Losun gróðurhúsalofttegunda á beinni ábyrgð Íslands dróst saman um 0,3 prósent á milli áranna 2018 og 2019, að því er fram kemur á vef Umhverfisstofnunar í dag.
Um er að ræða bráðabirgðaniðurstöður losunar gróðurhúsalofttegunda á beinni ábyrgð Íslands fyrir árið 2019. Þetta er nýmæli, samkvæmt stofnuninni, því fram til þessa hafa losunartölur verið gefnar út tveimur árum eftir að losunin á sér stað, þegar þeim er skilað inn til Rammasamnings Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar.
Samkvæmt bráðabirgðaniðurstöðunum dróst losun vegna urðunar saman um 10 prósent milli áranna 2018 og 2019. Losun frá vegasamgöngum dróst saman um 2 prósent á þessum sama tíma og segir á vef Umhverfisstofnunar að það sé í fyrsta skipti frá 2014 sem sjá megi samdrátt í þessum flokki.
Losun frá jarðvarmavirkjunum jókst hins vegar um 5 prósent á tímabilinu. Losun frá iðnaðarferlum og efnanotkun jókst umtalsvert en sú losun er að stærstum hluta annars eðlis, þ.e. vegna kælimiðla sem hafa 7 ára líftíma og því er losun þeirra í beinu samhengi við innflutning þeirra 7 árum áður, samkvæmt stofuninni.
Íslandi hefur náð 6,7% af þeim 29% sem stefnt er að 2030
Með Parísarsáttmálanum hafa Íslendingar skuldbundið sig til að ná 29 prósent samdrætti í losun á beinni ábyrgð Íslands árið 2030, miðað við losun ársins 2005. Bráðabirgðaniðurstöðurnar benda til þess að Íslandi hafi nú náð 6,7 prósentum af þeim 29. Stefnt er að a.m.k. 35 prósent samdrætti árið 2030 samkvæmt aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar. Bráðabirgðatölurnar ná ekki yfir losun sem fellur undir viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir (ETS) né losun og kolefnisbindingu sem tengist landnotkun, breyttri landnotkun og skógrækt (LULUCF), að því er fram kemur hjá Umhverfisstofnun.
Helstu breytingar í losun milli áranna 2018 og 2019 eru:
- Losun frá vegasamgöngum dróst saman um 2 prósent milli áranna 2018 og 2019, og er það í fyrsta skipti sem sjá má samdrátt í þessum flokki síðan 2014.
- Losun frá jarðvarmavirkjunum jókst um 5 prósent. Þessi aukna losun er ekki vegna aukinnar framleiðslu heldur tengist hún breyttum framleiðsluskilyrðum.
- Losun frá kælimiðlum (F-gösum) jókst umtalsvert eða um 25 prósent milli 2018 og 2019. Helsta ástæðan fyrir því er að árið 2012 var mikið flutt inn af kælimiðlum sem m.a. eru notaðir á fiskiskipum, og þar sem að gert er ráð fyrir 7 ára líftíma á búnaðinum, þá er losunin vegna þeirra að miklu leyti að koma fram árið 2019. Þess ber þó að geta að: Árið 2013 var minna flutt inn af kælimiðlum en árið 2012, því er viðbúið að samdráttur í losun vegna kælimiðla muni verða milli áranna 2019 og 2020.
- Innflutningur kælimiðla dróst talsvert saman milli áranna 2018 og 2019 og mun sá samdráttur í losun koma fram sjö árum seinna.
- Losun frá landbúnaði dróst saman um 2,5 prósent vegna færri húsdýra.
- Losun vegna urðunar dróst saman um 10 prósent og er það aðallega vegna aukinnar metansöfnunar á Íslandi.
Umhverfisstofnun tekur sérstaklega fram að mikilvægt sé að hafa í huga að tölurnar sem um ræðir séu bráðabirgðaniðurstöður. Þær geti tekið breytingum áður en endaleg skil til Rammasamnings Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar verða þann 15. apríl 2021. Niðurstöður gefi engu að síður vísbendingu um þróun losunar á Íslandi. Umhverfisstofnun stefnir að birtingu ítarlegri talna fyrir lok árs.
