Fjár­mála­ráð­herra hefur lagt fram þings­á­lykt­un­ar­til­lögu um rík­is­fjár­mála­á­ætlun fyrir árin 2016 til 2019. Þetta er í fyrsta sinn sem rík­is­fjár­mála­á­ætlun er sett fram á vor­þingi til umfjöll­un­ar, en til­lög­una í heild má sjá hér.

Í áætl­un­inni er gert ráð fyrir því að rík­is­sjóður skili að minnsta kosti tíu millj­arða króna afgangi á næsta ári og afgang­ur­inn verði orð­inn nálægt 40 millj­örðum króna árið 2019, og þannig orð­inn nær 1,5% af vergri lands­fram­leiðslu.

Í álykt­un­inni kemur fram að mik­il­væg­asta við­fangs­efnið í stjórn rík­is­fjár­mála sé að vinda ofan af skuldum sem ríkið axl­aði í kjöl­far hruns­ins. ­Sam­kvæmt áætl­un­inni á hlut­fall heild­ar­skulda rík­is­sjóðs af lands­fram­leiðslu að fara lækk­andi fram til árs­ins 2019, eins og sjá má í töfl­unni hér að neð­an. Gert er ráð fyrir að hlut­fallið sé 68 pró­sent í lok þessa árs en verði komið niður fyrir 50 pró­sent í lok árs­ins 2019.

Nafn­virði skuld­anna lækkar þó um innan við tíu pró­sent á þessum tíma. Í árs­lok 2016 verða skuldir rík­is­sjóðs rúm­lega 1.340 millj­arðar en árið 2019 1.323,8 millj­arð­ar.

Þá er vert að minn­ast á að skuld­bind­ingar rík­is­ins vegna líf­eyr­is­sjóða­kerf­is­ins eru ekki inni í rík­is­reikn­ingi, en í stefnu fjár­mála­ráð­herra kemur fram að skapa þurfi svig­rúm til að takast á við þessar skuld­bind­ing­ar. Eins og Kjarn­inn greindi frá fyrr í mán­uð­inum hyggst ríkið greiða inn á upp­safn­aðar líf­eyr­is­skuld­bind­ingar opin­berra starfs­manna á næsta ári, því ann­ars fellur gjald­færsla upp á 20 millj­arða á ári á ríkið eftir 10 ár. Áætlað er að halli á þessum skuld­bind­ingum nemi 700 millj­örð­um.

Áætlun stjórn­valda:

	2016	2017	2018	2019
Heild­ar­tekjur	682,0	719,9	735,7	771,3
Heild­ar­gjöld	671,0	679,1	706,8	733,4
Heild­ar­jöfn­uður rík­is­sjóðs	11,0	40,8	28,9	37,9
Frum­jöfn­uður rík­is­sjóðs	71,5	100,3	87,3	93,4
Fjár­magns­jöfn­uður	-60,5	-59,4	-58,4	-55,4
Heild­ar­skuldir rík­is­sjóðs	1.340,3	1.326,9	1.367,3	1.323,8

Upp­söfnuð vaxta­gjöld rík­is­sjóðs frá banka­hrun­inu eru 580 millj­arðar króna á föstu verð­lagi árs­ins 2015. Ríkið gerir ráð fyrir því að selja eign­ar­hluti sína í fjár­mála­fyr­ir­tækjum og öðrum félög­um, end­ur­fjár­magna ekki hluta af skuld­settum gjald­eyr­is­forða lands­ins en end­ur­fjár­magna önnur lán með betri kjör­um.

Í áætlun fjár­mála­ráð­herra kemur einnig fram að þrátt fyrir að jákvæð teikn séu á lofti séu líka ýmsir óvissu­þættir fyrir hendi. Einna helst sé óvissan fólgin í  út­komu kjara­samn­inga og afnámi fjár­magns­hafta. Þó séu einnig hefð­bundnir þættir eins og afla­brestur eða dræm eft­ir­spurn í við­skipta­lönd­um. „Af­nám hafta gæti einnig haft jákvæð áhrif á skulda­stöðu og vaxta­kostnað en eðli máls­ins sam­kvæmt eru slíkir óvissu­þættir ekki teknir inn í grunn­við­mið rík­is­fjár­mála­á­ætl­un­ar­inn­ar.“

Í spá Hag­stofu Íslands, sem er vinnu­spá fyrir þessa áætl­un, er gert ráð fyrir allt að þriggja pró­senta áfram­hald­andi hag­vexti og verð­bólgu við 2,5 pró­sent við­mið­un­ar­mörk.