Sam­tök atvinnu­lífs­ins segja, í glæru­kynn­ingu sem full­trúar hags­muna­sam­tak­anna kynntu fyrir fjár­laga­nefnd í morg­un, að sam­ein­ing Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­unar (HMS) og Skipu­lags­stofn­unar myndi „ná fram bættu sam­starfi og auk­inni skil­virkn­i“. Styðj­ast mætti við nor­rænar fyr­ir­myndir í þessum efn­um.

„Sam­ein­ing HMS og Skipu­lags­stofn­unar væri í takti við þróun mála­flokks­ins nálægum lönd­um. Þar hafa öll mál­efni bygg­ing­ar- og mann­virkja­gerð­ar, frá skipu­lagi til upp­bygg­ing­ar, verið sett undir sama hatt innan stjórn­sýsl­unnar til að efla mála­flokk­inn. Í Sví­þjóð falla hús­næð­is-, mann­virkja- og skipu­lags­mál undir eina stofn­un, Boverket. Í Dan­mörku hafa öll þessi mál­efni verið sam­einuð undir nýja stofn­un, Bolig- og plan­styrel­se,“ segja SA í þess­ari glæru­kynn­ingu sinni til þing­nefnd­ar­inn­ar, þar sem farið er yfir er yfir til­lögur sam­tak­anna að lausnum við íbúða­skorti.

Stjórn­völd hafi aðal­lega ýtt undir eft­ir­spurn

Í glæru­kynn­ing­unni segir einnig að aðgerðir stjórn­valda á hús­næð­is­mark­aði, eins og sér­stök úttekt sér­eign­ar­sparn­aðar vegna COVID-19, Fyrsta fast­eign og hlut­deild­ar­lán, hafi fyrst og fremst ýtt undir eft­ir­spurn.

Rót vand­ans sé hins vegar fram­boðs­skortur á fast­eigna­mark­aði, sem verði leystur með því að auka fram­boð, á meðan að eft­ir­spurn­ar­hvetj­andi aðgerðir auki á vand­ann. SA segja að byggja þurfi meira, hraðar og á hag­kvæm­ari hátt svo það dragi úr hækkun hús­næð­is­verðs og jafn­vægi skap­ist á mark­aðn­um. Talið sé að byggja þurfi 27 þús­und íbúðir á land­inu fram til árs­ins 2030.

Útvistun bygg­inga­eft­ir­lits og ein­földun reglu­verks

Til­lög­urnar sem SA leggja fram til fjár­laga­nefndar í hús­næð­is­málum snúa margar að ein­földun reglu­verks­ins sem er utan um bygg­ing­ar­starf­semi hér­lend­is. Sam­tökin leggja meðal ann­ars til að lög­bundið ferli við breyt­ingar á deiliskipu­lagi verði stytt og fram­kvæmdin straum­línu­lög­uð. Þá verði skil­virkni aukin í skilum og yfir­ferð á hönn­un­ar­gögnum og tryggja að sam­ræmi milli bygg­ing­ar­full­trúa­emb­ætta sé til stað­ar.

Einnig leggja sam­tökin til að minna eft­ir­lit verði með minni bygg­ing­ar­verk­efnum en þeim sem eru stærri, en ekki jafn­strangar eft­ir­lits­kröfur til allra nýbygg­inga eins og er í dag. Einnig leggja SA til að bygg­ing­ar­eft­ir­liti, sem er nú í höndum sveit­ar­fé­laga, verði hægt að útvista til fyr­ir­tækja sem sér­hæfi sig í því, líkt og hægt sé að gera í Nor­egi og Dan­mörku.

Kerf­is­breyt­inga þörf ef þétta eigi byggð­ina

Þá segja SA að tryggja verði að lóða­skortur hamli ekki íbúða­upp­bygg­ingu. Vísa sam­tökin til könn­unar á meðal félags­manna Sam­taka iðn­að­ar­ins og þess að 80 pró­sent þeirra telji skort á lóða­fram­boði koma í veg fyrir hag­kvæma hús­næð­is­upp­bygg­ingu og að hag­kvæmt hús­næði verði ekki byggt á þétt­ing­ar­reitum við óbreytt kerfi.

„Ef byggja á hag­kvæmt hús­næði á þétt­ing­ar­reitum þurfa mik­il­vægar kerf­is­breyt­ingar að eiga sér stað sem eru til þess fallnar að draga úr bygg­ing­ar­kostn­að­i,“ segir í glæru­kynn­ing­unni frá Sam­tökum atvinnu­lífs­ins.