Sænski seðla­bank­inn, Riks­banken, hækk­aði í morgun stýri­vexti um 1 pró­sentu­stig. Vext­irnir eru nú 1,75 pró­sent. Þetta er skarpasta hækkun stýri­vaxta í land­inu í tæp­lega þrjá­tíu ár. Frek­ari hækk­ana er að vænta á næst­unni.

Í til­kynn­ingu frá bank­anum í morgun sagði að aðgerð­irnar væru nauð­syn­legar til að ná verð­bólg­unni nið­ur. Hún hafi hækkað ört und­an­far­ið, bæði innan Sví­þjóðar sem og víða ann­ars staðar í heim­in­um.

Sænski seðla­bank­inn hækk­aði síð­ast stýri­vexti sína í júní. Sú hækkun nam 0,50 pró­sentu­stigum og var hún sú mesta í 22 ár. Hækk­unin í dag er sú mesta frá árinu 1993 er verð­bólgu­mark­mið voru sett í fyrsta sinn.

Sam­kvæmt spám bank­ans þarf að halda áfram að hækka vext­ina næstu sex mán­uði til að ná mark­mið­um. Sér­fræð­ingar sem sænska rík­is­út­varpið ræðir við spá því að stýri­vext­irnir verði komnir i 3,5 pró­sent næsta sum­ar.

Ákvörðun seðla­bank­ans hefur komið sér­fræð­ingum á óvart. Í frétt Dag­ens Nyheter segir að níu manna sér­fræð­inga­ráð blaðs­ins hafi búist við 0,5 pró­sent hækkun vaxta.

Í frétt blaðs­ins eru raktar helstu skýr­ingar á auk­inni verð­bólgu. Bent er á ójafn­vægi í efna­hags­líf­inu sem mynd­að­ist í kjöl­far heims­far­ald­urs­ins. Eft­ir­spurn eftir vörum jókst hratt en tafir voru á fram­leiðslu­hlið­inni.

Þá hafi inn­rás Rússa í Úkra­ínu og stríðið sem þar hefur geisað frá því í febr­úar haft þær afleið­ingar að vörur hafa hækkað enn meira í Evr­ópu en þær hefðu ann­ars gert. Það skýrist aftur mest af hækkun orku­verðs.