Creditinfo hefur ákveðið að veita öllum viðskiptavinum sínum aðgang að skönnuðum frumritum af ársreikningum að kostnaðarlausu. Áfram verður tekið gjald af innslegnum eintökum (990 krónur), ársreikingaskýrslum (3.190 krónur) og fleiri vörum sem unnar eru upp úr ársreikningum fyrirtækja.
Samkvæmt verðskrá Creditinfo verður einnig áfram rukkað fyrir til dæmis skönnuð skjöl, sem eru samþykktir, stofnskjöl og önnur sem innihalda upplýsingar um breytingar hjá fyrirtækjum. Fyrir hverja slíka pöntun þarf að greiða 1.820 krónur.
Frá byrjun árs hefur verið hægt að nálgast ársreikninga íslenskra fyrirtækja án endurgjalds, en lög þess efnis tóku gildi um síðastliðin áramót.
Hægt er að nálgast alla ársreikninga í fyrirtækjaskrá ríkisskattstjóra með því að smella á körfu við hliðina á ársreikningi valins félags líkt og sést á mynd hér að neðan.
Þegar ársreikningur er valinn þarf svo að smella á gráan kassa sem myndast efst á síðunni og stendur „Karfa“ á.
Frumvarpið til laganna var flutt af Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð Gylfadóttur, nýsköpunar- og ferðamálaráðherra, en Björn Leví Gíslason þingmaður Pírata hefur endurtekið flutt sambærileg frumvörp á síðustu þremur árum þar sem afnám gjaldtöku á upplýsingum úr ársreikningum var lagt til.
Dó í nefnd og mótmælt af Creditinfo
Björn Leví flutti frumvarp um afnám gjaldtöku fyrir aðgang að ársreikningum í september árið 2017 og svo aftur í desember sama ár. Það frumvarp fór í fyrstu umræðu í efnahags- og viðskiptanefnd sem kallaði eftir umsögnum um málið, en rataði svo aldrei þaðan.
Ríkisskattsstjóri líka á móti
Embætti ríkisskattstjóra skrifaði einnig umsögn um frumvarpið og sagði það kippa fótum undan rekstri þess. Enn fremur líkti embættið afnámi gjaldtökunnar við það að gera aðgang að söfnum landsins ókeypis.
Ríkisskattstjóri sagði að ef fyrirhugaðar lagabreytingar fram að ganga þá væri æskilegt að veitt yrði heimild til að setja reglugerð um afmörkun þeirra upplýsinga sem veita ætti gjaldfrjálst aðgengi að og framkvæmd hins rafræna aðgengis. „Hvort heldur átt er við einstakar uppflettingar almennings eða aðgang fyrirtækja að gagnagrunnum eða afritun einstakra skráa vegna úrvinnslu upplýsinga.“
Þórdís Kolbrún með nýtt frumvarp
Björn Leví endurflutti sama frumvarpið þrisvar sinnum á árunum 2017-2019, en það komst aldrei úr nefnd. Í apríl í fyrra, rúmu hálfu ári eftir þriðja endurflutning Björns Levís kom Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, nýsköpunar- og ferðamálaráðherra, svo fram með eigið frumvarp sem sneri að ársreikningum og endurskoðun á þeim, en í því var lagt til að aðgengi að ársreikningum yrði gjaldfrjálst. Frumvarpið var samþykkt í fyrrasumar, en lögin tóku gildi við upphaf þessa árs.
Aðgengilegt í nágrannalöndum
Líkt og Kjarninn benti fyrst á fyrir þremur árum síðan eru upplýsingar um fyrirtæki aðgengilegar almenningi í nágrannalöndum Íslands. Þar eru starfsræktar sérstakar vefsíður þar sem hægt er að nálgast grunnupplýsingar um fyrirtæki á borð við eigendur, stjórnendur og lykiltölur úr rekstri fyrirtækjanna.
Vefsíðan Allabolag í Svíþjóð þjónar til að mynda þessum tilgangi, en þar er að finna helstu upplýsingar um fyrirtæki þar í landi. Hægt er að nálgast grunnupplýsingar án kosnaðar en ef þörf er á þá er hægt að greiða fyrir frekari upplýsingar. Samkvæmt síðunni er hún uppfærð daglega með upplýsingum frá yfirvöldum þar í landi.
Sambærilegar síður eru í Danmörku og Noregi, þar sem hægt er að fletta upp grunnupplýsingum um dönsk og norsk fyrirtæki.
