Í nýlegu myndbandi frá hópi sem kallar sig Áhugahóp um samgöngur fyrir alla var því velt upp, annað hvort í gríni eða alvöru, hvort kaupa mætti rafbíla fyrir alla þá sem nota strætisvagna á höfuðborgarsvæðinu í dag í stað þess að ráðast í uppbyggingu Borgarlínu.
Í myndbandinu var vísað til þess að „gárungar“ hefðu bent á að ódýrara og loftslagsvænna væri að kaupa lítinn rafbíl handa öllum sem nota strætisvagna en að ráðast í fyrirhugaða uppbyggingu á hágæða almenningssamgöngukerfi á höfuðborgarsvæðinu.
„Gárungar hafa bent á að mun auðveldari leið til að menga minna og þar með færa okkur nær loftslagsmarkmiðunum, væri að afhenda strætisvagnafarþegum lítinn rafbíl að gjöf, gegn því að þeir hætti að taka Strætó. Það myndi kosta álíka og umrædd Borgarlína og væri mun skynsamari fjárfesting út frá loftslagsmarkmiðunum séð,“ sagði í myndbandi hópsins.
Kjarnanum lék forvitni á að vita hversu marga rafbíla þyrfti að kaupa og hvað það gæti kostað. Blaðamaður hafði samband við Strætó til þess að fá upplýsingar um fjölda þeirra sem nýta sér þjónustu almenningssamgangna á höfuðborgarsvæðinu.
Um 17.500 notendur á venjulegum vetrardegi fyrir veiru
Samkvæmt svari frá Strætó, sem miðast við janúar og febrúar árið 2020, voru að meðaltali tæplega 44 þúsund innstig í strætisvagna á höfuðborgarsvæðinu. Hægt er að gefa sér að um það bil 20 prósent þessara innstiga hafi verið vegna skiptinga á milli strætóleiða. Þá væri um að ræða 35 þúsund ferðir hjá 17.500 einstaklingum.
Gróf niðurstaða samgöngusérfræðinga Strætó er því að það þyrfti um 17.500 rafbíla til þess að koma til móts við þá sem nýta Strætó til að fara ferða sinna á virkum dögum í janúar og febrúar í venjulegu árferði. Svarið miðast við aðstæður í venjulegu árferði, þegar ekki er heimsfaraldur, en eins og oft hefur komið fram hefur strætófarþegum fækkað umtalsvert vegna COVID-19 faraldursins.
Síðan er það opin spurning hvernig notendahópur Strætó ætti að vera skilgreindur, með tilliti til þess hverjir ættu að fá gefins rafbíl. Samkvæmt könnun sem Zenter gerði fyrir Strætó í nóvember árið 2019 sögðust 15,4 prósent íbúa á höfuðborgarsvæðinu nota Strætó að minnsta kosti einu sinni í viku.
Þeir sem tóku þátt í könnuninni voru allir yfir 18 ára aldri og samkvæmt upplýsingum frá Strætó eru hlutfallslega fleiri börn og unglingar sem nota Strætó oftar en einu sinni í viku en þeir sem fullorðnir eru. Ef gefa ætti 15 prósentum allra íbúa á höfuðborgarsvæðinu rafbíl myndi það kalla á kaup yfir 35 þúsund rafbíla. Margir notendur Strætó eru þó ekki með aldur til að keyra.
Algengt verð á nýjum litlum rafbíl er um það bil fjórar milljónir króna, en þeir ódýrustu sem eru á íslenskum markaði eru á um 3,7 milljónir króna, samkvæmt því sem fram kemur á vefnum Veldu rafbíl.
Ef við gefum okkur að yfirvöld fengju ágætan magnafslátt og 17.500 rafbílar væru keyptir á þrjár milljónir króna handa daglegum notendum Strætó myndi það kosta rúma 52 milljarða. Ef hins vegar það væri keyptur rafbíll fyrir alla þá sem nota strætisvagna eitthvað í hverri viku myndi það kosta helmingi meira, eða 105 milljarða króna.
105 eða 210 kílómetra löng bílaröð
Þessir bílar myndu síðan að sjálfsögðu taka sitt pláss í umferðinni og borgarumhverfinu, eins og aðrir bílar.
Ef 17.500 rafbílum (4 metra löngum) væri raðað upp í röð með tveggja metra bil á milli myndi bílaröðin vera 105 kílómetra löng. Ef rafbílarnir væru 35 þúsund talsins yrði bílaröðin 210 kílómetrar.
