„Í raun hafa Hér­aðs­vötnin verið eitt sterkasta flagg Vinstri-grænna og ann­arra nátt­úru­vernd­ar­sinna í nátt­úru­vernd­ar­mál­u­m,“ segir Jón Bjarna­son, fyrr­ver­andi þing­maður og ráð­herra Vinstri hreyf­ing­ar­innar græns fram­boðs. „Vernd jök­ulsánna í Skaga­firði og ann­arra dýr­mætra nátt­úru­vætta lands­ins var eitt af þeim mála¬sviðum sem Vg var stofnað um í upp­hafi.“

Í með­förum verk­efn­is­stjórnar þriðja áfanga ramma­á­ætl­unar var vernd­ar­gildi vatna­svæða Hér­aðs­vatna metið eitt það mesta á land­inu og lagði hún til að virkj­ana­kostir sem þar voru fyr­ir­hug­aðir færu í vernd­ar­flokk áætl­un­ar­inn­ar. Í þeim flokki eru þeir í þings­á­lykt­un­ar­til­lögu sem lögð hefur ítrekað verið fram á Alþingi frá árinu 2016 en eru færðir í bið­flokk sam­kvæmt breyt­inga­til­lögum meiri­hluta umhverf­is- og sam­göngu­nefndar sem skil­aði áliti sínu í síð­ustu viku. Greidd verða atkvæði um málið á Alþingi í dag, á síð­asta degi þings­ins.

Í grein sem Jón ritar í Morg­un­blaðið í dag, „með djúpri hryggð í hjarta“ í „nafni bar­átt­unnar fyrir friðun Jök­ulsánna“ eins og hann orðar það, rifjar hann upp að það hafi verið öfl­ugur þing­manna­hóp­ur, m.a. með núver­andi for­sæt­is­ráð­herra inn­an­borðs, sem flutti ítrekað til­lögur um friðun Jök­ulsánna í Skaga­firði. „Það kemur því sorg­lega á óvart að nú skuli rík­is­stjórn undir for­ystu VG hafa kúvent í nátt­úru­vernd­ar­málum og sett friðun Jök­ulsánna í Skaga­firði í upp­nám. Faðm­lög og dýrar yfir­lýs­ingar áttu sér ekki mikla inni­stæðu. Til­lagan sem nú er verið að keyra í gegnum alþingi þessa dag­ana um svo­kall­aða ramma­á­ætlun er döp­ur.“

Til­laga meiri­hlut­ans um að fella Hér­aðs­vötnin úr vernd­ar­flokki og flytja í bið­flokk „til frek­ari virkj­un­arund­ir­bún­ings“ gangi þvert á grund­vall­ar­stefnu VG og „digrar yfir­lýs­ing­ar“ og ára­tuga bar­áttu. „Fleiri dýrar nátt­úruperlur eru undir í land­inu sem héldu sig vera hólpn­ar.

Vernd­unin marg­ít­rekuð í sam­þykktum VG

Jón rifjar enn­fremur upp að verndun Jök­ulsánna hafi verið marg­ít­rekuð í lands­sam­þykktum VG og stað­fest m.a. með þings­á­lyktun um frið­lýs­ingu sem lögð var fram á Alþingi af þá stórum hópi þing­manna flokks­ins árið 2008. Katrín Jak­obs­dótt­ir, núver­andi for­sæt­is­ráð­herra, var meðal þeirra.

Í til­lög­unni sagði m.a.: „Augu æ fleiri eru að opn­ast fyrir verð­mæti ósnort­innar nátt­úru og ábyrgð okkar gagn­vart kom­andi kyn­slóð­um. Nátt­úran á sinn eigin sjálf­stæða rétt. Við höfum hana að láni frá kom­andi kyn­slóð­u­m.“ Einnig: „Jök­ulsárnar í Skaga­firði eru mik­il­vægar fyrir líf­kerfi hér­aðs­ins frá jöklum til sjáv­ar. Vötnin hafa ekki aðeins mótað skag­firska nátt­úru heldur einnig skag­firska menn­ingu og dag­legt líf. Þau eru lífæð Skaga­fjarð­ar.“

Því fag­lega mati verk­efn­is­stjórnar ramma­á­ætl­unar að setja ætti virkj­ana­kosti í Hér­aðs­vötnum í vernd­ar­flokk sé alþingi nú „að hnekkja með póli­tískum hrossa­kaup­um“.

Í nið­ur­lagi greinar sinnar skrifar Jón: „Við unn­endur Jök­ulsánna í Skaga­firði krefj­umst þess að vatna­svið Hér­aðs­vatna, Jök­ulsárnar í Skaga­firði, verði áfram í vernd.“