Óli Björn Kára­son, þing­maður Sjálf­stæð­is­flokks, segir að gagn­rýnin umræðu um aðgerðir stjórn­valda vegna kór­ónu­veiru­far­ald­urs­ins eigi erfitt upp­drátt­ar. Frelsið verði fyrsta fórn­ar­lamb ótt­ans og um leið hverfi umburð­ar­lyndi gagn­vart ólíkum skoð­un­um. „Leikir sem lærðir veigra sér við að spyrna við fótum og spyrja alvar­legra en nauð­syn­legra spurn­inga þar sem óskað er eftir rök­stuðn­ingi fyrir hvers vegna frelsi ein­stak­linga er tak­markað og hvort of langt sé geng­ið. Þeim er mætt af full­kominni hörku og á stundum með sví­virð­ing­um. Þar ganga því miður lækn­ar, sem fá útrás fyrir hégóma í sviðs­ljósi fjöl­miðla, hart fram.“

Þetta kemur fram í grein sem hann birti í Morg­un­blað­inu í dag. Þar segir Óli Björn enn fremur að til þess að magna ótta almenn­ings sé grafið skipu­lega undan trausti á heil­brigð­is­kerf­ið. Það sé þó .þrátt fyrir allt er eitt það besta í heimi, þar sem fram- úrskar­andi starfs­fólk vinnur afrek á hverjum degi, sem hvorki fjöl­miðlar né sam­fé­lags­miðlar hafa áhuga á.“

Met­fjöldi dag eftir dag

Met­fjöldi kóronu­veirusmita greind­ist í gær, sam­tals 215. Aldrei hafa fleiri greinst á einum degi frá því far­ald­ur­inn hófst hér­lendis og nýgengi smita er nú hærra en nokkru sinni, eða 552. 21 liggja inni á spít­ala með veiruna, þar af fimm á gjör­gæslu. Alls eru 1.773 ein­stak­lingar í ein­angrun vegna smita og 2.636 eru í sótt­kví.

Vegna þeirrar bylgju sem nú ríður yfir hefur verið gripið til hertra sótt­varn­ar­að­gerða sem fela í sér ýmsar tak­mark­an­ir. Í síð­ustu viku til­kynnti Svan­dís Svav­ars­dóttir heil­brigð­is­ráð­herra, sem situr í rík­is­stjórn með flokki Óla Björns, að frá og með mið­nætti síð­asta föstu­dag mættu ein­ungis 50 manns megi vera í sama rým­inu. Allt að 500 manns mega þó koma saman í hverju sótt­­varn­­ar­hólfi á við­­burðum þar sem kraf­ist er hrað­prófa.

Veit­inga­hús og barir þurfa að loka dyrum sínum kl. 22 og koma öllum gestum út fyrir kl. 23 á kvöldin og fjöldi gesta í sund­laugum og lík­ams­rækt­ar­stöðum verður tak­­mark­aður við 75 pró­­sent af leyf­i­­legum fjölda sam­­kvæmt starfs­­leyfi.

Marg­háttuð gagn­rýni

Þegar gagn­rýni fór að heyr­ast á þessar aðgerð­ir, meðal ann­ars frá þeim sem verða af tekjum vegna þeirra, stigu ýmsir læknar fram og bentu á að verja þyrfti Land­spít­al­ann frá við­bót­ar­á­lagi með aðgerð­un­um. Á meðal þeirra var Þórir Bergs­son, sér­náms­læknir í bráða­lækn­ingum á Land­spít­al­anum. Hann sagði í stöðu­upp­færslu á Face­book síð­ast­lið­inn föstu­dag að „Spít­al­inn var smekk­pakk­aður fyrir þessa bylgju og við vorum komnir í 30-40 manns á BMT [bráða­mót­töku] sem biðu eftir inn­lögn á hverjum degi [...] Spít­al­inn sem­sagt með rúma­nýt­ingu vel yfir 100%. Ástandið á gjör­gæsl­unni er almennt sveiflu­kennd­ara og oft­ast bæri­legt, en það þarf lítið til að vagga þeim bát­i.“

