Aðeins 1279 manns, eða þrjú pró­sent aldr­aðra, hafa beinan ávinn­ing af því að tvö­falda frí­tekju­mark atvinnu­tekna úr 100 þús­und krónum í 200 þús­und krón­ur. Af þessum þremur pró­sentum sem breyt­ingin gagn­ast eru tveir þriðju karl­ar. Þetta er meðal þess sem fram kemur í minn­is­blaði félags­mála­ráðu­neyt­is­ins fyrir efna­hags- og við­skipta­nefnd Alþingi

Í fjár­laga­frum­varp vegna árs­ins 2022 sem kynnt var í byrjun des­em­ber kemur fram að setja á 540 millj­­­ónir króna í að tvö­­­falda frí­­­tekju­­­mark atvinn­u­­­tekna hjá elli­líf­eyr­is­þegum úr 100 þús­und í 200 þús­und krón­­ur. Minn­is­blaðið var unnið að ósk Jóhanns Páls Jóhanns­son­ar, þing­manns Sam­fylk­ing­ar­inn­ar, sem óskaði eftir því á fundi efna­hags- og við­skipta­nefndar í síð­ustu viku. Fór hann fram á að í minn­is­blað­inu kæmi fram hver ábat­inn af tvö­földun frí­tekju­marks upp í 200 þús­und krónur dreif­ist eftir tekju­tí­undum og kyni. Hann hefur jafn­framt lagt fram fyr­ir­spurn til fjár­mála- og efna­hags­ráð­herra varð­andi mál­ið.

Kostn­aður rík­is­sjóðs við tvö­földun frí­tekju­marks atvinnu­tekna er áætl­aður um 560 millj­ónir króna og nýtur tekju­hæsta tíundin mests ávinn­ings af breyt­ing­unni en tvö­föld­unin hefur lítil sem engin áhrif hjá fyrstu sjö tekju­tí­und­un­um.

Tvö­földun almenna frí­tekju­marks­ins gagn­ast 89 pró­sentum aldr­aðra

Í minn­is­blað­inu er einnig tekið saman áhrif tvö­földun á almenna frí­tekju­mark­inu úr 25.000 krónum í 50.000 krónur en það myndi dreifast jafnar milli kynja og skila sér betur til lág­tekju- og milli­tekju­hópa. Kostn­aður rík­is­sjóðs við þá aðgerð er áætl­aður um 5 millj­arðar króna og tal­inn gagn­ast um 35 þús­und ein­stak­lingum eða 89 pró­sent aldr­aðra sem eru á skrá Trygg­inga­stofnun rík­is­ins. Aðgerðin dreif­ist á allar tekju­tí­undir og kynja­skipt­ing í sam­ræmi við kynja­skipt­ingu þýð­is­ins. Hæsta tíundin fær hlut­falls­lega minnsta ávinn­ing­inn.

„Hækkun frí­tekju­marks atvinnu­tekna er besta mál en hitt er miklu brýnna. Verði frí­tekju­mark atvinnu­tekna hjá eldra fólki hækkað er auð­vitað lág­marks­krafa að frí­tekju­mark atvinnu­tekna hjá öryrkj­um, sem hefur staðið í stað í ára­tug, hækki með sama hætti strax um ára­mót­in,“ segir Jóhann Páll í færslu á Face­book þar sem hann vekur athygli á minn­is­blað­inu.

Jóhann Páll bendir á að með því að hækka frí­tekju­mark atvinnu­tekna aldr­aðra en láta almenna frí­tekju­markið óhreyft verði frí­tekju­mark atvinnu­tekna átta sinnum hærra heldur en það frí­tekju­mark sem tekur til líf­eyr­is­tekna eftir ára­mót. „Ég hef gagn­rýnt þessa for­gangs­röðun harð­lega og bent á að með þessu er m.a. fólk sem hefur unnið erf­ið­is­vinnu, getur ekki unnið lengur og treystir á greiðslur úr líf­eyr­is­sjóði látið sitja eft­ir,“ segir Jóhann Páll í færslu sinni á Face­book.