Við­ræður aðild­ar­ríkja að samn­ingnum um Evr­ópska efna­hags­svæðið (EES), Íslands, Nor­egs og Liechten­stein, við Evr­ópu­sam­bandið vegna greiðslna í Þró­un­ar­sjóð EFTA eru í hnút. Greiðsl­urnar eru stærsta fjár­hags­lega skuld­bind­ingin sem ríkin greiða til Evr­ópu­sam­bands­ins vegna samn­ings­ins og eru oft kall­aðar aðgöngu­mið­inn að innri mark­aði Evr­ópu. Heim­ildir Kjarn­ans herma að full­trúar Evr­ópu­sam­bands­ins hafi farið fram á allt að þriðj­ungs­hækkun á fram­lögum í sjóð­inn. Hvorki íslensk né norsk stjórn­völd hafa viljað upp­lýsa hversu háar kröf­urnar eru. Það hefur Evr­ópu­sam­bandið ekki heldur vilj­að.

Ísland greiddi 4,9 millj­arða króna í sjóð­inn á árunum 2009–2014 og miðað við áætl­aðar kröfur Evr­ópu­sam­bands­ins ættu greiðslur okkar að hækka um rúm­lega einn og hálfan millj­arð króna á næstu fimm árum. EFTA-­ríkin þrjú sem greiða í sjóð­inn hafa hafnað þessum kröfum og sagt þær óraun­hæf­ar. Ekk­ert þeirra er til­búið að taka á sig hækk­anir af þess­ari stærð­argráðu.

[em­bed]htt­p://issu­u.com/kjarn­inn/docs/2014_09_04/14[/em­bed]

Samn­ing­ur­inn runn­inn út

Samið er til fimm ára í senn um fram­lög­in. Síð­ast náði sam­komu­lagið yfir tíma­bilið frá 1. maí 2009 til 30. apríl 2014. Það sam­komu­lag er því á enda runn­ið. Við­ræð­urnar um það sam­komu­lag voru fjarri því að vera dans á rós­um. Þær gengu raunar það erf­ið­lega að ekki samd­ist fyrr en tæpu ári eftir að fyrra sam­komu­lag var útrunn­ið, eða á fyrri hluta árs 2010. Þá var samið um að fram­lög Íslands, Nor­egs og Liechten­stein myndu hækka um 33 pró­sent á milli tíma­bila en að tvö síð­ar­nefndu ríkin myndu taka meiri­hluta hækk­un­ar­innar á sínar herðar vegna þeirrar stöðu sem var uppi í íslensku efna­hags­lífi eftir banka­hrunið haustið 2008. Heim­ildir Kjarn­ans herma að kröfur Evr­ópu­sam­bands­ins um hækkun séu af sam­bæri­legri stærð­argráðu og um samd­ist síð­ast.