Annar læknir sem stigið hefur fram í umræð­unni und­an­farna daga er Tómas Guð­bjarts­son, yfir­­læknir á skurðsviði LSH og pró­fessor við lækna­­deild HÍ. Í grein sem hann birti á Vísi fyrir sex dögum síðan sagði hann að sumar af lyk­il­­deildum Land­­spít­al­ans væru að sökkva í sæ. „Það eru engar ýkjur að flagg­­skip ís­­lenska heil­brigð­is­­kerf­is­ins er komið með net í skrúf­una – og virð­ist reka að klett­óttri strönd,“ skrif­aði Tómas. og benti á að nær dag­­lega heyrð­ust neyð­ar­­óp frá bráða­­mót­­töku spít­al­ans. Auk þess væru báðar gjör­­gæslu­­deildir spít­al­ans fullar upp í rjáfur svo vikum skipt­ir. Sú staða hafi leitt til þess að ekki væri hægt að fram­­kvæma neinar opnar hjarta­að­­gerðir í rúm­­lega tvær vikur á einu hjarta­­skurð­­deild lands­ins. Heppni hafi ráðið því að eng­inn sjúk­lingur hafi „komið brátt inn og þurft á lífs­­bjarg­andi að­­gerð að halda á þessum tíma. Það er ó­venju­­legt og getur breyst strax í dag.“ 

Læknir segir fram­göngu ráð­herra skrýtna

Í annarri grein eftir Tómas, sem birt­ist á Vísi í dag, segir að það verði telj­ast „skrýtið að ráð­herrar skuli stíga fram undir for­merkjum ein­stak­lings­frelsis og afnema tak­mark­anir sem eru nauð­syn­legar og settar á með mannúð og hags­muni heild­ar­innar að leið­ar­ljósi.“

Land­spít­al­inn sé enn og aftur kom­inn á hættu­stig, gjör­gæslu­deildir fullar upp í rjáfur og staðan víða mjög þung.

Á rík­is­stjórn­ar­fundi í gær ræddu ráð­herrar Sjálf­stæð­is­flokks, Vinstri grænna og Fram­sókn­ar­flokks um að harð­ari sótt­varn­ar­að­gerðir yrðu látnar ganga yfir þá sem kjósa að þiggja ekki bólu­setn­ingu við kór­ónu­veirunni.

í Frétta­blað­inu var svo greint frá því að til standi að aka stræt­is­vagni um götur borg­ar­innar sem bjóði fólki inn til að þiggja bólu­setn­ingu. Búið er að greina hverjir hafi ekki þegið bólu­setn­ingu og að stræt­is­vagn­inn verðu komið fyrir í námunda við þá hópa. 

Að vera frjáls borg­ari „að­eins óljós minn­ing“

Óli Björn segir í grein sinni í Morg­un­blað­inu í dag að flest séum við fús til að færa fórnir og sætta okkur við að búa við skert athafna­frelsi í ákveð­inn tíma til að vinna bug á hættu­legri veiru, ekki vegna þess að stjórn­völd þvingi okkur til þess heldur vegna borg­ara­legrar skyldu sem fylgir því að búa í frjálsu sam­fé­lagi. „Það versta sem frjáls ein­stak­lingur gerir er að hlýða athuga­semda­laust og án gagn­rýni fyr­ir­mælum stjórn­valda sem með einum eða öðrum hætti tak­marka borg­ar­leg rétt­indi, jafn­vel þótt fyr­ir­mælin séu til að verja almanna­heill. Án aðhalds og gagn­rýni verður til rík­is­stjórn reglu­gerða og til­skip­ana.“

Hann seg­ist við­ur­kenna nauð­syn þess að stjórn­völd geti gripið til aðgerða í sótt­vörnum til að verja almenn­ing á hættu­tím­um. „Um leið verðum við að gera ákveðnar kröfur til stjórn­valda og heil­brigð­is­yf­ir­valda: Að þau við­mið sem stuðst er við séu skýr, öllum ljós og taki mið af breyttum aðstæðum (s.s. bólu­setn­ingu) og betri þekk­ingu. Að gætt sé sam­kvæmni í yfir­lýs­ingum og upp­lýs­ing­um. Að yfir­völd heil­brigð­is­mála nýti svig­rúm til að auka við­náms­þrótt mik­il­væg­ustu stofn­ana. Að hægt sé treysta því að aldrei sé gengið lengra en þörf er á – að með­al­hófið ráði alltaf för, að stjórn­völd virði grunn­rétt­indi borg­ar­anna og starfi innan þeirra vald­marka sem þeim eru mörk­uð. Að ekki sé kynt undir ótta til að rétt­læta skerð­ingu á borg­ara­legum rétt­ind­um. Að mál­efna­legum athuga­semdum og gagn­rýni sé ekki mætt af hroka þeirra sem telja sig umboðs­menn valds­ins og þekk­ing­ar­inn­ar.“

Óli Björn segir að stjórn­völd hafi upp­fyllt þessar kröfur illa á síð­ustu tutt­ugu mán­uð­um. „Lík­leg­ast er ekki við aðra að sakast en okkur sjálf, sem hlýðum til­skip­unum gagn­rýn­is­laust. Og þess vegna á frelsið í vök að verj­ast. Að vera frjáls borg­ari verður aðeins óljós minn­ing.“