Vinnumálstofnun hafði borist alls 9.670 umsóknir um skert starfshlutfall klukkan 14:00 í gær, en Alþingi samþykkti á föstudag frumvarp Ásmundar Einars Daðasonar, félags- og barnamálaráðherra, um rétt til greiðslu atvinnuleysisbóta samhliða minnkuðu starfshlutfalli vegna tímabundins samdráttar í starfsemi vinnuveitenda, svokallaða hlutastarfaleið. Frá þessu er greint á vef Stjórnarráðsins í dag.
Þá kemur fram að flestar umsóknir sem hafa borist miði við að minnka starfshlutfall um hámarkið, en samkvæmt lögunum getur fólk sem verið hefur í fullu starfi farið niður í allt að 25 prósenta starfshlutfall og átt rétt á bótum. Hafi starfsmaður verið með 400 þúsund krónur eða minna í laun fyrir 100 prósent starf fær hann skerðinguna að fullu bætta.
„81 prósent þeirra sem sótt hafa um úrræðið eru íslenskir ríkisborgarar, 8 prósent eru pólskir ríkisborgarar og um 11 prósent er af öðru þjóðerni. Þetta er svipuð dreifing og á íslenskum vinnumarkaði í heild. Meira en helmingur umsækjenda, eða yfir 5000 manns, kemur úr ferðaþjónustutengdum greinum, flestir úr flugrekstri, gisti- og veitingaþjónustu,“ segir á vef stjórnvalda.
Enn fremur segir að alls hafi 48 fyrirtæki samið um minnkað starfshlutfall við fleiri en 20 starfsmenn. Þrjú fyrirtæki hafi samnið um minnkað starfshlutfall við 100 starfsmenn eða fleiri.
Ásmundur Einar Daðason, félags-og barnamálaráðherra, segir það vera gríðarlega mikilvægt að sporna við miklu atvinnuleysi í kjölfar COVID-19 faraldursins. „Markmið okkar með þessari lagasetningu er að stuðla að því að vinnuveitendur haldi ráðningarsambandi við starfsmenn sína eins og frekast er unnt. Lögin eru tímabundin og gilda út maí en við erum tilbúin að bregðast frekar við ef þess verður þörf,” segir hann í tilkynningunni.
Með öllu óviðunandi að fyrirtæki reyni að nýta sér aðstæður starfsmanna
Kjarninn greindi frá því í morgun að dæmi væru um að atvinnurekendur hefðu lækkað starfshlutfall starfsmanna en krafist vinnuframlags umfram hið nýja hlutfall. Þetta kom fram í tilkynningu frá BSRB en ábendingar um þetta hafa borist BHM og BSRB, sem og aðildarfélögum bandalaganna, að því er fram kemur í sameiginlegri yfirlýsingu frá bandalögunum tveimur.
„Þetta gengur þvert gegn lagabreytingum sem Alþingi gerði nýverið til að auðvelda atvinnurekendum að halda starfsfólki og koma í veg fyrir uppsagnir vegna þeirra aðstæðna sem skapast hafa af völdum COVID-19 heimsfaraldursins,“ segir í tilkynningunni.
Þá kemur fram að atvinnurekendur geti nú lækkað starfshlutfall allt niður í 25 prósent og geti starfsfólkið fengið hlutfallslegar atvinnuleysisbætur á móti. Óheimilt sé að krefjast vinnuframlags frá starfsfólki umfram hið nýja starfshlutfall, enda komi lækkun á því til vegna samdráttar í þjónustu fyrirtækja og fækkun verkefna.
BHM og BSRB hvetja stjórnendur fyrirtækja og stofnana til að fara í einu og öllu eftir lögunum og munu bregðast hart við ábendingum um brot. Þá minna heildarsamtökin á að þessum lagaheimildum er ætlað að hafa jákvæð áhrif á vinnumarkaði á þessum erfiðu tímum. Þegar þessum tímabundnu þrengingum lýkur munu fyrirtækin þurfa aftur á sínum starfsmönnum að halda í hærra starfshlutfalli.
Það sé með öllu óviðunandi að fyrirtæki reyni að nýta sér aðstæður starfsmanna sem eru að leggja sitt af mörkum til að vinnustaðurinn komist í gegnum tímabundna erfiðleika með því að taka á sig kjaraskerðingu.
