta kom fram í máli ráðherrans í viðtali á Bítinu á Bylgjunni í morgun.
Hann segir að eitt af því sem þau í ríkisstjórninni heyri frá fjármálafyrirtækjum almennt sé að þau vilji hjálpa sínum viðskiptavinum en vilji þó ekki fá önnur fjármálafyrirtæki „í bakið,“ til að mynda ef þau séu að gefa greiðslufresti og sýna erfiðri stöðu skilning þá megi ekki önnur fjármálafyrirtæki ráðast á þann viðskiptavin ef eitthvað annað sé í gangi.
„Þetta kann að hljóma mikið eins og í frumskóginum en það þarf að vera eitthvað samkomulag og skapa traust milli manna og það er vandasamt að gera það því þetta eru aðilar sem eru að keppa á fjármálamarkaði og annað. En við viljum styðja menn í að skapa samræmdar reglur þannig að – eftir því sem hægt er með þessar fordæmalausu aðstæður – hægt sé að veita skjót svör,“ segir ráðherrann.
Ríkissjóður gæti verði rekinn með hundrað milljarða króna halla á þessu ári
Þá kemur fram í máli Bjarna að ríkissjóður geti verið rekinn með hundrað milljarða króna halla á þessu ári en mikilvægt sé að fólk haldi störfum sínum og miða aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna heimsfaraldursins sem nú geisar að því að miklu leyti.
Ráðherrann segir að með því að halda aftur af atvinnuleysi, með tilheyrandi kostnaði fyrir ríkið, sé hægt að takmarka tap ríkisins til lengri tíma. Án aðgerða verði ríkið og Ísland fyrir gríðarlegum skelli. Hann bendir á að skellurinn verði reyndar vondur hvað sem öðru líður.
Hann segir að atvinnuleysi geti rokið upp í átta prósent og að fjöldi fyrirtækja geti farið í þrot. „Þess vegna segi ég, að við þurfum að stíga stór skref núna. Við þurfum að koma af fullum krafti inn í þessa mynd. Vegna þess að frá okkar bæjardyrum séð, sem erum að halda utan um ríkisfjármálin, þá er það í rauninni mesta tjónið sem getur orðið. Að þetta raungerist.“
Reyna að létta undir með ýmsum aðgerðum
Bjarni segir enn fremur að yfirvöld vinni að mörgum leiðum til að létta undir með hagkerfinu og almenningi. „Það sem mér finnst kannski skipta mestu er að fólk skilji er að við getum reynt að létta undir með svo margvíslegum aðgerðum. Þetta er ekki bara hlutverk þingsins heldur er auðvitað Seðlabankinn með stórt hlutverk,“ segir hann.
Hann vill þannig „auka súrefni þarna úti, þegar það verður súrefnisskortur í fjármálakerfinu, það er að segja hjá fyrirtækjunum. Vegna þess að tekjurnar falla. Þær eru að falla sums staðar um 50 prósent og jafnvel meira. Geta fallið 70, 80 prósent í einstaka tilvikum. Mögulega meira en það meira að segja.“ Í þessu ástandi þurfi slík fyrirtæki stuðning.
Trúir því að Seðlabankinn muni lækka vexti enn frekar
Bjarni segist hafa trú á því að Seðlabankinn muni lækka vexti frekar og hleypa þannig meira súrefni í kerfið og auðvelda bönkum að styðja sína viðskiptamenn.
„Við erum á hinum kantinum og erum að segja við fyrirtæki að við skulum taka hluta af launakostnaðinum. Það gerum við með þessar hlutastarfaleið, þar sem að fyrirtæki geta sagt upp starfshlutfalli 50 prósent og haldið starfsmönnum hjá sér á 50 prósent launum á meðan þeir eiga rétt á því að fá greiðslur úr Atvinnuleysistryggingasjóðnum fyrir bróðurpartinum af mismuninum,“ segir hann.
Bjarni segir að fólk með 650 þúsund og minna muni fá um það bil 90 prósent af upphæðinni. Hann tekur þó fram að það sé gróf ágiskun. Frumvarp sé enn til meðferðar á þinginu.
Hann segir að sömuleiðis þurfi að grípa einyrkja og verktaka með sama kerfi en þeir þurfi að uppfylla ákveðin skilyrði.
„Ég held það sé samt engin ein leið jafn stór og mikilvæg og sú að styðja fyrirtækin í að halda fólki hjá sér á launum og taka hluta af laununum. Þetta er mjög sniðug aðferð,“ segir Bjarni.
