Ásgeir Jóns­son seðla­banka­stjóri hefur í færslu á Face­book brugð­ist frekar við ásök­unum um rit­stuld, sem rit­höf­und­ur­inn og fræði­mað­ur­inn Berg­sveinn Birg­is­son setti fram á hendur honum vegna bók­ar­innar Eyjan hans Ing­ólfs, sem Ásgeir gaf nýlega út. Hann segir að síð­ustu dagar hafi verið „sér­stakir“ hjá sér þar sem hann hafi „verið þjóf­kenndur í fyrsta skipti á ævinn­i.“

Ásgeir hafði áður sent frá sér stutta yfir­lýs­ingu, þar sem hann sagð­ist ekki hafa lesið bók Berg­sveins, Leitin að að svarta vík­ingn­um, og því ekki nýtt hana við ritun sinnar eigin bók­ar, en Berg­sveinn full­yrti í aðsendri grein á Vísi fyrr í vik­unni að Ásgeir hefði ljós­lega stuðst við hug­verk hans við ritun Eyj­unnar hans Ing­ólfs og gert að sínu það sem honum ekki bar.

Seðla­banka­stjóri segir í dag að hann fái ekki betur séð en að bæk­urnar tvær séu „ákaf­lega ólíkar bæði hvað varðar nálg­un, umfjöllun og nið­ur­stöð­ur“ og að hann haldi að öllum verði það ljóst sem báðar lesi. Berg­sveinn hefur lagt málið fyrir bæði siða­nefnd Háskóla Íslands og nefnd um vand­aða starfs­hætti í vís­ind­um.

Boðar frek­ari svör síðar

Í færslu sinni á Face­book í dag segir Ásgeir að hann muni „fjalla ítar­lega um málið síð­ar“ en vilji þó nefna nokkra hluti nú þeg­ar, meðal ann­ars það að eftir að hafa lesið bók Berg­sveins telji hann hana mjög skemmti­lega og upp­lýsandi um margt – „frá­bært fram­tak af hans hálf­u.“

Einnig segir seðla­banka­stjóri að hann sé „í grund­vall­ar­at­riðum ósam­mála nið­ur­stöð­um“ Berg­sveins í bók sinni, sem krist­all­ist í því að land­náms­mað­ur­inn Geir­mundur helj­ar­skinn hafi markað upp­haf íslensku þjóð­ar­inn­ar.

„Ég álít að Geir­mundur hafi skipt litlu sem engu máli fyrir land­nám Íslands heild­ar­sam­hengi. Ég hef enga trú á því að hann hafi byggt upp við­skipta­veldi með sölu á rost­ungs­af­urðum þó hann hafi án efa látið þræla sína stunda rost­ungsveið­ar. Eins og ég les Land­námu þá kom hann hingað til lands á efri árum sem hálf­gerður flótta­mað­ur. Ég álít heldur ekki að rost­ungsveiðar hafi skipt miklu máli eftir að land­nám Íslands hófst fyrir alvöru þó þær kunni að hafa skapað hvata fyrir fyrstu Íslands­ferð­un­um,“ segir Ásgeir í færslu sinni.

Seðla­banka­stjóri segir í færslu sinni að sín nýút­komna bók sé ekki fræði­rit og hafi aldrei verið kynnt sem slík – og sé til að mynda ekki með heim­ilda­skrá. „Ég get þeirra heim­ilda sem ég nota í neð­an­máls­greinum en þessa bók má alls ekki líta á sem tæm­andi fræði­rit um land­nám Íslands. Sagn­fræð­ingar hafa ágætis orð fyrir bækur af þessu tagi sem „leik­manns­þankar“. Þessi bók er sprottin upp af ein­lægum sögu­á­huga mín­um,“ skrifar Ásgeir.

Hann segir að honum langi til að fylgja bók­inni eftir með því að rita fræði­greinar sem teng­ist hag­sögu Íslands og það hafi verið þær hug­myndir sem honum lang­aði til að kynna á mál­stofu í Háskóla Íslands – sem ekki fór fram í gær eins og stefnt hafði verið að.

Ásgeir segir sömu­leiðis að hann sé ekki að slá eign sinni á eitt eða neitt í Íslands­ög­unni með því að gefa út bók­ina. „Í for­mála segir aðeins: „Ég vona að þessi veik­burða til­raun af minni hálfu verði les­and­anum til ein­hvers fróð­leiks og skemmt­un­ar“. Í eft­ir­mála segir aðeins að ég von­ist til þess að bókin verði „upp­haf að nýrri umræðu land­nám Íslands“. Svo má segja að sú ósk hafi sann­ar­lega ræst þó ósinn sé alls ekki eins og upp­sprett­una dreymd­i,“ skrifar seðla­banka­stjóri.

Ánægður ef bókin stendur undir fram­leiðslu­kostn­aði

Ásgeir seg­ist líka vilja taka það fram að hann von­ist ekki eftir „neinum efna­legum ávinn­ingi með ritun þess­arar bók­ar“ og hann verði „að­eins ánægður ef bókin stendur undir fram­leiðslu­kostn­að­i.“

„Eyjan hans Ing­ólfs er því aðeins veik­burða til­raun af minni hálfu til þess að setja fram til­gátu um hvernig að þjóð­skipu­lag mynd­að­ist á Íslandi. Rost­ungsveiðar eru algert auka­at­riði í þeirri frá­sögn. Ég fæ ekki betur séð en að að bækur okkar Berg­sveins séu ákaf­lega ólíkar bæði hvað varðar nálg­un, umfjöllun og nið­ur­stöð­ur. Ég held að öllum verði það ljóst sem lesa báðar bæk­urn­ar,“ ­segir Ásgeir í færslu sinni.

Heimsku­legt af seðla­banka­stóra að reyna rit­stuld

Í lokin tekur hann svo fram að hann hafi „aldrei áður verið vændur um stuld.“

„Enda væri það ákaf­lega heimsku­legt stöðu minnar vegna að reyna slíkar kúnstir með bók líkt og Leit­ina að Svarta vík­ingnum sem var met­sölu­bók á Íslandi. Ég hef heldur engan áhuga á því að lýsa yfir eign­ar­rétti á einu eða neinu sem teng­ist Land­námu. Þá bók á þjóðin öll sam­an,“ skrifar seðla­banka­stjóri.