Fjár­mála- og efna­hags­ráðu­neytið hefur áform um að leggja fram frum­varp um ný heild­ar­lög um gjald­eyr­is­mál. Drög að frum­varp­inu hafa verið birt í sam­ráðs­gátt stjórn­valda. 

Á meðal þess sem þar kemur fram er að lög um með­ferð krónu­eigna sem háðar eru sér­stökum tak­mörk­un­um, og sett voru árið 2016, verða felld úr gildi. Þau lög settu sér­staka bindi­skyldu á skulda­bréfa­markað og hávaxtainn­stæður í íslenskum krónum sem hafði það mark­mið að koma í veg fyrir að krónu­eignir í eigu erlendra sjóða myndu flæða út úr land­inu eftir losun hafta. Bind­ing­ar­hlut­fallið var upp­haf­lega 40 pró­sent en var lækkað niður í 20 pró­sent í nóv­em­ber 2018, og loks fært niður í 0 pró­sent í mars 2019. 

Eftir það gátu aflandskrónu­eig­endur losað um allar aflandskrónu­eignir sínar hér­lend­is, en fyrir stærstan hóp þeirra felur sú losun í sér kaup á erlendum gjald­eyri sem hægt er að flytja á erlendan banka­reikn­ing. Þeir aflandskrónu­eig­endur sem vilja áfram fjár­festa hér á landi þurfa því að flytja gjald­eyri aftur til lands­ins og skipta í krónur til að fjár­festa á nýjan leik. 

Í frum­varps­drög­unum segir að í því felist ein­hver við­skipta­kostn­að­ur. „Við brott­fall laga nr. 37/2016 verða engar tak­mark­anir á aflandskrónu­eignum eða ráð­stöfun þeirra og renna aflands- og álands­mark­aður því saman í einn mark­að.“

Seðla­bank­inn getur áfram sett höft

Til stendur að leggja frum­varpið fram í jan­úar næst­kom­andi. Til­gangur þess er, líkt og áður sagði, að setja ný heild­ar­lög um gjald­eyr­is­mál. Efni þess er að uppi­stöðu í sam­ræmi við efni gild­andi laga. Í sam­ráðs­gátt­inni kemur fram að fram­setn­ingin hafi þó verið tekin til gagn­gerar end­ur­skoð­unar „með það að mark­miði að lögin verði aðgengi­legri og hug­taka­notkun upp­færð til sam­ræmis við alþjóð­legar skuld­bind­ingar Íslands og þá þróun sem hefur átt sér stað frá gild­is­töku núgild­andi laga.“

Í frum­varp­inu er lagt til að áréttuð verði meg­in­reglan um að gjald­eyr­is­við­skipti, fjár­magns­hreyf­ingar á milli landa og greiðslur á milli landa skuli vera frjáls, nema annað leiði af lög­um. „Gert er ráð fyrir að grípa megi til ráð­staf­ana sem fela í sér und­an­tekn­ingar frá meg­in­regl­unni í þeim til­gangi að standa vörð um efna­hags­legan stöð­ug­leika eða fjár­mála­stöð­ug­leika. Í frum­varp­inu er að finna ákvæði sem lýsa þeim ráð­stöf­unum sem Seðla­bank­inn getur gripið til í því skyni að fyr­ir­byggja óstöð­ug­leika. Um er að ræða úrræði af tvennum toga: ann­ars vegar fyr­ir­byggj­andi stjórn­tæki á sviði þjóð­hags­var­úðar og hins vegar vernd­un­ar­ráð­staf­anir (höft) við sér­stakar aðstæð­ur.“

Umsagn­ar­frestur þeirra sem vilja skila inn slíkum um drögin er til 13. nóv­em­ber.