Vin­sæl­asti fram­halds­skóli lands­ins mun ekki geta tekið við fleiri en um 150 nýnemum haustið 2015, ef fjár­laga­frum­varp rík­is­stjórn­ar­innar verður sam­þykkt í núver­andi mynd. Verzl­un­ar­skóla Íslands hefur und­an­farin ár borist umsóknir hátt í 700 grunn­skóla­nema hvert sumar og hafa rúm­lega 300 nýnemar hafið skóla­göngu þar ár hvert.

Í fjár­laga­frum­varp­inu sem nú er til umræðu á Alþingi er gert ráð fyrir að nem­endum sem stunda fullt nám í fram­halds­skóla fækki á næsta ári. Verzl­un­ar­skól­inn mun, líkt og aðrir skól­ar, þurfa að fækka í nem­enda­hópi sínum tölu­vert næsta haust. Ingi Ólafs­son, skóla­stjóri í Verzló, hefur áhyggjur af hversu hratt fækk­unin á að eiga sér stað.

„Núna á að fækka svo ársnem­endum til okkar svo mikið sem verður til þess að við getum ekki tekið eins marga inn á næsta ári. Þetta er vegna þess að skóla­árið fellur ekki saman við almann­aks­árið, og þá um leið fjár­laga­árið,“ segir Ingi. „Þegar við und­ir­bjuggum yfir­stand­andi skólaár vorum við í raun að plana helm­ing­inn af almann­aks­ár­in­u.“

„Núna á að fækka svo ársnem­endum til okkar svo mikið sem verður til þess að við getum ekki tekið eins marga inn á næsta ári. Þetta er vegna þess að skóla­árið fellur ekki saman við almann­aks­árið, og þá um leið fjárlagaárið.“

Þessi skyndi­lega fækkun á fjölda nem­enda verður ekki fengin með því að vísa nem­endum úr skóla heldur verður að fækka í hópi nýnema sem fá skóla­vist á næsta ári, til að mæta vænt­an­leg­um lög­um.

„Það varð ákveðin skerð­ing á nem­enda­fjölda síð­ast­liðið sumar sem við gátum ekki brugð­ist við vegna þess hversu seint við fengum að vita af henni. Síðan verður enn frek­ari fækkun núna og við getum ekki brugð­ist við fyrr en næsta haust,“ segir Ingi enn frem­ur.

„Þannig að þeir nem­endur sem eru á fyrsta, öðru og þriðja ári, halda af sjálf­sögðu áfram á ann­að, þriðja og fjórða ár næsta vet­ur. Fækk­unin verður því alfarið í hópi nýnema.“

Nám í Versl­un­ar­skól­anum hefur um ára­bil verið vin­sæl­ast meðal ung­menna sem hyggja á fram­halds­nám eftir gunn­skóla. Alls ósk­uðu 699 nemar um skóla­vist í Versló fyrir vet­ur­inn 2014-2015 en aðeins 308 fengu skóla­vist.

Ingi segir gagn­rýn­ina ekki snúa að frum­varp­inu sem slíku, heldur því hversu hratt inn­leið­ing breyt­ing­anna á að eiga sér stað. Þessi hraða inn­leið­ing gæti allt eins orðið til þess að segja verði upp kenn­ur­um.

Segir sig sjálft að kennsla minnkar

„Und­an­farin ár höfum við yfir­leitt verið að taka inn sirka tólf bekki en ef fjár­laga­frum­varpið fer óbreytt í gegn þá getum við ekki tekið inn nema hámark sex bekki. Það segir sig sjálft að um leið og við fækkum bekkjum um fimm til sex, þá minnkar kennslan,“ segir Ingi.

Hann kveðst enn ekki hafa lagst ­yfir það hvaða aðgerðir þurfi að fara í, enda haldi hann enn í von­ina um að breyt­ing verði gerð á þessu fyr­ir­komu­lagi. En, til þess gæti komið að segja verði upp kenn­urum vegna þessa.

„Það segir sig sjálft að um leið og við fækkum bekkjum um fimm til sex, þá minnkar kennslan.“

„Nema hægt sé að gera tíma­bundnar ráð­staf­anir því ári seinna þurfum við aftur á mörgum kennar­anna að halda aft­ur. Á meðan þetta kemur í svona stóru stökki þá er bara einn árgangur sem verður svona rosa­lega fámenn­ur.“

Þegar fjár­laga­frum­varp árs­ins 2015 er borið saman við fjár­lög árs­ins 2013 og 2014 sést að fram­lag til fram­halds­skóla hefur auk­ist nokkuð milli ára. Hluta þess­arar hækk­unar má rekja til þess að launa­lið­ur­inn í bók­haldi skól­anna hækk­aði eftir að fram­halds­skóla­kenn­arar sömdu um kjör sín síð­asta vor.

Ingi segir skól­ana að sjálf­sögðu fá launa­hækk­an­ir bætt­ar. „Skól­arnir hafa verið í svo miklu fjársvelti und­an­farin ár, svo það er reynt að bæta það aðeins upp, meira að segja umfram launa­hækk­an­ir. Það er meðal ann­ars gert með því að nem­endur sem eru 25 ára og eldri fá ekki vísa skóla­vist í bók­námi í fram­halds­skól­um. Þeir fjár­munir sem spar­ast við úthýs­ingu þess­ara nem­enda verða áfram í kerf­inu. Fram­lag til skól­anna á hvern ársnem­anda mun því hækk­a,“ segir Ingi.

Mark­miðið að útskrifa fleiri nema

Ís­land er með lægsta braut­skrán­ing­ar­hlut­fall af fram­halds­skóla­stigi af öllum OECD-lönd­un­um, og langt undir með­al­tali land­anna. Ill­ugi Gunn­ars­son, mennta­mála­ráð­herra hefur sagt það vera eitt meg­in­mark­miða ráðu­neyt­is­ins til að ná umbótum í mennta­málum að hækka hlut­fall þeirra sem útskrif­ast úr fram­halds­skólum á réttum tíma. Mark­miðið er að árið 2018 verði hlut­fall nem­enda sem útskrif­ast á réttum tíma 60 pró­sent.

Versl­un­ar­skól­inn hefur eitt besta braut­skrán­ing­ar­hlut­fall af íslenskum fram­halds­skólum enda hafa vin­sældir skól­ans valdið því að með­al­ein­kunn nýnema í skól­anum úr grunn­skóla er sú hæsta á Íslandi (9,06). Þá má gera ráð fyrir að bekkja­fyr­ir­komu­lag skól­ans auki líkur þess að nem­endur tolli í námi og braut­skrá­ist.